Dąbrowa Górnicza: uczczono 36. rocznicę Porozumienia Katowickiego

W Dąbrowie Górniczej uczczono w poniedziałek 36. rocznicę Porozumienia Katowickiego, które spoiło porozumienia ze Szczecina, Gdańska i Jastrzębia Zdroju. Postulaty podpisane wtedy w Hucie Katowice to nieformalna ustawa o związkach zawodowych – mówił lider „Solidarności” Piotr Duda.

Nazwa Porozumienia Katowickiego pochodzi nie od nazwy miasta, a od nazwy dąbrowskiej huty, gdzie 11 września 1980 r. podpisano najważniejsze zapisy porozumienia. Jednym z nich była gwarancja, że Porozumienie Gdańskie, dające możliwość tworzenia wolnych związków zawodowych, ma moc obowiązującą na terenie całej Polski. Stworzyło to formalno-prawne warunki do tego, by mógł powstać ogólnopolski ruch związkowy – „Solidarność”. Inne zapisy porozumienia dotyczyły m.in. uprawnień związkowych.

Uczestniczący w poniedziałkowych uroczystościach przewodniczący „Solidarności” Piotr Duda podkreślił, że Porozumienie Katowickie było dopełnieniem porozumień sierpniowych ze Szczecina, Gdańska i Jastrzębia Zdroju oraz dopełnieniem walki o „Solidarność”, ponieważ określiło zasady powstania związku i jego funkcjonowania na terenie całej Polski.

„To tutaj robotnicy upomnieli się, aby postulaty gdańskie obowiązywały w całym kraju. Wśród pozostałych postulatów były również te typowo związkowe, które do dzisiaj obowiązują w ustawie o związkach zawodowych. Postulaty podpisane we wrześniu 1980 r. w Hucie Katowice to nieformalna ustawa o związkach zawodowych” – ocenił Duda.

Lider „Solidarności” przywołał m.in. ósmy postulat Porozumienia Katowickiego, dotyczący zapewnienia Niezależnym Samorządnym Związkom Zawodowym udziału w pracach nad nowymi ustawami m.in. o związkach zawodowych i nowelizacją kodeksu pracy. Ocenił, że możliwość działania strony społecznej w komisji, która będzie zmieniała kodeks pracy, pojawia się dopiero teraz.

„Dopiero teraz pani premier Beata Szydło, powołując komisję kodyfikacyjną do napisania nowego kodeksu pracy, po raz pierwszy zaprosiła do tej komisji przedstawicieli związków zawodowych. To dla nas bardzo ważne, by postulaty sierpniowe nie były tylko reliktem przeszłości – bo one mają swoją wartość nie tylko historyczną, ale są do zrealizowania. Jesteśmy partnerami i chcemy nimi być w rozwiązywaniu problemów, ale przede wszystkim dbamy o podmiotowość pracy i o pracowników” – mówił Duda.

Jeden z liderów strajku w Hucie Katowice 36 lat temu, sygnatariusz Porozumienia Katowickiego Andrzej Rozpłochowski, podkreślił w swoim wystąpieniu, że w 1980 r. robotnikom nie chodziło tylko o sprawy socjalne i poprawę warunków pracy.

„Tak nie było. Poza sprawami pracowniczymi takiej czy innej branży chodziło nam również o wolną i niepodległą Polskę, o wolność wszystkich Polek i Polaków” – zapewnił.

Rozpłochowski przypomniał, że w pierwszych dniach września 1980 r. strajkujący robotnicy wydrukowali – jak mówił – nieznane społeczeństwu i ukrywane przed nim przez władze PRL międzynarodowe pakty praw człowieka, jakie rząd PRL-u popisał w latach 70. i nie miał zamiaru realizować.

„Było w nich m.in. o wolnościach związkowych; wydrukowaliśmy to w wielotysięcznym nakładzie i rozprowadzaliśmy po Śląsku i Zagłębiu Dąbrowskim” – wspominał przywódca strajku w hucie.

W poniedziałkowych uroczystościach uczestniczyli m.in. sygnatariusze Porozumienia Katowickiego, uczestnicy strajku z Huty Katowice w sierpniu 1980 r., związkowcy z „Solidarności” oraz przedstawiciele IPN. Obecni byli wojewoda śląski Jarosław Wieczorek i prezydent Dąbrowy Górniczej Zbigniew Podraza. Obchody rozpoczęła uroczysta Msza św. w sanktuarium św. Antoniego z Padwy w Dąbrowie Górniczej-Gołonogu. Później uczestnicy uroczystości spotkali się pod krzyżem za bramą huty, a następnie przy symbolicznym pomniku Porozumienia Katowickiego.

Porozumienie Katowickie, zawarte przez Komisję Rządową z Międzyzakładowym Komitetem Robotniczym, podpisano 11 września 1980 r. w Hucie Katowice w Dąbrowie Górniczej. Dotyczyło ono przede wszystkim realizacji porozumienia podpisanego 31 sierpnia w Stoczni Gdańskiej w odniesieniu do gwarancji powstania i funkcjonowania Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych.

W imieniu rządu porozumienie w Hucie Katowice podpisał minister hutnictwa Franciszek Kaim, a Międzyzakładowy Komitet Robotniczy reprezentowali m.in. przewodniczący Andrzej Rozpłochowski oraz wiceprzewodniczący Jacek Jagiełka i Bogdan Borkowski.

 

PAP/RIRM