Juzba Tomasz, Juzba Bronisława
Historia Tomasza i
Bronisławy Juzby to przykład wielkiego okrucieństwa żandarmów niemieckich,
którzy 3 grudnia 1943 r. wykonali na nich egzekucję. Zwłaszcza Bronisława
doświadczyła ogromnego cierpienia.
Małżeństwo
przechowywało w swoim zabudowaniach we wsi Radgoszcz (pow. dąbrowski) 2 Żydów.
Za tę pomoc otrzymali najwyższy wymiar kary – śmierć. Bronisława była w tym
czasie w ósmym miesiącu ciąży. Trafiona kulą wpadła do przygotowanego wcześniej
dołu. Nikt nie mógł ulżyć jej w bólach porodowych, a w dodatku zebrani ludzie,
na rozkaz żandarmów, musieli zakopać jeszcze żyjącą kobietę.
Bibliografia:
1. IPN BU 392/2035.
2.
W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez
hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 32.
3. J. Hera, Polacy ratujący Żydów. Słownik, Warszawa 2014, s. 233.
4. A. Poray, Those Who Risked Their Lives, Chicago, Illinois 2007, s. 29-30.
5. R. Walczak (ed.), Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During
the Holocaust, cz. 3, Warszawa 1997, s. 76.
6.
S. Wroński, M. Zwolak, Polacy-Żydzi 1939–1945,
Warszawa 1971, s. 344.
7. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s.
211.
8. www.straty.pl (9.02.2015).
Uwagi:
§ A. Poray, Those Who Risked Their Lives, Chicago, Illinois 2007, s. 29 podaje listopad jako
miesiąc śmierci małżeństwa Juzbów.
§ J. Hera, Polacy ratujący Żydów. Słownik,
Warszawa 2014, s. 233 podaje nazwisko Jurba, a oprócz Tomasza błędnie wymienia imię
Bronisław, zamiast Bronisława.
§ W. Zajączkowski, Martyrs
of Charity, Washington D.C. 1988, s. 211 podaje nazwisko Jużba i błędnie
podaje nazwę wsi Ragdoszcz.