Irlandia: niska frekwencja w głosowaniu nad likwidacją Senatu

W Irlandii trwa liczenie głosów oddanych w piątkowym referendum ws. likwidacji senatu i wprowadzenia sądu apelacyjnego. Frekwencja przewidywana jest na ok. 40 proc. Do udziału uprawnionych było 3,1 mln wyborców.

Wstępne wyniki będą ogłoszone koło południa. Organizacja referendum została skrytykowana, ponieważ pytania dotyczyły ogólnie poprawek do zapisów konstytucji bez wyszczególnienia, czego dotyczą, co spowodowało wiele niejasności w wyborze odpowiedzi „tak” lub „nie”. Przedwyborcze sondaże dawały zwolennikom wprowadzenia jednostopniowego parlamentu 17-procentową przewagę nad zwolennikami zachowania Senatu.

Ok. 20 proc. to niezdecydowani, którzy mogą przesądzić o końcowym wyniku. 8 proc. zadeklarowało brak zainteresowania referendum. Główne argumenty za zniesieniem Senatu to oszczędności szacowane na 20 mln euro rocznie, „odchudzenie” klasy politycznej i usprawnienie procesu ustawodawczego. 60-osobowy Senat w Republice Irlandii nie odgrywa większej, politycznej roli. Jego skład wyłaniany jest w wyniku nigdzie indziej stosowanej procedury: 11 członków wyznacza rząd, sześciu absolwenci uniwersytetów, a resztę tysiącosobowe gremium złożone z radnych i deputowanych niższej izby parlamentu.

Taka procedura powoduje, że rząd ma zapewnioną większość. Stąd Senat uchodzi za „przechowalnię” dla zasłużonych członków rządzącej partii. Rządząca centroprawicowa Fine Gael akcentowała w kampanii poprzedzającej referendum, że Senat jest niereformowalny, jego funkcjonowanie jest kosztowne, a jego zniesienie spowoduje, że mniej polityków będzie na utrzymaniu podatnika.

Zwolennicy utrzymania Senatu zarzucali rządowi, że uczynił z niego „ofiarnego kozła” mającego na celu odwrócenie uwagi od gospodarczego kryzysu, w którym Irlandia znalazła się po krachu na globalnych rynkach finansowych z lat 2008-09. Twierdzili też, że skutkiem likwidacji Senatu będzie to, że członków rządu będzie trudniej rozliczyć. Senat został utworzony w 1922 r., gdy Irlandia po wywalczeniu niepodległości budowała własny porządek prawno-konstytucyjny.

Miał być instytucją gwarantującą prawa protestantów i ogólnie unionistów będących w mniejszości w nowoutworzonym państwie The Irish Free State. W 1936 r. Senat był na pewien czas rozwiązany, ponieważ blokował prace nad nową konstytucją. Celem powołania sądu odwoławczego byłoby odciążenie sądu najwyższego, obecnie rozpatrującego odwołania od orzeczeń sądów niższej instancji.

PAP