„Medytacje o Duchu Świętym” św. Alfonsa Liguoriego nauką modlitwy i miłości w codzienności

„Medytacje o Duchu Świętym” św. Alfonsa Marii Liguoriego to pierwsza od 1894 roku publikacja w języku polskim Nowenny do Ducha Świętego tego biskupa i doktora Kościoła. Została opublikowana w drugiej części „Via della salute” (Drogi zbawienia) w Neapolu w 1766 roku. Święty pasjonat ewangelizacji uczy nas modlitwy i miłości w codzienności. Za wzorem ojców pustyni stawia nam pytanie: Czy opróżniłeś swoje serce, aby mogło być napełnione Duchem Świętym?

We wprowadzeniu do medytacji św. Alfons podkreśla, że nowenna do Ducha Świętego jest „najważniejszą ze wszystkich nowenn, ponieważ to właśnie ją jako pierwszą celebrowali apostołowie i Maryja w Wieczerniku”. Zachęca, by rozważać teksty medytacji nie tylko przed uroczystością Zesłania Ducha Świętego, ale przez cały rok.

„Dobrze wiemy dzięki wierze, że Duch Święty jest miłością, którą wzajemnie obdarzają się Ojciec i Słowo Przedwieczne, dlatego dar miłości, który Pan udziela naszym duszom i który jest największy ze wszystkich darów, przypisywany jest szczególnie Duchowi Świętemu. (…) W związku z tym wypada, abyśmy w tej nowennie przede wszystkim zwrócili uwagę na wielką wartość miłości Bożej, abyśmy pragnęli ją otrzymać i oczekiwać jej przez pobożne ćwiczenia, w sposób szczególny modląc się, byśmy mogli stać się jej uczestnikami, ponieważ Bóg obiecał ją tym, którzy pokornie o to proszą: «Ojciec z nieba da Ducha Świętego tym, którzy Go proszą» (Łk 11, 13)” – uzasadnia autor.

Jak piękna była współpraca Alfonsa Liguoriego z Duchem Świętym w jego długim życiu, ukazuje słowo wstępne. Książka „Medytacje o Duchu Świętym” składa się z dziesięciu medytacji, ułożonych według charakterystycznej dla św. Alfonsa metody kompozycyjnej: medytacja właściwa, uczucia i modlitwy. Pierwszy jej element skierowany jest do umysłu, drugi obejmuje serce i wolę, angażując osobę w całej jej antropologicznej głębi. Już same tytuły medytacji, jak np. „Miłość to ogień rozpalający serce” czy „Miłość to woda orzeźwiająca”, wskazują na źródło inspiracji nowenny, czyli na dwa hymny liturgiczne: „Veni, Creator Spiritus” oraz „Veni, Sancte Spiritus”. Autor, czerpiąc z nich żywe obrazy i wyraziste symbole, ukazuje duchowy wymiar życia chrześcijańskiego. Otwiera serce czytelnika na pragnienie Ducha Świętego i zachęca do miłości „praktycznej”, która przejawia się w propozycji i postanowieniu. Jak dostrzegamy to w postawie Alfonsa, codzienny rytm modlitwy może przenikać styl życia. W związku z tym publikacja zawiera także modlitwy Liguoriego do Ducha Świętego, w których wezwania przywołują najbardziej sugestywne obrazy, jakie liturgia odnosi do Ducha Pocieszyciela.

Co oferują „czytelnikowi” XXI wieku?

Powszechny dostęp do wiedzy pozwala dziś czytelnikowi rozwijać intelekt. Chociaż rozum jest istotnym darem na drodze wiary w Boga, to jednak sam nie wystarcza. Potrzebna jest jeszcze wola zakorzeniona w Źródle życia – Bogu, który jest miłością. Współczesny człowiek chce podążać za prawdą, dobrem i pięknem, poszukuje duchowości, świadków wiary i nauczycieli modlitwy. Takie pragnienia miał również św. Alfons Liguori. Jego droga wiary, podejmowana walka duchowa, wybory życiowe, bogata spuścizna duchowa i pisarska czynią z niego przewodnika duchowego, uległego Duchowi Świętemu. Z racji swego wykształcenia i doświadczenia prawniczego św. Alfons Maria miałby powód, by w codzienności uznawać rozum i dowody za najważniejsze. Tymczasem liczne talenty, które posiadał, oddał z ufnością do dyspozycji Bogu. Nic nie stracił. Przeciwnie! Jeszcze bardziej został obdarowany, stając się założycielem redemptorystów, ewangelizując słowem i piórem odrzuconych, ubogich, czy wykluczonych społecznie.

Każde „dziełko” św. Alfonsa jest śladem jego zafascynowania Słowem Bożym, znajomości i doceniania pism ojców Kościoła i świętych. Odnajdujemy to również w „Medytacjach o Duchu Świętym”, w których autor przykuwa uwagę czytelników sposobem wyrażania uczuć podczas rozmowy z Trójjedynym Bogiem. Prostota, szczerość i niecodzienna czułość św. Alfonsa w zwracaniu się do Ducha Świętego otwierają serce tych, którzy sięgną po teksty medytacji. Teksty rozważań uświadamiają, że nierzadko wyrzucamy Pocieszyciela z naszego życia. Dzisiejszy człowiek chce być sobą, chce kochać i być kochany. Jak stawać się takim w oczach Boga, uczy św. Alfons, dzieląc się poruszeniami swego serca i prostotą ich wyrażania, które rozgrzewają serca czytelników XXI wieku. Święty pasjonat ewangelizacji uczy nas modlitwy i miłości w codzienności. Za wzorem ojców pustyni stawia nam pytanie: Czy opróżniłeś swoje serce, aby mogło być napełnione Duchem Świętym?

Skąd się wziął pomysł, aby je opublikować?

Znakiem czasu jest odkrywanie obecności Ducha Świętego w życiu osobistym, w wydarzeniach dnia powszedniego, w historii Kościoła i narodów.

„Szukając publikacji św. Alfonsa Liguoriego, natrafiłam na XIX-wieczne wydanie >>Nowenny do Ducha Przenajświętszego<<. Znałam już częściowo twórczość tego Apostoła Maryi i nie miałam wątpliwości: kto czci Matkę Boga, nie może lekceważyć natchnień Ducha Świętego. Ogarnęło mnie jednak zdumienie, dlaczego nie ma współczesnego wydania tej nowenny. Pomyślałam: nie może tak być, by redukowano duchowość św. Alfonsa Liguoriego do teologii moralnej czy rysu maryjnego, tym bardziej że cała duchowość odbija się w jego muzyce, poezji, architekturze i malarstwie, jak np. w zaprojektowanym przez niego obrazie, który przedstawia Najświętszą Maryję Pannę z Duchem Świętym w piersi” – wyznaje dr Jadwiga Zięba, wydawca „Medytacji o Duchu Świętym”.

Taki był początek i decyzja przygotowania nowenny, składającej się z dziesięciu medytacji, do druku pt. „Medytacje o Duchu Świętym”. Poza tym publikacja wpisuje się w ewangelizacyjny profil wydawniczy Studia Słowa, który kryje się w przesłaniu: „Słowo pociąga człowieka ku prawdzie, dobru i pięknu”.

Kto pracował nad wydaniem tekstu?

Warto zauważyć, że „Medytacji o Duchu Świętym” nie wydają redemptoryści, ale Studio Słowa, powstałe w 2014 roku z inicjatywy dr Jadwigi Zięby. Tworzą je redaktorzy: Barbara Cabała oraz Sylwia Palka, tłumacze: Agnieszka Caba i Barbara Rzepka oraz Joanna Panasiewicz, projektant grafiki.

Publikacja jest w dużej mierze uzupełnioną wersją książki św. Alfonsa Liguoriego pt. „Nowenna do Ducha Przenajświętszego”, którą przetłumaczył ks. Aleksander Jełowicki (1804–1877). Została wydana w Warszawie w 1894 roku, w drukarni Stanisława Niemiery. Chcąc upowszechnić apostolski zapał autora, łacińskie cytaty biblijne czy maksymy świętych zostały przytoczone w języku polskim i wzbogacone przypisami na podstawie włoskiego wydania „Opere ascetiche”, a styl i język publikacji uwspółcześnione.

Publikacja „Medytacje o Duchu Świętym” św. Alfonsa Liguoriego najprawdopodobniej dostępna będzie w maju na stronie Studia Słowa. [tutaj]

dr Jadwiga Zięba – wydawca „Medytacji o Duchu Świętym”

o. Marek Raczkiewicz CSsR