Warszawa: Trwa demontaż pomnika Wdzięczności Żołnierzom Armii Radzieckiej

W środę w warszawskim parku Skaryszewskim rozpoczął się demontaż pomnika Wdzięczności Żołnierzom Armii Radzieckiej – dowiedziała się w stołecznym ratuszu PAP.

„Zdemontowany monument zostanie przekazany do Instytutu Pamięci Narodowej” – powiedziała PAP Agnieszka Kłąb, rzecznik stołecznego ratusza.

Rosyjska agencja prasowa TASS podała, że do parku zostali rzekomo wezwani policjanci, którzy mieli wstrzymać demontaż monumentu. PAP dowiedziała się w biurze prasowym Komendy Stołecznej Policji, że do parku faktycznie pojechali funkcjonariusze wezwani przez jednego z mieszkańców Warszawy, jednak rozbiórki nie wstrzymali.

„Na miejscu sprawdzili wszystkie dokumenty i pozwolenia na demontaż pomnika, po czym odjechali” – dowiedziała się PAP w KSP.

We wtorek wygrodzono teren i przekazano go firmie, która miała zająć się demontażem pomnika. W środę ruszyły prace rozbiórkowe.

„Jeżeli nie będzie żadnych nieprzewidzianych wypadków, to demontaż potrwa do czwartku” – powiedział Mariusz Burkacki, rzecznik Zarządu Zieleni miasta stołecznego Warszawy.

Urzędnicy planują przywrócenie na głównej osi aleję z nawierzchni mineralnej. Zapowiadają, że kwietnik, który jest w tym miejscu, zostanie przeniesiony na boki, a w środku powstanie aleja.

Decyzja o rozbiórce wynika z ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Nałożyła ona na właścicieli terenów, na których znajdują się takie pomniki, obowiązek ich usunięcia. Zgodnie z nowelizacją tej ustawy z grudnia 2017 termin na ich demontaż upływał 31 marca.

Procedura usunięcia pomnika rozpoczęła się kilka miesięcy temu. Przed ponad miesiącem uzyskano wszystkie zgody konserwatorskie i budowlane i rozpoczęła się procedura wyłonienia wykonawcy, który demontuje pomnik.

Jak poinformowała w sierpniu PAP asystent prasowa IPN w Szczecinie Magdalena Ruczyńska, pomnik zostanie przeniesiony do Muzeum Zimnej Wojny w Podborsku. Ma tam powstać m.in. wystawa edukacyjna przygotowana przez Instytut, której misją będzie „pokazanie pełnego obrazu działalności propagandowej władz Polski Ludowej w sferze upamiętnień, czyli m.in. pomników, kopców, obelisków, kolumn, rzeźb, posągów, popiersi, kamieni pamiątkowych, płyt i tablic pamiątkowych, napisów i znaków, a także pomnikowych sprzętów wojskowych”.

„Na ekspozycję składać się mają przede wszystkim oryginalne upamiętnienia lub ich elementy, ale także opatrzone komentarzem historycznym dokumenty i fotografie związane m.in. z ich budową, odsłonięciem czy organizowanymi przy nich propagandowymi uroczystościami” – dodała Magdalena Ruczyńska.

To właśnie tam mają trafić elementy pomnika z warszawskiego parku.

Pomnik ustawiony w osi głównej parku upamiętnia żołnierzy sowieckich poległych we wrześniu 1944 r. podczas walk o Pragę. Wzniesiono go w miejscu grobu 26 żołnierzy, którzy zginęli 13 września 1944 r. Na postumencie z piaskowca z podniesioną częścią środkową umieszczono stelę z płaskorzeźbą żołnierza Armii Czerwonej, pod którą znajdują się złożone sztandary. Na pomniku umieszczono napis: „Wieczna chwała bohaterom Armii Czerwonej, poległym w walkach o wyzwolenie stolicy Polski Warszawy”. Monument został odsłonięty we wrześniu 1946 r.

PAP/RIRM