Dziecko nienarodzone z prawnym statusem pacjenta? Projekt trafił do resortu zdrowia
Instytut na rzecz Kultury Prawnej „Ordo Iuris” przedstawił projekt zmian w ustawie o prawach pacjenta, które nakazują traktowanie dziecka nienarodzonego na równi z pozostałymi pacjentami i czynią go pełnoprawnym odbiorcą świadczeń medycznych. Projekt trafił już do Ministerstwa Zdrowia.
Mija 10 lat od uchwalenia ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w której po raz pierwszy zdefiniowano pojęcie pacjenta.
– Dostrzegliśmy niepokojącą lukę. Tę lukę potwierdzili nam eksperci z zakresu medycyny, klinicyści, którzy stwierdzili wprost: „My dzisiaj z perspektywy praktycznej nie możemy niestety powiedzieć – choć faktycznie tak jest – że dziecko nienarodzone jest pacjentem”. Dlatego konieczna jest modyfikacja przepisów o prawach pacjenta – powiedział Błażej Kmieciak z Centrum Bioetyki Ordo Iuris.
Tymczasem, jak przypomniał prezes Ordo Iuris mec. Jerzy Kwaśniewski, przepisy innej ustawy – o Rzeczniku Praw Dziecka – stwierdzają, że „dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności”. Status pacjenta powinien przysługiwać dziecku jeszcze przed jego urodzeniem, dlatego należy jak najszybciej rozszerzyć definicję pacjenta.
– Definicja powinna uwzględniać również pacjenta w okresie prenatalnym. To korelowałoby zarówno z Kodeksem Etyki Lekarskiej, z praktyką, jak i z doświadczeniem osób, które bezpośrednio adresują świadczenia diagnostyczne i lecznicze do dzieci w okresie prenatalnym. Wskazujemy także na konieczność szczególnego podkreślenia w ustawie prawa pacjenta przed narodzeniem, jak również prawa jego rodziców do pełnej informacji i świadczeń mających na celu poprawę stanu zdrowia w jak największym stopniu – zaznaczył Jerzy Kwaśniewski.
Rodzice powinni mieć nie tylko pełne prawo do informacji o stanie dziecka poczętego, ale także do możliwych dróg leczenia. Chodzi bowiem o pełne prawo dostępu do świadczeń medycznych dla dziecka poczętego, jak również do poszanowania jego prywatności i godności. Rodzice muszą mieć klarowną informację, że pacjent-dziecko, które będzie leczone, ma być zabezpieczone także prawnie przed skutkami nieprawidłowego leczenia.
– Lekarz, położnik, który zajmuje się matką i dzieckiem, zawsze zajmuje się dwiema osobami, zawsze leczy dwie osoby. Zawsze te dwie osoby muszą być tak leczone, żeby pomagając jednej – nie zaszkodzić drugiej – zwróciła uwagę prof. Ewa Dmoch-Gajzlerska z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Polskie prawo już dziś w wielu przepisach chroni i traktuje dziecko poczęte jako pacjenta. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego znajdujemy jasne stwierdzenie, że zdrowie człowieka, w tym dziecka poczętego, jest prawnie chronione.
– Niezależnie od konstytucyjnego i prawnokarnego aspektu ochrony życia to na gruncie prawa medycznego już dziś możemy stwierdzić, że to dziecko jest pacjentem, natomiast wymagana jest zmiana definicji i stad ten projekt – podkreślił mec. Krzysztof Urban.
Projekt ustawy wyeliminuje z systemu prawnego przepisy dyskryminujące niepełnosprawne dzieci poczęte oraz nieuleczanie chore, które dziś mogą być zabite.
TV Trwam News/RIRM