Białystok: po raz jedenasty przyznano nagrody „Świadek historii”

Dawni żołnierze podziemia niepodległościowego znaleźli się wśród osób uhonorowanych we wtorek w Białymstoku nagrodami „Świadek historii”. Przyznaje je IPN za działania na rzecz upamiętniania i popularyzacji najnowszej historii Polski.

Spośród tegorocznych osiemnastu zgłoszeń do nagrody kapituła pod przewodnictwem prezesa IPN Jarosława Szarka wyłoniła pięć osób i jedną instytucję z północno-wschodniej Polski (województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie). Są to: Jan Adamski, Andrzej Arian, Józef Moczydłowski, Józef Rusak, Stanisław Żochowski oraz Mazurskie Towarzystwo Naukowe.

Jan Adamski z podbiałostockiej Choroszczy to współzałożyciel towarzystwa przyjaciół tego miasta, inicjator działań, których celem jest upamiętnianie w lokalnym wymiarze historii Polski (np. rocznic powstania styczniowego); inicjator spotkań przybliżających historię Choroszczy i okolicy.

Andrzej Arian jest nauczycielem historii w Giżycku, od wielu lat współpracującym z IPN i angażującym uczniów w takie projekty Instytutu, jak „Kamienie Pamięci”, „Łączka i inne miejsca poszukiwań” czy „Zapal Światło Wolności”. To także współorganizator lokalnych uroczystości patriotycznych czy rocznicowych.

Józef Moczydłowski ps. „Burak” to żołnierz w oddziale obwodu Wysokie Mazowieckie Armii Krajowej. Obecnie wciąż aktywny uczestnik spotkań z młodzieżą, z którą dzieli się swoimi wspomnieniami, inicjator m.in. budowy pomnika Kazimierza Kamieńskiego „Huzara” w Nowych Piekutach (Podlaskie). Józef Rusak ps. „Bylina” to również żołnierz AK, najpierw łącznik w oddziale ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, potem żołnierz 5. Wileńskiej Brygady AK pod dowództwem mjra Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”; po wojnie aresztowany, obecnie prezes Związku Więźniów Politycznych oddziału w Lidzbarku Warmińskim.

Stanisław Żochowski ps. „Fala” to kolejny żołnierz AK, łącznik w oddziale „Huzara”, po wojnie skazany za działalność w antykomunistycznym podziemiu. Obecnie m.in. członek Światowego Związku Żołnierzy AK, aktywny uczestnik lokalnych uroczystości patriotycznych.

Mazurskie Towarzystwo Naukowe z Ełku m.in. organizuje letni wypoczynek dzieci z polskich szkół na Białorusi oraz cykliczne międzynarodowe konferencje naukowe i spotkania w ramach Wszechnicy Humanistycznej.

Prezes IPN Jarosław Szarek podkreślił w czasie uroczystości, że wśród nagrodzonych są nie tylko „świadkowie historii” ale również ci, którzy ją tworzyli.

„I w czasie wojny, w czasach komunistycznego zniewolenia, tej walki nigdy nie zaprzestali. Już nie z bronią, ale cywilnej, na rzecz pamięci, pamiętają o ofierze swych kolegów z oddziałów, żeby ta pamięć była przekazywana kolejnym pokoleniom” – mówił Jarosław Szarek.

Zainicjowana przez IPN w Białymstoku nagroda „Świadek historii” jest obecnie przyznawana także w innych regionach. Jak dotąd w białostockim oddziale IPN takie wyróżnienia przyznano jedenaście razy; łącznie otrzymało je ok. 80 osób i instytucji.

 

PAP