Likwidacja sądów w 2013 roku raczej przesądzona
Od nowego roku 79 najmniejszych sądów rejonowych zostanie zniesionych i stanie się wydziałami zamiejscowymi większych jednostek.
Krajowa Rada Sądownictwa otrzymała dotychczas kilkanaście wniosków sędziów znoszonych sądów o przeniesienie ich w stan spoczynku. Do Ministerstwa Sprawiedliwości wpłynęło z kolei kilkadziesiąt odwołań sędziów od decyzji o przeniesieniu ich do większych sądów.
Rozporządzenie w sprawie sądów rejonowych minister sprawiedliwości Jarosław Gowin (PO) podpisał na początku października. Po zmianach sądy rejonowe, w których jest do dziewięciu etatów sędziowskich włącznie, zostaną przekształcone w wydziały zamiejscowe – cywilny, karny, rodzinny i nieletnich oraz ksiąg wieczystych – sąsiednich sądów.
Głównym celem reorganizacji – jak wskazuje resort – jest doprowadzenie do bardziej zrównoważonego obciążenia pracą sędziów – obecnie do wielu małych sądów trafia tylko jedna trzecia spraw w porównaniu ze średnią liczbą tych, które wpływają do wszystkich sądów rejonowych.
Pomysł reformy wywołał sprzeciw wśród samorządowców z miejscowości, w których znajdują się sądy przeznaczone do zniesienia. Protestowali też pracownicy reorganizowanych sądów. Podpisy przeciwko planowanej reorganizacji pod obywatelskim projektem blokującym takie zmiany zbierali samorządowcy i działacze Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Pod złożonym w Sejmie projektem zebrano 150 tys. podpisów. Ustawa – według planów jej autorów – miała wejść w życie 1 stycznia 2013 roku i tym samym uniemożliwić reorganizację sądów. Burzliwe prace nad projektem w sejmowej komisji przedłużyły się – procedowanie najpierw zostało zawieszone, wkrótce potem prace odwieszono. Komisja dotychczas rozpatrzyła tylko cztery spośród 11 artykułów projektu.
W połowie listopada br. Sejm odrzucił informację ministra sprawiedliwości w sprawie przygotowanej przez resort reorganizacji sądów, ale decyzja ta nie rodzi żadnych skutków prawnych.
Zmiany krytykują też organizacje sędziowskie: Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia” oraz Stowarzyszenie Sędziów „Themis”. Do Trybunału Konstytucyjnego trafiły także wnioski posłów PSL i KRS o stwierdzenie niezgodności z ustawą zasadniczą upoważnienia ministra sprawiedliwości do tworzenia i znoszenia sądów oraz ustalania ich siedzib i obszarów właściwości w drodze rozporządzenia.
W 79 małych sądach rejonowych łączonych z innymi orzeka ponad 550 sędziów. Otrzymali oni od swych prezesów decyzje o przeniesieniu do innych ośrodków. Kilkudziesięciu z nich odwołało się od tych decyzji do ministerstwa.
Z kolei do KRS – jak poinformowała Rada – wpłynęło 15 wniosków sędziów o przeniesienie w stan spoczynku w związku z reorganizacją. Spośród tych wniosków osiem dotyczy sędziów sądu w Kościerzynie, zaś siedem sędziów sądu w Strzyżowie.
RIRM/PAP