120. rocznica powrotu unitów do Kościoła katolickiego

W 2025 roku obchodzimy 120. rocznicę powrotu unitów do Kościoła katolickiego, wydarzenie upamiętniające Ukaz Tolerancyjny cara Mikołaja II, który 30 kwietnia 1905 roku pozwolił wiernym Unickim powrócić do wspólnoty Kościoła Rzymskokatolickiego po dziesięcioleciach przymusowego wcielania ich do Kościoła prawosławnego. Z tej okazji, 30 kwietnia 2025 roku, w lesie pomiędzy Litewnikami a Horoszkami Dużymi odbędzie się wyjątkowa uroczystość, która połączy modlitwę, wspomnienia historyczne i spotkanie wspólnoty. Uroczystości rozpoczną się o godzinie 18.00, a poprzedzi je wprowadzenie w tematykę wydarzenia oraz prelekcje na temat historii unitów i ich duchowych zmagań. Po Mszy św. zaplanowane jest poświęcenie nowego krzyża – symbolu pamięci o wierze i męczeństwie przodków.

30 kwietnia 2025 roku przypada 120. rocznica Ukazu Tolerancyjnego cara Mikołaja II, który pozwolił unitom na powrót do Kościoła Rzymskokatolickiego. Przez 40 lat unici byli siłą wcielani do Kościoła prawosławnego, co powodowało ogromne cierpienia – zarówno fizyczne, jak i duchowe. Swoje potrzeby religijne i duchowe zaspokajali, uczestnicząc w tajnych spotkaniach religijnych, które odbywały się w różnych miejscach – często na miejscu, co wiązało się z wielkim niebezpieczeństwem, lub poprzez wyjazdy poza obszar zaboru rosyjskiego. Jednym z bardziej znanych miejsc takich zebrań religijnych w naszym regionie był las pomiędzy Litewnikami a Horoszkami Dużymi.
Do dziś w tym lesie znajduje się artefakt tych spotkań – duży kamień, który służył jako chrzcielnica.

Dlatego właśnie w środę, 30 kwietnia 2025 r., o godzinie 18.00 chcemy zgromadzić się w tym lesie na wspólnej modlitwie i uroczystej Mszy świętej. Już pół godziny wcześniej odbędzie się wprowadzenie w tematykę wydarzenia, a także spotkanie o charakterze historycznym – z udziałem potomków naszych dziadów i pradziadów, którzy cierpieli za wiarę: byli bici, pozbawiani dobytku, więzieni, zsyłani na Syberię. Doświadczali też cierpień duchowych – nie mogli uczestniczyć we Mszy świętej, przyjmować sakramentów, korzystać z katechezy byli też grzebani bez udziału księdza.

Po Mszy św. nastąpi poświęcenie krzyża, który stanie w miejscu, gdzie przed laty znajdował się jego poprzednik. W ten sposób chcemy przywrócić to miejsce pamięci – jako znak wiary naszych przodków, nadziei na przyszłość i hołdu dla tych, którzy nie wyrzekli się Kościoła mimo prześladowań.

Każdy, kto nosi nazwisko z końcówką „-uk”, lub ma taką końcówkę w rodzinie (np. przez wżenienie), pochodzi z rodziny unickiej. Wszystkie parafie wokół Sarnak wiele zawdzięczają unitom – niektóre zyskały nawet kilkukrotnie większą liczbę wiernych. Miejscowości takie jak Konstantynów, Kornica czy Rusków dzięki unitom otrzymały nowe kościoły i, co najważniejsze, doświadczyły duchowego ożywienia.

30 kwietnia przypada początek długiego weekendu majowego co daje większe możliwości uczestnictwa w uroczystości i minimalizuje kolizje czasowe, właśnie tego dnia chcemy spotkać się w tym historycznym miejscu. Serdecznie zapraszamy – zachęćcie też innych! Najlepszy dojazd do miejsca uroczystości znajduje się w Horoszkach Dużych na wysokości posesji nr 18 (polna droga w kierunku lasu) – dalej poprowadzą druhowie strażacy.

Ponieważ nie wiemy, ile osób się zjawi, a planujemy nieco dłuższe spotkanie, przewidziane są przemówienia i świadectwa, chcemy również przygotować poczęstunek inspirowany wspólnotą pierwszych chrześcijan – kiedy gromadzili się oni na Eucharystii, każdy przynosił coś ze sobą, aby poczęstować sąsiada. W ten sposób wszyscy byli obsłużeni, nikt nie był pominięty, a po spotkaniu wszystko było uporządkowane. Spróbujmy wziąć z nich przykład.

Na podstawie opisów z ówczesnych gazet z 1905 roku, 25 maja 2025 r. planujemy odtworzyć scenariusz powrotu unitów do Kościoła Katolickiego. Uroczystość rozpocznie się w Sarnakach – z okolicznych wiosek unickich wyruszą procesje, które zostaną uroczyście powitane przez duchowieństwo i orkiestrę dętą. Po wprowadzeniu do kościoła odbędzie się uroczysta Msza święta. W programie przewidziany jest również koncert orkiestry, prelekcje oraz wspólny poczęstunek.

parafiasarnaki.pl