Czy widzisz te gruzy na szczycie?

Koszt wszystkich prac, które przywrócą świetność niszczejącym nagrobkom polskich bohaterów na Monte Cassino, został oszacowany na ponad 3,5 mln zł

Jeszcze w tym roku rozpoczną się prace konserwatorskie na popadającym w ruinę Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. Odnowiona ma zostać górująca nad nekropolią rzeźba orła, godła Rzeczypospolitej Polskiej. Harmonogram prac przewiduje również uporządkowanie całego terenu i budowę centrum informacyjnego.

W tych dniach zamykany jest proces przygotowania dokumentacji związanej z generalnym remontem cmentarza. – A te prace chcemy rozpocząć jeszcze w tym roku. Czekamy już tylko na ostatnie ustalenia i zgody dotyczące renowacji godła Rzeczypospolitej, które góruje nad cmentarzem. Chcemy to zrobić jeszcze w tym roku – powiedział nam Andrzej Przewoźnik, sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

W podobnym terminie może także ruszyć inwestycja związana z infrastrukturą pomocną dla odwiedzających cmentarz na Monte Cassino. – Jeżeli uzyskamy zgodę, to także w tym roku powinna się rozpocząć budowa centrum informacyjnego – stwierdził Przewoźnik. Zadaniem tego obiektu będzie m.in. udzielanie dokładnych informacji na temat nazwisk i miejsc pochówków poległych żołnierzy II Korpusu.

Zasadnicze prace renowacyjne mają się natomiast rozpocząć na początku przyszłego roku – w lutym lub marcu. Potrwają przez dwa lata. – Tak zakłada harmonogram prac, ponieważ oznacza to całe kompleksowe uporządkowanie cmentarza, obejmujące czyszczenie kamienia – nie tylko samych grobów czy płyt nagrobnych oraz krzyży, bo te będą wymieniane. Wykonanie drenaży i odpływów kanałów spowoduje, że za dwa lata ten cmentarz będzie wyglądał zupełnie inaczej niż dzisiaj – zapewnia Andrzej Przewoźnik.

Renowacja godła Polski na cmentarzu jest bardzo pilna. – W tej chwili dobiega końca jedno postępowanie przetargowe dotyczące prac konserwatorskich przy rzeźbie orła. Kończymy też przygotowanie niezbędnej dokumentacji dotyczącej zakresu czynności i prac na cmentarzu, co jeszcze potrwa około miesiąca, a powinno być gotowe na początku grudnia – mówi Przewoźnik. Dodatkowe przygotowania dotyczą opracowania dokumentacji niezbędnej do przeprowadzenia przetargu. – A więc wszystkich kosztorysów, ekspertyz z zakresu wykonywanych prac, tak żeby można było w styczniu uruchomić normalne procedury przetargowe i wyłonić możliwie jak najszybciej wykonawcę – podkreśla sekretarz ROPWiM.

Cmentarz na Monte Cassino został wykonany z trawertynu, czyli kamienia o strukturze porowatej, który wchłania wszelkie zanieczyszczenia. Powoduje to, że szybko ulega on zniszczeniu. – Obecnie cmentarz jest w stanie nadającym się do remontu. Przymierzaliśmy się do niego już od dłuższego czasu i oszacowaliśmy, że koszt przeprowadzenia takich kompleksowych prac wynosi około 3,5 mln złotych. Przy czym może on wzrosnąć, dlatego że przewidujemy, iż na grobach zostaną wymienione elementy kamienne, czyli wszystkie płyty wykonane z trawertynu, na inny, lepszy jakościowo i trwalszy materiał – informuje Andrzej Przewoźnik. Ma to zabezpieczyć cmentarz przed szybkim niszczeniem na wiele lat.

Polski Cmentarz Wojenny pod Monte Cassino został zbudowany przez polskich żołnierzy biorących udział w bitwie. Uroczyste otwarcie nekropolii odbyło się 1 września 1945 roku. Miejsce wiecznego spoczynku znalazło tu 1072 polskich żołnierzy z armii generała Władysława Andersa poległych w zwycięskich walkach z Niemcami o klasztor na Monte Cassino w maju 1944 roku.