Poznań. Ok. 3 tys. zabytków znalezionych w miejscu dawnej kolegiaty

Prawie 3 tys. zabytków i 350 grobów odnaleźli archeolodzy w trakcie trwających przeszło rok wykopalisk w miejscu dawnej kolegiaty w Poznaniu. Jesienią znajdujący się w centrum miasta pl. Kolegiacki czeka roczna modernizacja.

Kolegiata pw. św. Marii Magdaleny do końca XVIII w. była najważniejszym kościołem lewobrzeżnego Poznania. Rozpoczynające się późną jesienią prace modernizacyjne na placu mają przekształcić obecną przestrzeń z parkingiem w jej znaczącej części, w miejsce spotkań, odpoczynku, wydarzeń kulturalnych i artystycznych.

Prace wykopaliskowe realizowane przez zespół archeologów z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu rozpoczęły się w kwietniu 2016 roku. Prowadzono je w obrębie siedmiu wykopów o łącznej powierzchni 125 mkw.

Kierujący wykopaliskami dr Marcin Ignaczak powiedział, że poszukiwania prowadzone były na terenie obejmującym zaledwie ok. 4 proc. dawnej świątyni. Podkreślił przy tym, że efekty prac archeologów przerosły oczekiwania. W sumie odnaleziono blisko 3 tys. zabytków, w większości o unikalnym charakterze, oraz 350 grobów z różnych okresów funkcjonowania kościoła.

„Ta liczba znalezisk, skarbów, grobów to rzecz niespotykana w skali Polski” – powiedział.

Znaleziono m.in. przedmioty liturgiczne, krzyżyki, szklane i kościane paciorki, pochodzące ze średniowiecznych i nowożytnych różańców, przedmioty codziennego użytku, fragment dzwonu kościoła a także znaczną ilość monet pochodzących z różnych czasów. Odkryto też m.in. szkielet ze śladami trepanacji czaszki oraz grób duchownego z zachowanymi fragmentami szat.

Najcenniejsze eksponaty maja w przyszłości zostać pokazane na wystawie.

Od poniedziałku zakres prac archeologicznych obejmie całą powierzchnię pl. Kolegiackiego, znajdującego się tuż przy poznańskim magistracie i w sąsiedztwie płyty Starego Rynku. Z placu zniknie parking, wprowadzona zostanie też nowa organizacja ruchu. Prace archeologiczne poprzedzają rozpoczęcie planowanej na jesień modernizacji tej części Poznania.

„Przystępujemy do ściągania warstwy 60 cm na całym obszarze placu, co powinno dać odpowiedź na to, gdzie jeszcze mogą kryć się pozostałości po kolegiacie. Mamy nadzieję, że ten nowy etap prac dostarczy nam tak samo wielu znalezisk, jak do tej pory” – powiedział Ignaczak.

Zamierzeniem archeologów jest wytyczenie obrysu całej świątyni, szukają też pozostałości po kościelnej wieży. Świątynia swego czasu należała do najbardziej okazałych w Europie, dzięki wieży była też najwyższym budynkiem w Poznaniu. Według niektórych źródeł, wieża wraz z hełmem i iglicą sięgała blisko 115 m.

Prace modernizacyjne powinny rozpocząć się jesienią, potrwają rok. Na rewaloryzację pl. Kolegiackiego miasto przeznaczyło 10 mln zł.

„Chcemy odnowić i zmienić płytę placu, wprowadzić tu więcej zieleni, elementów przyjaznych dla poznaniaków i turystów” – powiedział wiceprezydent Poznania Mariusz Wiśniewski.

Na nowym placu wyeksponowane mają być zarysy dawnej świątyni, stanie makieta kolegiaty, pojawi się fontanna i „zegar historii” upamiętniający przeszłość miasta. Planowane jest też zamontowanie specjalnej, szklanej posadzki, umożliwiającej wgląd w odkopane fragmenty pozostałości po świątyni.

Ufundowany w XIII w. kościół przez wieki był najważniejszą świątynią lewobrzeżnego Poznania. W XVII został zniszczony przez wojska szwedzkie, a odbudowaną kolegiatę w XVIII strawiły pożary. Ostatecznie parafia farna przeniosła się do pobliskiego pojezuickiego kościoła, zaś resztki kolegiaty rozebrano na początku XIX w.

PAP/RIRM