Felieton „Z ojczyzny Jezusa”


Pobierz Pobierz

<<Życie duchowe nie ogranicza się do udziału w samej tylko liturgii. Chrześcijanin
bowiem, choć powołany jest do modlitwy wspólnej, powinien mimo to wejść także
do swego mieszkania i w ukryciu modlić się do Ojca (por. Mt 6,6), a nawet,
jak uczy Apostoł, powinien modlić się nieustannie (por. 1Tes 5,17). Ten sam
Apostoł poucza nas, że mamy zawsze nosić w ciele swoim umartwienia Jezusowe,
aby i życie Jezusowe przejawiało się w naszym ciele śmiertelnym (por. 2Kor
4,10-11)>>.
W słowach Konstytucji o Liturgii Świętej ojcowie Soboru Watykańskiego II gorąco
zachęcają wszystkich wiernych do gorliwej modlitwy osobistej, która wyraża
się również poprzez praktykę religijnych nabożeństw. Ostatnie zdanie wyraźnie
nawiązuje do pobożnego rozważania Drogi Krzyżowej Pana Jezusa, Gorzkich Żali
i innych nabożeństw pasyjnych.
W Jerozolimie bardzo ważnym elementem liturgii wielkopostnej są peregrynacje
do sanktuariów związanych z tajemnicą Męki Pana Jezusa. Uroczyste Msze święte,
pod przewodnictwem wspólnoty Franciszkanów, gromadzą wiernych i pielgrzymów
na Górze Oliwnej w sanktuarium Dominus Flevit, gdzie Pan zapłakał nad Jerozolimą,
w Betanii, w domu przyjaciół Marii, Marty i Łazarza, w Betfage, skąd rozpoczął
swój triumfalny wjazd na oślęciu do Świętego Miasta oraz w Getsemani, gdzie
intensywnie modlił się przed swoją męką, gdzie został zdradzony przez Judasza
i pojmany przez sługi najwyższej rady żydowskiej. Listę odwiedzanych miejsc
zamykają dwa sanktuaria znajdujące się na początku Drogi Krzyżowej: kaplica
Biczowania i kaplica wydania przez Piłata wyroku na Jezusa. Wielkopostna liturgia
w Jerozolimie ma swoje centrum i jakby serce, dające życie wszystkim innym
miejscom, w bazylice Anastasis, czyli zmartwychwstania. To właśnie na Golgocie,
jak uczy ewangelia 4 niedzieli Wielkiego Postu, <<Syn Człowieczy został wywyższony,
aby każdy kto w niego wierzy, miał życie wieczne>> (J 3,14-15). Pusty grób Zmartwychwstałego
Jezusa potwierdza prawdziwość innych słów tej samej ewangelii: <<Bóg nie posłał
swego Syna na świat po to, aby świat potępił, ale po to, by świat został przez
Niego Zbawiony>> (J 3,17).
Charakterystyczną formą kultu chrześcijańskiego w Jerozolimie związanego z
rozważaniem męki Chrystusa jest codzienna procesja we wnętrzu bazyliki Bożego
Grobu. W soboty Wielkiego Postu jest ona celebrowana w sposób uroczysty pod
przewodnictwem łacińskiego Patriarchy lub jego biskupa pomocniczego. Przed
procesją ma miejsce ingres, to znaczy uroczyste wejście Patriarchy wraz z duchowieństwem
i braćmi franciszkanami. Patriarcha może celebrować we wnętrzu Bazyliki tylko
i wyłącznie w obecności franciszkanów. Inne kościoły chrześcijańskie zgodnie
z wielowiekową skrupulatnie przestrzeganą tradycją uznają Braci Mniejszych
za jedynych oficjalnych przedstawicieli Kościoła rzymsko-katolickiego. W czasie
procesji wierni trzykrotnie obchodzą grób Pana Jezusa, "jak satelity wokół
słońca, którym jest Chrystus Zmartwychwstały". Niejednokrotnie w tym samym
czasie pięć wyznań chrześcijańskich, ze swoim klerem, wiernymi i pielgrzymami
śpiewa we wnętrzu tej najważniejszej dla wyznawców Chrystusa świątyni. Harmider,
chaos, skandal podzielonych?… Niektórzy mogą tak to rozumieć. Można na to
jednak popatrzeć całkiem inaczej i wyrazić to ewangelicznym stwierdzeniem:
"zaprawdę, w domu Pana jest mieszkań wiele!" (por. J 14,2).
Kiedy w XIV wieku franciszkanie przyjmowali pielgrzymów w bazylice Bożego Grobu,
czynili to razem z mnichami greckimi. Świadectwo o tym odnajdujemy w opisach
ówczesnych pątników. W tamtych odległych czasach drzwi bazyliki pozostawały
zawsze zamknięte i otwierano je, kiedy grupa pielgrzymów wpłacała odpowiednią
sumę muzułmańskim strażnikom. Zaraz po wejściu pielgrzymi, witani przez franciszkanów,
byli oprowadzani po całym sanktuarium. Następnie rozlokowywali się i przygotowywali
do spędzenia nocy w bazylice. Franciszkanie w tym czasie usługiwali przybyłym
i animowali wieczorną liturgię. Pielgrzymi opuszczali Boży Grób następnego
dnia po porannej Mszy Świętej.
Codzienna procesja jest echem tamtego zwiedzania bazyliki Bożego Grobu razem
z franciszkanami sprzed wieków. Dzisiejsza procesja nie rozpoczyna się u drzwi
bazyliki ale w kaplicy Najświętszego Sakramentu. Franciszkanie, a wraz z nimi
pielgrzymi i wierni, przechodzą w procesji 14 stacji znajdujących się na terenie
bazyliki. Spostrzegawczy pielgrzymi mogą zauważyć, iż w czasie w procesji w
kaplicy świętej Marii Magdaleny okadza się środek oznaczonego na posadzce koła.
To szczególny ryt charakterystyczny dla liturgii jerozolimskiej. W okadzanym
miejscu według tradycji Zmartwychwstały miał spotkać Marię Magdalenę (por.
J 20,15).
<<Nawróć nas, Panie, do Ciebie wrócimy. Dni nasze zamień na dawne!>> (Lm 5,21).
Te słowa zaczerpnięte z biblijnej Księgi Lamentacji są stale powracającym refrenem
w liturgii wigilii niedziel Wielkiego Postu. W nocnej celebracji sprawowanej
przez franciszkanów w bazylice Bożego Grobu śpiew staje się dialogiem pomiędzy
miłosiernym Bogiem i grzesznym ludem pragnącym przebaczenia. Jest on wstępem
do przeżywania pamiątki zmartwychwstania. Przedostatni werset wielkopostnego
kantyku jest błagalnym głosem, który Bracia Mniejsi, wierni oraz przebywający
w tym czasie w Jerozolimie pielgrzymi zanoszą do Boga w imieniu stworzenia
w miejscu Chrystusowego zmartwychwstania: <<Czemu chcesz o nas zapomnieć na
zawsze, po wszystkie dni nas opuścić?>> (Lm 5,20). Jęk ludzkiej słabej natury
i ból z powodu uległości względem zła przyjął na siebie nasz Zbawiciel Jezus
Chrystus w Getsemani i na Kalwarii, kiedy głośno wołał do Ojca: <<Abba, Ojcze,
dla Ciebie wszystko jest możliwe, zabierz ten kielich ode Mnie! Lecz nie to,
co Ja chcę, ale to, co Ty niech się stanie!>> (Mk 14,36). <<Boże mój, Boże mój,
czemuś Mnie opuścił?>> (Mk 15,34).
W Jerozolimie w liturgii wigilii niedziel Wielkiego Postu rozbrzmiewa często
Alleluja. Chociaż Wielki Post to okres rozważania Męki i Śmierci Chrystusa,
świadomość Kościoła o zwycięstwie zmartwychwstania przebija się w tym szczególnym
miejscu przez symfonię żałoby i smutku.

o. Jerzy Kraj OFM

drukuj