Konkurs na najlepszą pracę magisterską o opozycji demokratycznej w latach 1976-1989

Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach po raz drugi ogłosiło konkurs na najlepszą pracę magisterską z zakresu historii opozycji demokratycznej PRL w latach 1976-1989. Zgłoszenia będą przyjmowane do końca października tego roku. Główną nagrodą jest 3 tys. złotych.

„Zachęcamy do uczestnictwa wszystkich studentów i absolwentów różnych kierunków, którzy obronili w roku 2020 lub obronią w roku 2021 pracę magisterską poświęconą historii opozycji demokratycznej w PRL” – napisali organizatorzy konkursu.

Wśród proponowanych tematów, których mogą dotyczyć prace, w regulaminie konkursu wymieniono m.in. tworzenie i działalność Wolnych Związków Zawodowych w Katowicach oraz postać ich twórcy Kazimierza Świtonia, powstanie i działalność Solidarności, Konfederacji Polski Niepodległej i Niezależnego Zrzeszenia Studentów na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim, pacyfikację kopalń Wujek i Manifest Lipcowy na początku stanu wojennego czy historię porozumień zawartych w 1980 roku – szczególnie katowickiego i jastrzębskiego.

Prace mogą też podejmować tematykę represji wobec opozycji na Śląsku i Zagłębiu, działań Służby Bezpieczeństwa wobec opozycjonistów, upamiętniania ofiar represji komunistycznych, procesów sądowych związanych z działalnością opozycji w regionie czy prawnych aspektów stanu wojennego.

Rozstrzygniętą w ostatnim czasie pierwszą edycję konkursu, w którym oceniano prace magisterskie obronione w 2019 lub 2020 roku, wygrał Józef Nowak, który w minionym roku obronił pracę zatytułowaną „Zarys historii Konfederacji Polski Niepodległej w województwie katowickim w latach 1979-1981”.

Zwycięzcę wybrało jury, w którego skład weszli: dyrektor Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności, Robert Ciupa; pracownik Centrum, dr Marek Lyszczyna; dr Grzegorz Majchrzak z Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie oraz dr Sebastian Rosenbaum z IPN w Katowicach.

Będące obecnie w trakcie rozbudowy Śląskie Centrum Wolności i Solidarności mieści się w dawnym magazynie odzieżowym kopalni „Wujek”. Przylega do niego rampa, z której członkowie plutonu specjalnego ZOMO 16 grudnia 1981 roku strzelali do strajkujących górników. Przedmiotem działalności Centrum jest zachowywanie i upowszechnianie wiedzy o wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego, działalności ruchów opozycyjnych w okresie do 1989 r. i wydarzeniach związanych z pacyfikacją strajków na obszarze obecnego woj. śląskiego oraz o utworzeniu i działalności NSZZ Solidarność.

Przykopalniane muzeum powstało w 2008 roku. Przed rozbudową składało się z trzech sal wystawowych, w których ukazana była m.in. historia kopalni z makietą odwzorowującą teren kopalni oraz przebieg działań sił milicyjno-wojskowych podczas pacyfikacji zakładu. Po muzeum od lat oprowadzają górnicy, którzy brali udział w historycznym strajku.

Po przebudowie, Centrum znacząco powiększy się, udostępniając dwa kolejne poziomy. Ekspozycja będzie mieściła się nie tylko – jak teraz – na parterze, ale też na poddaszu, które zostanie podniesione oraz w podziemiach. Wystawa będzie prezentowała historię PRL-u – przede wszystkim działalność opozycji demokratycznej, m.in. powstanie NSZZ Solidarność, wizyty Jana Pawła II, strajki, stan wojenny, pacyfikację Wujka i jej efekty oraz przebieg sądowych procesów, w których sądzeni byli sprawcy tej zbrodni.

W najbliższy poniedziałek w budynku dyrekcji kopalni „Wujek” odbędzie się uroczyste podpisanie umowy z wykonawcą nowej wystawy głównej Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. Przetarg wygrała firma Adventure Ekspozycje.

PAP