„Moniuszko i jego czasy” – wkrótce ruszy kolejny ogólnopolski projekt autorski Roberta Grudnia 

Opery, pieśni, poezja, dramat, a to wszystko w wykonaniu gwiazd polskich scen muzycznych i teatralnych. 9 czerwca bieżącego roku oficjalnie rozpocznie się projekt autorski Roberta Grudnia „Moniuszko i jego czasy”. Twórczość kompozytora polskiej opery narodowej będzie kontynuacją ubiegłorocznego projektu „Zrozumieć  Niepodległą”. Koncerty i spektakle będą odbywały się w całej Polsce. 

Autorski projekt Roberta Grudnia „Moniuszko i jego czasy ”, podobnie jak twórczość wielkiego polskiego kompozytora, łączy patriotyzm ze sztuką. Rozpocznie się tego samego dnia – 9 czerwca – w Stromcu koło Białobrzegów Radomskich koncertem z okazji „Urodzin gen. Ryszarda Kuklińskiego w jego rodzinnych stronach” oraz koncertem Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca Ludowego „Mazowsze” w Lublinie. Drugie z wyżej wymienionych wydarzeń będzie jednocześnie inauguracją Festiwalu Organowego Lublin – Czuby.

Organizatorzy podkreślają, że to jednak dopiero początek, bo projekt „Moniuszko i jego czasy” jest cyklem koncertów, spektakli słowno–muzycznych oraz imprez towarzyszących, które będą odbywały się w całej Polsce.

Wystąpią m. in. wspomniany PZPiTL „Mazowsze”, Jerzy Trela, Bogusław Morka, Konstanty Andrzej Kulka, Wojciech Trela, Jerzy Zelnik, Alicja Węgorzewska oraz soliści oper i teatrów muzycznych z Łodzi, Lublina, Wrocławia, Warszawy. Będą m.in. koncertowe wykonania oper Stanisława Moniuszki, pieśni, ale także „Dziady” Adama Mickiewicza.

Projekt opiera się nie tylko na muzyce wielkiego polskiego kompozytora, dyrygenta, organisty, dyrektora opery warszawskiej, ale ukazuje także  realia czasów, w których żył i tworzył, dlatego będą też wydarzenia towarzyszące pokazujące ówczesną modę, obyczaje czy wystrój wnętrz.

– Były to bardzo ciężkie dekady uporczywego wynarodowiania przez rosyjskiego zaborcę  między powstaniami listopadowym i styczniowym, i bezpośrednio po nim.  Stanisław Moniuszko obok Fryderyka Chopina to największy polski kompozytor, twórca opery narodowej i liryki pieśniarskiej. Bywa nazywany „Mickiewiczem polskiej muzyki”. Cieszę się, że Sejm rok 2019 – w 200. rocznicę urodzin kompozytora – ogłosił Rokiem Moniuszkowskim – zaznaczył Robert Grudzień.

Rok Moniuszki odbywa się również pod patronatem UNESCO.  Autor projektu dodał, że  Moniuszko tworząc muzykę inspirowaną sztuką ludową dbał – podobnie jak Fryderyk Chopin – by muzyka polska powstawała w oparciu o głębokie narodowe korzenie, tworząc prawie 300 pieśni zebranych w śpiewnikach domowych. Zabiegał  o rozwój kultury muzycznej w polskich rodzinach. Pieśni te były śpiewane zarówno przy fortepianie w salonach ziemiańskich, jak i domach mieszczańskich czy wreszcie na wsiach. Tworząc Towarzystwo Muzyczne im. Św. Cecylii w Wilnie postarał się nie tylko o rozwój muzyki sakralnej, ale także popularyzację muzyki klasycznej na wysokim poziomie.

Stanisław Moniuszko to oddany patriota. Jak sam podkreślał, pierwszą edukację muzyczną odebrał w domu, gdzie matka bardzo często nuciła „Śpiewy Historyczne” Juliana Ursyna Niemcewicza. Jako dojrzały twórca pisał muzykę do wierszy m.in. Adama Mickiewicza w ten sposób popularyzując poezję wieszcza narodowego. Przed powstaniem styczniowym Stanisław Moniuszko

wprawdzie formalnie pozostawał dyrektorem opery, ale grał na organach wyłącznie w kościołach. Organizował tam akcje na cele charytatywne, brał czynny udział w procesjach i manifestacjach poprzedzających powstanie, a jedną z nich w Warszawie nawet poprowadził.

Stanisław Moniuszko to także twórca polskiej opery narodowej. Jego „Halka” i

„Straszny Dwór” są uważane za najważniejsze polskie dzieła tego gatunku, niosące w sobie ogromny ładunek uczuć patriotycznych, które w czasach niewoli narodowej podnosiły na duchu, a dla obywateli żyjących w wolnym kraju są ważną częścią kultury narodowej. Szczególnie to drugie dzieło od chwili premiery stało się manifestacją uczuć narodowych, co spowodowało zakaz kolejnych spektakli (Straszny Dwór był grany we Lwowie).

Jedna z pieśni sakralnych rozpoczęła uroczystości odsłonięcia pomnika pięciu poległych patriotów w pierwszej manifestacji przed powstaniem styczniowym, a miało to miejsce w 1915 roku. To wszystko pokazuje, że twórczość Stanisława Moniuszki przeniknięta głębokim patriotyzmem była i jest bliska Polakom kolejnych pokoleń. Dlatego ogólnopolski projekt Roberta Grudnia „Moniuszko i jego czasy” nie ogranicza się do prezentacji twórczości wybitnego artysty, ale odwołuje się do późniejszych wydarzeń i rocznic. Chodzi o przypadające w tym roku  80. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej czy 40. rocznicę pierwszej wizyty papieża Polaka Jana Pawła II w jeszcze zniewolonej Ojczyźnie,

Wydarzenia będą odbywały się m.in. w następujących miejscowościach: Kraków, Warszawa, Krynica Zdrój, Kazimierz Dolny nad Wisłą, Brzeźce, Wrociszew, Lipsko, Radom, Orońsko, Pionki, Kozienice, Zwoleń, Ciepielów, Stalowa Wola-Rozwadów, Jędrzejów, Wolbórz, Zelów, Puławy, Starachowice, Puławy.

Projekt Roberta Grudnia „Moniuszko i jego czasy” to także nawiązanie do wielkiej akcji popularyzatorskiej, podjętej przez światowej sławy śpiewaczkę

Marię Fołtyn, która od lat 80. przez festiwal, konkursy i koncerty promowała

twórczość wielkiego kompozytora na całym świecie.

– Bardzo cenię talent i twórczość niezrównanej odtwórczyni roli Halki. Niezwykle miłym wspomnieniem od niej jest wpis w książce autobiograficznej, jaką mi podarowała. Na pierwszej stronie napisała, że ten egzemplarz dedykuje „pracuszkowi Robertowi Grudniowi ”. Myślę, że rok 2019 i projekt „Moniuszko i jego czasy” to także okazja, by uhonorować i przypomnieć także jej zabiegi. Maria Fołtyn mobilizowała mnie, abym zorganizował duży projekt Moniuszkowski i tak się stało – wskazał Robert Grudzień.

Zapowiedzią projektu były koncerty pieśni Stanisława Moniuszki, które odbywały się od stycznia w różnych miejscach Polski. Po wydarzeniach inauguracyjnych szczegółowy program będzie przedstawiany na bieżąco na stronie autora projektu www.grudzien.pl.

Kamila Wrzesińska/RIRM