P. Mucha: Będziemy mieli regulację, która uniemożliwi odmawiania przyjmowania gotówki

Będziemy mieli regulację, która sprawi, że konsument będzie mógł dokonać wyboru, czy płaci bezgotówkowo, czy w gotówce, bo nie będzie możliwe odmówienie przyjmowania płatności w gotówce – powiedział Paweł Mucha, doradca Prezydenta RP i prezesa NBP.

Prezydent @AndrzejDuda skierował do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych.

Więcej: https://t.co/NdYh4aawqY pic.twitter.com/GVzTGEA1Nv

— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) May 21, 2021

Prezydent, na wniosek prezesa Narodowego Banku Polskiego Adama Glapińskiego, złożył w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o usługach płatniczych, gwarantującej konsumentowi swobodę wyboru formy płatności za sprzedaż towarów i usług.

„Analiza prawna, jaką przeprowadziliśmy, pokazała, że mimo regulacji w ustawie o NBP, że +znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej+ w obecnym stanie prawnym nie ma bezwarunkowego obowiązku przyjmowania w płatności w tych znakach płatniczych NBP, czyli w banknotach i monetach, emitowanych przez bank centralny” – powiedział Paweł Mucha, społeczny doradca Prezydenta RP i doradca prezesa NBP Adama Glapińskiego.

Zwrócił on uwagę, że brak jednoznacznego uregulowania w tej kwestii sprawił, że część sprzedawców towarów i usług odmawia przyjmowania płatności w gotówce.

„Badania NBP pokazały, że aż 8 proc. respondentów w okresie pandemii spotkało się z odmową przyjęcia płatności gotówkowej przez sprzedawcę” – zwrócił uwagę Paweł Mucha.

W jego ocenie brak odpowiednich regulacji mógłby negatywnie odbić się na dużej grupie konsumentów.

„Mamy duże grono osób, które nie mają rachunku bankowego. Szacunki NBP mówią, że takich osób jest 2,9 mln. Jest też wiele osób, które mają rachunek w banku, ale nie posiadają karty płatniczej ani żadnego innego instrumentu obrotu bezgotówkowego. W obu tych grupach jest łącznie 4,5 mln osób, w tym wiele osób w podeszłym wieku, z niepełnosprawnościami albo mieszkających w mniejszych ośrodkach. Bez tej regulacji kilka milionów Polaków mogłoby zostać wykluczonych z udziału w obrocie handlowym. Mogłoby to prowadzić do ich wykluczenia społecznego i do sytuacji, w której nie mogliby oni kupować niektórych towarów czy usług” – powiedział minister.

Projekt nowelizacji sprawi, że konsumenci zachowają wybór, dotyczący sposobu płacenia za towary i usługi.

„Teraz będziemy mieli regulację, która sprawi, że konsument będzie mógł dokonać wyboru, czy płaci bezgotówkowo, czy też chce zapłacić banknotami. Zagwarantowanie konsumentowi takiego wyboru jest działaniem prokonsumenckim, które wpisuje się w taki prokonsumencki nurt działalności prezydenta Andrzeja Dudy” – powiedział Paweł Mucha.

Przypomnijmy, że w złożonym projekcie nowelizacji ustawy o usługach płatniczych zapisano, że „akceptant nie może uzależniać zawarcia z konsumentem umowy o świadczenie usługi lub sprzedaży towaru od dokonania zapłaty w formie bezgotówkowej oraz odmówić przyjęcia zapłaty od konsumenta znakami pieniężnymi emitowanymi przez NBP będącymi prawnym środkiem płatniczym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej”.

„Propozycja dotyczy zmiany w ustawie o usługach płatniczych, a więc odnosi się do podmiotów, które oferują możliwość przyjmowania płatności bezgotówkowych. Po uchwaleniu tej zmiany przez Sejm podmioty te będą miały obowiązek przyjmowania również płatności w gotówce” – wskazuje polityk.

Jednocześnie w ustawie zapisano wyjątki od zasady obowiązku akceptowania płatności w gotówce. Chodzi o działalność prowadzoną w internecie, o sprzedaż w automatach i maszynach, a więc prowadzoną bez obecności personelu, a także o sprzedaż dokonywaną na imprezach masowych, jeśli tylko odpowiednia informacja znajdzie się w regulaminie. Dodatkowo ustawa zakazuje naliczania opłat za przyjmowanie płatności w gotówce.

„Ta ustawa zagwarantuje także, że nie będzie można nakładać ani pobierać dodatkowych opłat z tytułu przyjmowania płatności gotówką, ani też różnicować ceny w zależności od sposobu płatności za towar czy usługę. Cena ma być taka sama bez względu na formę płatności” – stwierdził Paweł Mucha.

Wskazał on, że w systemach prawnych innych krajów też trwają prace nad wprowadzeniem obowiązku akceptacji płatności gotówką.

„Tego typu rozwiązania obowiązują na przykład w prawie duńskim czy francuskim, a prace nad ich wprowadzeniem dotyczą zarówno państw europejskich, jak i prawa amerykańskiego. Warto zwrócić uwagę, że propozycja wprowadzenia takiej zmiany w polskim prawie zyskała akceptację ze strony Europejskiego Banku Centralnego w opinii wydanej w ostatnich dniach” – powiedział rozmówca.

Wyjaśnił też, że ustawa została złożona przez prezydenta, bo z taką prośbą wystąpił NBP, który nie ma inicjatywy ustawodawczej.

„Ponieważ ta luka w prawie została dostrzeżona przez bank centralny, prezes NBP Adam Glapiński wystąpił z taką propozycją do prezydenta Andrzeja Dudy, który wystąpił z inicjatywą ustawodawczą w kwestii uregulowania sprawy obowiązku przyjmowania płatności gotówkowych” – powiedział Paweł Mucha.

 

PAP