Nie ma to jak wypłynąć na antysemityzmie

Ministerstwo kultury (Bogdan Zdrojewski) patronuje, a lubelski Polmos sponsoruje imprezę, której gwiazdą będzie Jan Tomasz Gross

W Lublinie rozpoczyna się dziś XIII Międzynarodowy Festiwal Konfrontacje Teatralne poświęcony tzw. problematyce żydowskiej. Niespełna dwa tygodnie po III Kongresie Kultury Chrześcijańskiej, na którym padały ostre oskarżenia o panujący w Polsce „antysemityzm bez Żydów”, znów z Lublina popłyną w świat słowa stygmatyzujące Polaków. Gwiazdą imprezy będzie tym razem Jan Tomasz Gross z USA wsparty lokalnymi tropicielami polskiego antysemityzmu na czele z dr. Dariuszem Libionką, zwanym „Małym Grossem”. W festiwalu weźmie udział m.in. wiele niszowych grup parateatralnych widzących w problematyce antysemickiej szansę wypłynięcia na szersze wody. Najobszerniej prezentowana będzie twórczość Tadeusza Słobodzianka, kontrowersyjnego dramaturga owładniętego obsesją obarczania Polaków winą za rzekome zbrodnie na Żydach.

W czasie pięciodniowego festiwalu zostanie zaprezentowanych 21 przedstawień przygotowanych przez zespoły z Polski, Izraela, Belgii, Rosji, Czech, Szwecji i Estonii. Odbędą się także projekcje filmowe, koncerty muzyczne oraz spotkania dyskusyjne. Aż trzy spektakle przedstawi założone przez Słobodzianka Laboratorium Dramatu. Jest to rodzaj eksperymentalnych warsztatów teatralnych skoncentrowanych głównie na problematyce relacji polsko-żydowskich widzianych z perspektywy twórczości Jana Tomasza Grossa oraz szkoła kształcąca w tym kierunku przyszłych reżyserów i scenarzystów. W Lublinie zaprezentowane zostaną pierwsze próby tego przedsięwzięcia. W spektaklu „Przylgnięcie” Laboratorium Dramatu porusza – jak czytamy w programie – „temat udziału Polaków w morderstwach żydowskich sąsiadów i zbiorowej (nie) pamięci o tamtych wydarzeniach”, a w „Naszej klasie” – stawia pytania o źródła antysemityzmu i o prawo do moralnej oceny postaw uczestników tamtych wydarzeń. Odpowiedzi na te pytania łatwo się domyślić, gdyż – jak wynika z wyjaśnień Słobodzianka – po przeczytaniu „Sąsiadów” Grossa doznał on swoistego olśnienia i postanowił siłą swojej twórczości przeorać świadomość Polaków, zmuszając ich do wyznania grzechów wobec Żydów. Niektórzy twierdzą, że była to dla dramaturga przeżywającego kryzys twórczości recepta na sukces i kura znosząca złote jajka.

Na zakończenie festiwalu jest przewidziana konferencja przygotowana przez Słobodzianka i Libionkę z udziałem m.in. Grossa i Leona Neugera z uniwersytetu w Sztokholmie. Ten ostatni ma mówić o motywach antysemickich w polskim kanonie literackim. Komplet panelistów mają uzupełnić Janusz Opryński, szef festiwalu, oraz Adam Michnik. Konferencja odbędzie się w Trybunale Koronnym w Lublinie.

Lista osób i instytucji, bez których XIII Międzynarodowy Festiwal Konfrontacje Teatralne nie doszedłby do skutku, jest zastanawiająco długa. Głównymi mecenasami imprezy okazują się – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego i Urząd Miasta Lublin, a stojący na czele tych instytucji: minister Bogdan Zdrojewski (PO), marszałek Krzysztof Grabczuk (PO) oraz prezydent Adam Wasilewski (PO) sprawują nad festiwalem patronat honorowy. Listę sponsorów, zamieszczoną na stronie internetowej festiwalu, otwiera SKOK im. Z. Chmielewskiego, a następnie – PZU SA i PZU Życie SA, Bank Gospodarki Żywnościowej SA, Lubella SA, Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA, PGE Lubelskie Zakłady Energetyczne SA, PGE Dystrybucja LUBZEL Sp. z o.o., PKO Bank Polski SA, Hotel Victoria, Hotel Campanile, IBB Grand Hotel Lublinianka. Warto, aby polscy podatnicy i klienci wiedzieli, na co idą ich pieniądze.

Specjalne podziękowania organizatorzy festiwalu składają zarządowi Polmos Lublin SA. Wsparcie ze strony Polmosu wydaje się szczególnie cenne, gdyż w czasie 5-dniowego plucia na Polskę i Polaków nieraz może zaschnąć w gardle.