Greifswald: Merkel uruchomiła wytwarzanie plazmy wodorowej
Kanclerz Niemiec Angela Merkel, działająca wcześniej jako fizyk na niwie naukowej, uruchomiła w środę wytwarzanie plazmy wodorowej w stellaratorze Instytutu Fizyki Plazmowej im. Maxa Plancka w Greifswaldzie na północnym wschodzie Niemiec.
Tamtejszy stellarator Wendelstein 7-X (W7-X), największe w świecie urządzenie tego typu, służy eksperymentom związanym z uzyskaniem kontroli nad reakcją termojądrową, co pozwoliłoby wykorzystywać ją dla celów energetycznych. Zaczął funkcjonować 10 grudnia ubiegłego roku, wytwarzając w ponad 300 seansach plazmę helową, której temperaturę zwiększono stopniowo do sześciu milionów stopni Celsjusza. Po wypróbowaniu w ten sposób sprawności urządzenia przyszła kolej na najważniejsze dla całego programu naukowego badania z użyciem plazmy wodorowej.
Naciśnięcie przez kanclerz Merkel guzika sprawiło, że w stellaratorze pod wpływem dwumegawatowej dawki mikrofal niewielka ilość wodoru przekształciła się na jedną czwartą sekundy w plazmę o temperaturze 80 mln stopni. Zaplanowany na cztery lata program eksperymentów ma doprowadzić do utrzymywania wodoru w stanie plazmy nawet przez pół godziny przy pełnej 20-megawatowej mocy urządzenia.
W-7X przeznaczony jest wyłącznie do badania technicznych i fizycznych podstaw kontrolowanej reakcji termojądrowej oraz jej zastosowalności w energetyce. W przypadku tego urządzenia nie przewiduje się i nie ma możliwości uzyskiwania godnych uwagi ilości energii użytecznej. Masa wytwarzanej w nim plazmy wynosi zaledwie od 5 do 30 miligramów, rozproszonych w objętości około 30 metrów sześciennych.
Nazwa stellaratora wskazuje, że odtwarza się w nim proces syntezy termojądrowej zachodzący we wnętrzu gwiazd. Innym wykorzystywanym przez fizyków w tym samym celu urządzeniem jest tokamak, w którym spiralne pole magnetyczne utrzymujące plazmę w pewnej odległości od ścian tubusa uzyskuje się dzięki indukowaniu w niej prądu elektrycznego. W stellaratorze ten sam efekt daje bardzo skomplikowane konstrukcyjnie ukształtowanie otaczających tubus elektromagnesów. Tubus W7-X ma 16 metrów średnicy i 5 metrów wysokości.
PAP/RIRM