Nowa kopia tablic z postulatami Sierpnia’80

Nad historyczną bramą prowadzącą niegdyś do gdańskiej stoczni zainstalowano w poniedziałek nową kopię tablic z postulatami Sierpnia’80. Poprzednia kopia – zamontowana na bramie przed dwoma laty, zniszczyła się. 

Pierwsza kopia tablic pojawiła się nad dawną stoczniową bramą w 2012 r., kiedy to miasto Gdańsk postanowiło odtworzyć obiekt w jego historycznej formie. Zamontowana w poniedziałek kopia, podobnie, jak ta, którą zainstalowano na bramie przed dwoma laty, jest dokładną repliką oryginalnych tablic.

– Zawieszona wówczas replika tablic wyblakła i postanowiliśmy wykonać kolejną. Jest to wydruk komputerowy wykonany na podstawie prawdziwych tablic – powiedziała Katarzyna Kaczmarek, rzecznik prasowa gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni.

Oryginalne tablice z 21 postulatami strajkowymi zostały spisane ołówkiem i czerwoną olejną farbą na dwóch płytach ze sklejki. Wykonali je w pierwszych dniach strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. działacze Ruchu Młodej Polski – Maciej Grzywaczewski i Arkadiusz Rybicki.

Po zakończeniu strajku tablice przeniesiono do siedziby Solidarności w Gdańsku. W 1981 r. władze związku przekazały tablice Narodowemu Muzeum Morskiemu (wówczas nosiło nazwę Centralne Muzeum Morskie) z przeznaczeniem na wystawę poświęconą pierwszej rocznicy Sierpnia’80 r. Jednocześnie dyrekcja muzeum zdecydowała o wykonaniu kopii tablic.

W chwili ogłoszenia stanu wojennego w grudniu 1981 r. eksponowane na wystawie kopie tablic zostały skonfiskowane przez SB i zaginęły. Oryginalne zabezpieczono w Narodowym Muzeum Morskim, a następnie wywieziono i ukryto na strychu domu konserwatora zabytków Wiesława Urbańskiego, gdzie przetrwały stan wojenny aż do upadku komunizmu. Tablice do dziś znajdują się w zasobach NMM.

W 2003 r. tablice zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO „Pamięć Świata” jako jeden z najważniejszych dokumentów XX wieku oraz świadectwo wydarzeń mających przełomowy wpływ na zmiany polityczne, ustrojowe i gospodarcze państw ówczesnego bloku komunistycznego.

W ramach wykonanych w 2012 r. prac przy historycznej bramie Gdańskiej Stoczni – obok kopii samych tablic, wykonano też kopię bramy wjazdowej i odtworzono wiszące na niej niegdyś emblematy, w tym metalowy Order Sztandaru Pracy. Przywrócono wówczas także wiszący niegdyś nad bramą napis „Stocznia Gdańska im. Lenina”, co wywołało liczne protesty ze strony m.in. pomorskich posłów PiS, którzy złożyli do prokuratury zawiadomienie o popełnieniu przez miasto przestępstwa polegającego na propagowaniu idei komunistycznych. Prokuratura umorzyła sprawę, uznając argumenty samorządu, że brama jest świadkiem historii.

Przeciwko przywróceniu nad bramę dawnej nazwy stoczni protestowała też NSZZ „Solidarność”. W sierpniu 2012 r. członkowie Komisji Krajowej związku odcięli z bramy część napisu ze słowami „im. Lenina” oraz symbol Orderu Sztandaru Pracy. Elementy te do dziś nie powróciły na bramę.

PAP/RIRM