Piotr Oleszkiewicz, Katarzyna Oleszkiewicz, Adela Kokoczka

W miejscowości Pogorzyna (pow. gorlicki) rolnik Piotr Oleszkiewicz razem ze swoją żoną, Katarzyną z d. Krygowską, ukrywali u siebie w domu 2 osoby pochodzenia żydowskiego. W pomocy niesionej Żydom pomagał im zamieszkały wraz z nimi brat Katarzyny – Jakub Krygowski.

Na początku roku 1943 r. przyjechało do nich dwóch Niemców razem z policjantem granatowym ze Żmigrodu Nowego, by przeprowadzić rewizję. Nie udało im się odnaleźć Żydów, których nie było wówczas w kryjówce. Pomimo tego, dwa dni później, dwaj policjanci granatowi z Lipinek aresztowali Piotra. Został on osadzony w więzieniu w Jaśle, gdzie kilka dni później rozstrzelano go w zbiorowej egzekucji w lesie w Warzycach wraz z 9 więźniami. Było to prawdopodobnie na przełomie marca i kwietnia 1943 r.

Policjanci granatowi dzień po aresztowaniu Piotra Oleszkiewicza aresztowali jego żonę Katarzynę, która następnie trafiła do więzienia na Montelupich w Krakowie. Wiadomo, że była więziona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück (numer obozowy 41122). Figuruje na stanie obozu jeszcze 2 czerwca 1944 r. Prawdopodobnie zginęła jednak w Auschwitz.

Za pomoc osobom pochodzenia żydowskiego zginęła również Adela Kokoczka mieszkająca w Pogorzynie. Brak jednak na temat jej śmierci bliższych informacji. Jakub Krygowski do końca okupacji niemieckiej żył w ukryciu w obawie przed represjami.

Bibliografia:

1. Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Instytut Pamięci Narodowej, A. Namysło, G. Berendt (red.), Warszawa 2014, s. 408.

2. S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 431.

3. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 198.

4. Oleszkiewicz Piotr, [w:] www.straty.pl, Program Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką (18.12.2014).

5. Oleszkiewicz Katarzyna, [w:] www.straty.pl, Program Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką (5.04.2016).

Uwagi:

· S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945, Warszawa 1971, s. 431 i W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 198 podają nazwisko Oleszkowicz.