XVII wieczny kościół w Orawce ogłoszony pomnikiem historii

XVII wieczny drewniany kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Orawce jest od wtorku pomnikiem historii. Rozporządzenie w tej sprawie podpisał prezydent RP Andrzej Duda.

„Orawka – kościół pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela (…) uznaje się za pomnik historii (…) ze względu na wartości historyczne, artystyczne i naukowe najstarszego katolickiego i jedynego dziś drewnianego kościoła polskiej części Górnej Orawy, który, dzięki wyjątkowej klasie artystycznej i autentyzmowi architektury, wystrojowi i wyposażeniu wnętrza, stanowi najcenniejszy dokument dziejów i kultury materialnej tego regionu Polski, a w czasie, gdy region ten znajdował się poza granicami naszego kraju, odegrał znaczącą rolę w podtrzymywaniu tożsamości narodowej i religijnej polskich osadników i ich potomków” – czytamy w rozporządzeniu opublikowanym 19 kwietnia.

O wpisanie kościoła w Orawce na listę pomników historii starało się od stycznia 2018 roku. Towarzystwo Przyjaciół Orawy na czele z proboszczem – gospodarzem kościoła, ks. Adamem Gabrysiem.

„To wyróżnienie przede wszystkim umożliwi szersze przedstawienie naszego wspaniałego zabytku i mamy nadzieję, zwiększy zainteresowanie turystów samą świątynią jak i regionem. Status obiektu umożliwi też zdobywanie funduszy na niezbędne renowacje, a potrzeb jest sporo. Konieczne jest też przeprowadzenie całościowego oglądu konserwatorskiego, który by określił, co i w jakiej kolejności należy wykonywać” – powiedziała przewodnik po kościele w Orawce i znawczyni kurtyn wielkopostnych Lucyna Borczuch.

Wymieniła ona, że pilnej renowacji wymagają drzwi do zakrystii, niezbędne jest także wykonanie pielęgnacji drzewostanu wokół kościoła, gdzie naliczono ponad sto drzew. W ostatnim czasie wysiłkiem parafian w świątyni wykonano instalację przeciwpożarową.

Orawka to niewielka wieś w powiecie nowotarskim, niedaleko granicy ze Słowacją, położona na ziemiach Górnej Orawy, należących w przeszłości do Królestwa Węgier. Drewniany kościół w centrum miejscowości wzniesiono w połowie XVII wieku. Wnętrza świątyni pokrywają polichromie z 1711 r. przedstawiające m.in. żywot św. Jana Chrzciciela, Dekalog i wizerunki 49 świętych węgierskich. W świątyni działają organy z 1670 roku.

Kościół w Orawce słynie z zachowanych tu czterech malowanych w motywy pasyjne tzw. kurtyn wielkopostnych. Kurtyny, nazywane też oponami, chustami lub płótnami wielkopostnymi, można podziwiać tylko przez dziesięć dni w roku – w wielkim poście. Najstarsza orawczańska opona wielkopostna to „Pieta pod krzyżem” z 1676 r. Kolejne dzieła pochodzące z XIX wieku to: „Biczowanie Chrystusa”, „Pokutująca Maria Magdalena” oraz „Matka Boża Siedmiobolesna”.

PAP