Australijczycy wykorzystają pionierski polski system podziemnej łączności

Innowacyjny polski system bezprzewodowej łączności dla ratowników górniczych i pracowników kopalń, umożliwiający – obok wielu innych funkcji – połączenia głosowe pod ziemią i łączność z powierzchnią, będzie wdrożony w wybranych kopalniach australijskich. Systemem interesuje się też kopalnia z RPA.

Stworzony ponad trzy lata temu – przede wszystkim na potrzeby ratownictwa górniczego – system łączności bezprzewodowej RESYS  był pierwszym tego typu rozwiązaniem w światowym górnictwie podziemnym, gdzie łączność była dotąd oparta głównie o systemy przewodowe. Po fazie testów polska technologia uzyskała europejski patent, potwierdzony już także w RPA czy Stanach Zjednoczonych.

„System pozwala budować ad hoc bezprzewodową sieć w podziemnych wyrobiskach kopalni i prowadzić rozmowy w dupleksie pomiędzy użytkownikami. Sieć transmituje również dane. Na powierzchni aplikacja pozwala monitorować i lokalizować użytkowników w czasie rzeczywistym. W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że system jest odpowiednikiem naziemnej sieci GSM – z tą różnicą, że przekaźniki sieci RESYS są mobilne” – wyjaśniła prezes powołanej do komercjalizacji wynalazku firmy 2RHP, Joanna Płachetka.

Stworzenie nowoczesnego systemu łączności dla ratowników było przed kilkoma laty zaleceniem kilku komisji badających przyczyny górniczych katastrof, w których ucierpieli także ratownicy. Zadanie zrealizowano w ramach wieloletniego projektu badawczego, służącego poprawie bezpieczeństwa w górnictwie, a finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Efektem jest właśnie system RESYS, wchodzący obecnie – po wdrożeniu w Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego oraz wybranych rodzimych kopalniach Jastrzębskiej Spółki Węglowej – na zagraniczne rynki górnicze.

W tym roku rozwiązanie zakupiła firma Coal Services PTy z Australii. Użytkownikiem systemu jest należąca do tego koncernu spółka New South Wales Mines, świadcząca usługi ratownicze w 17 kopalniach podziemnych i 21 odkrywkowych. Zainteresowana jest również zatrudniająca ok. 4 tys. osób południowoafrykańska kopalnia złota Goldfields South Deep, eksploatująca jedno z największych znanych złóż tego kruszcu na świecie.

„W zakresie cyfryzacji i automatyzacji kopalnia ta robi wielkie wrażenie – szczególnie pracujące ponad 2 km pod ziemią ładowarki i kruszarki, sterowane z powierzchni. Mieliśmy okazję prezentować tam i testować nasz system – zarówno na powierzchni, jak i w formule połączenia pomiędzy wyrobiskiem testowym a biurem działu łączności, a następnie w realnych wyrobiskach kopalni” – relacjonowała prezes.

W ramach prowadzonych w RPA testów, grupę testową podzielono na dwa zespoły. Pierwszy, wyposażony w komunikatory osobiste oraz podzespoły niezbędne do budowy sieci, zjechał pod ziemię na głębokość 2,5 km. Drugi zespół pracował w centrum sterowania kopalni na powierzchni. Komputer z aplikacją RESYSApp, przeznaczoną do monitorowania sieci, urządzeń w jej zasięgu oraz lokalizowania użytkowników, zapewniał ciągłą komunikację audio z zespołem na dole.

„Po dotarciu do miejsca testów uruchomiano kolejne urządzenia sieciowe systemu RESYS, z których pierwsze podłączono do infrastruktury sieciowej kopalni. Została nawiązana i utrzymywana łączność z komputerem w centrum sterowania kopalni. Cały test trwał kilka godzin – przez cały ten czas była łączność głosowa powierzchni z zespołem testowym pod ziemią” – wskazuje Joanna Płachetka, potwierdzając, iż polski system sprawdził się także w tej jednej z najgłębszych kopalń świata.

Co istotne – równocześnie można było prowadzić pełny monitoring parametrów techniczno-eksploatacyjnych urządzeń. Ponadto RESYS daje możliwość lokalizowania górników i monitorowania ich bezpieczeństwa – system natychmiast informuje o upadkach czy bezruchu użytkownika. Sieć może także przesyłać dane z innych urządzeń, zgodnie z potrzebami użytkowników.

„Jest duża szansa, że RPA będzie kolejnym, po Australii, rynkiem komercjalizacji systemu” – oceniła prezes.

Ideą stworzenia systemu było wzmocnienie bezpieczeństwa ratowników górniczych podczas akcji pod ziemią, w kopalniach zagrożonych wybuchem metanu czy pyłu węglowego. Rozwiązanie może być również elementem tzw. inteligentnej kopalni, wymagającej skutecznej, bezprzewodowej komunikacji.

Rozbudowany system może być wykorzystywany podczas akcji ratowniczych, ale też do monitorowania i sterowania bezobsługowym wydobyciem w najbardziej niebezpiecznych miejscach, gdy kopalnie zdecydują się na zastąpienie pracy ludzi maszynami w coraz głębszych i trudniejszych geologicznie pokładach. Bez szerokopasmowej, bezprzewodowej i bezpiecznej transmisji danych, wdrożenie takich rozwiązań nie będzie możliwe.

RESYS umożliwia bezprzewodową łączność pod ziemią na odległość wielu kilometrów. Obecnie twórcy systemu pracują nad wersją dostosowaną do potrzeb transportu w kopalniach, z możliwością łączenia się z wyposażonym w radiotelefon użytkownikiem lokalnej sieci z telefonów stacjonarnych (np. poprzez centralę na powierzchni) i z telefonów komórkowych.

PAP