Kult Niepokalanego Poczęcia Maryi

Pokój i Dobro!                

W naszą adwentową drogę wpisała się uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Maryja nie rozprasza nas w oczekiwaniu skoncentrowanym na Chrystusie, który ma przybyć. Nie odwracamy się od Jezusa, bo pomiędzy matką a Synem nie ma żadnej sprzeczności. Maryja jest pierwszą wśród „pokornych i ubogich służebnic Boga”. Została wybrana i obdarzona przywilejami, w tym uwolnieniem od grzechu pierworodnego, jako Matka Syna Bożego.

Kult Maryi jest zjawiskiem szczególnym i niezwykle istotnym w chrześcijaństwie. Dzisiejszy kształt tego kultu zawdzięczamy wielowiekowej tradycji, pobożności ludowej, dyskusjom teologów i postanowieniom soborów. Bardzo cennym dokumentem świadczącym o kulcie Maryi, Niepokalanej Dziewicy jest nazaretańska Grota Zwiastowania. O sakralnym charakterze tego miejsca świadczą między innymi odkrycia archeologiczne. Do najsłynniejszych zalicza się, wyryta na podstawie kolumny grecka inwokacja Chaire Maria – Zdrowaś Maryjo, czyli pierwsze słowa pozdrowienia anielskiego. Pochodzi ona z budowli w stylu synagogalnym z przełomu II i III wieku. W modlitwie „Zdrowaś Maryjo, pełna łaski” chrześcijanie pierwszych wieków nie tylko wyrażali ich pobożność. Było w niej zawarte również intuicyjne przekonanie wiary, iż Maryja od chwili poczęcia miała udział w pełnej świętości Boga przez zachowanie od zmazy grzechu pierworodnego.

Czytając uważnie Ewangelie, musimy zauważyć, że Niepokalana Dziewica z Nazaretu, jest obecna w decydujących momentach życia jej Syna Jezusa Chrystusa. Jej obecność jest jednak dyskretna i wyciszona. Od zarania wiary chrześcijańskiej, uczniowie Jezusa modlili się do Jego Matki słowami wypowiedzianymi przez Archanioła Gabriela „Ave Maryja”. Magnificat, antyfony i hymny są najstarszymi formami modlitw i stanowią uniwersalne dziedzictwo kultu maryjnego w Kościele katolickim, prawosławnym oraz we wszystkich Kościołach obrządków wschodnich. Jedną z najstarszych modlitw do Maryi jest dobrze nam znana antyfona: „Pod Twoją obronę uciekamy się święta Boża Rodzicielko (gr. Theotókos)”. Modlitwa ta pochodzi z III wieku.

Zaczątkiem święta Niepokalanego Poczęcia była celebrowana od połowy VI wieku w Jerozolimie uroczystość Narodzin Maryi.  Po soborze w Efezie (431) na obszarze całego Imperium a szczególnie w Jerozolimie kult Maryi rozwinął się w bardzo szybkim tempie. Nie przeszkodziły w tym rozwoju często nieprzychylne warunki polityczne. Przykładem takiego okresu było panowanie muzułmanów i perypetie jakie zarówno franciszkanie jak i inni pątnicy musieli przechodzić, aby uczcić grotę narodzin Maryi w Jerozolimie. Od XIII wieku, krypta kościoła zamienionego po upadku Królestwa Łacińskiego na szkołę koraniczną, była zamknięta i niedostępna dla chrześcijan. Przez ponad 650 lat jedynym możliwym zejściem do groty było nieduże okno, przez które spuszczano się po sznurze do wnętrza. Według opisów pielgrzymów, nieduża grota w stylu groty Narodzenia w Betlejem była ozdobiona malowidłami przedstawiającymi chwalebne Narodzenie Maryi. Kustosz Ziemi Świętej Francesco Suriano w relacji z końca XV wieku, pisze, że kierowany wielkim nabożeństwem do Maryi wielokrotnie nawiedził tę grotę. Według opisu ojca Bonifacego z Raguzy z 1555 r. franciszkanie odprawiali Mszę św. 8 września, w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Zgodnie z dekretem władz tureckich była to Msza recytowana – precyzuje franciszkanin – ponieważ w tym samym dniu była celebrowana uroczysta eucharystia w kościele Grobu Maryi w Dolinie Jozafata. Podczas gdy ojciec Suriano żali się, że w Grobie Maryi nie mógł celebrować Mszy św., o. Bonifacy z Raguzy, pisząc 50 lat później, poświadcza już tę praktykę.

Ówczesny kustosz informuje ponadto, że 8 grudnia, „w święto Niepokalanego Matki Bożej w krypcie kościoła św. Anny była sprawowana liturgia w ten sam sposób i porządek jak w święto Narodzin Najświętszej Maryi Panny”. To świadectwo potwierdza, iż co najmniej od połowy XVI wieku, w Jerozolimie synowie św. Franciszka celebrowali uroczyście tajemnicę Niepokalanego Poczęcia. Kroniki podają, że po liturgii w krypcie kościoła zamienionego na szkołę muzułmańską bracia schodzili procesyjnie do kościoła grobu i wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Dolinie Jozafata śpiewając antyfony i hymny maryjne. Najpiękniejszą franciszkańską antyfoną ku czci Niepokalanej Dziewicy jest „Tota pulchra es, Maria” – „Całaś piękna jest, Maryjo, i zmazy pierworodnej nie ma w Tobie…”, której tekst powstał w XIV wieku.

Od 1878 roku kościołem św. Anny i grotą narodzenia Matki Bożej w Jerozolimie opiekują się Misjonarze Afryki, zwani popularnie Ojcami Białymi od koloru habitów. Dwie historyczne pielgrzymki franciszkanów zostały obecnie zredukowane do jednej, która odbywa się 8 września w święto Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Co roku głównym celebransem jest jeden z franciszkanów. Pielgrzymki do groty Narodzin Maryi, realizowane mimo przeciwności, są jednym z najbardziej oczywistych dowodów miłości i pobożności synów św. Franciszka do Matki Bożej. Szerzenie pobożnych praktyk oraz zaangażowanie w teologiczne dysputy uczyniły z franciszkańskiego zakonu pioniera kultu Niepokalanego Poczęcia Maryi, w myśl mądrościowej zasady: „tak się modli jak się wierzy i tak się wierzy jak się modli”.

jk

drukuj

Drogi Czytelniku naszego portalu,
każdego dnia – specjalnie dla Ciebie – publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła i naszej Ojczyzny. Odważnie stajemy w obronie naszej wiary i nauki Kościoła. Jednak bez Twojej pomocy kontynuacja naszej misji będzie coraz trudniejsza. Dlatego prosimy Cię o pomoc.
Od pewnego czasu istnieje możliwość przekazywania online darów serca na Radio Maryja i Tv Trwam – za pomocą kart kredytowych, debetowych i innych elektronicznych form płatniczych. Prosimy o Twoje wsparcie
Redakcja portalu radiomaryja.pl