Kluzińska-Żelechowska Janina,
Rycerz Anna,
Śledź Jadwiga
Leonard i Teodozja Kluzińscy mieli trzy córki,
które aktywnie pomagały ludności żydowskiej. Janina Żelechowska (ur. 8 marca
1911 r.), Anna Rycerz, z d. Kluzińska (ur. 18 sierpnia 1905 r.) oraz Śledź
Jadwiga, z d. Kluzińska (ur. 11 lipca 1914 r.) były żołnierkami Armii Krajowej
i członkiniami Rady Pomocy Żydom „Żegota.”
Kobiety ukrywały około kilkunastu Żydów, używając adresu
przy Chmielnej 29 i Żurawiej 4a w Warszawie. Ponadto transportowały Żydów
z Warszawy i wyszukiwały im bezpieczne kryjówki. Kobiety za swoją działalność
nie oczekiwały zapłaty, pomagały bezinteresownie. Za tę pomoc zostały
aresztowane 2 grudnia 1943 r. i osadzone na Pawiaku. Źródła wskazują, że
prawdopodobnie stało się tak na skutek donosu policjanta granatowego, któremu
wcześniej przez pół roku płaciły okup. Pomimo tortur, którym je poddano, nie
wydały Żydów. Wszystkie trzy siostry zostały rozstrzelane 10 grudnia 1943 r. w
zbiorowej egzekucji na terenie ruin getta warszawskiego.
Bibliografia:
1. RFWA, Kluzińska,
List od Mazi Kosendiak, z dn. 19.08.2013 r.
2. Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za
pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Instytut
Pamięci Narodowej, A. Namysło, G. Berendt (red.), Warszawa 2014, s. 315-316.
3. www.straty.pl (28.11.2014).