Audiencja Generalna Ojca Świętego Franciszka 30.05.2018
Drodzy bracia i siostry, dzień dobry!
Kontynuując temat bierzmowania chciałbym dzisiaj podkreślić „ścisły związek tego sakramentu z całym wtajemniczeniem chrześcijańskim” (Sacrosanctum Concilium, 71). Istotnie jego znaczenie jaśnieje w świetle chrztu i staje się pełne w Eucharystii.
Przed otrzymaniem duchowego namaszczenia, które potwierdza i umacnia łaskę chrztu św., osoby mające przyjąć bierzmowanie są wezwane do odnowienia przyrzeczeń złożonych pewnego dnia przez rodziców i rodziców chrzestnych. Teraz to oni sami mają wyznać wiarę Kościoła, gotowi odpowiedzieć „wierzę” na pytania zadawane przez biskupa; gotowi zwłaszcza, by wierzyć „w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, którego mają dzisiaj otrzymać w sakramencie bierzmowania, tak jak Apostołowie otrzymali Go w dzień Pięćdziesiątnicy” (Obrzędy sakramentu bierzmowania, n. 26).
Ponieważ przyjście Ducha wymaga serc skupionych na modlitwie (por. Dz 1,14), po cichej modlitwie wspólnoty, biskup trzymając ręce wyciągnięte nad kandydatami do bierzmowania prosi Boga, by zesłał na nich swego Ducha Świętego, Parakleta. Jest tylko jeden Duch (por. 1 Kor 12,4), ale przychodząc do nas przynosi z sobą bogactwo darów: mądrości, rozumu, rady, męstwa, umiejętności, pobożności, bojaźni Bożej (por. Obrzędy sakramentu bierzmowania, n. 28-29). Według proroka Izajasza (11, 2) jest to siedem cech Ducha wylanego na Mesjasza dla wypełnienia jego misji. Także św. Paweł opisuje obfite owoce Ducha, jakimi są „miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie” (Ga 5, 22). Jeden Duch udziela licznych darów, które ubogacają jeden Kościół: jest On twórcą różnorodności, a jednocześnie twórcą jedności.
Zgodnie z tradycją potwierdzoną przez apostołów Duch, który dopełnia łaski chrztu jest przekazywany przez nałożenie rąk (por. Dz 8,15-17; 19,5-6; Hbr 6,2). Do tego biblijnego gestu, by lepiej wyrazić wylanie Ducha, który przenika tych, którzy go otrzymują, bardzo wcześnie dodawano namaszczenie wonną oliwą, zwaną krzyżmo[1], istniejące do naszych czasów, zarówno na Wschodzie jak i na Zachodzie (por. Katechizm Kościoła Katolickiego, 1289).
Olej jest substancją terapeutyczną i kosmetyczną, która wnikając w tkanki ciała leczy rany i obdarza zapachem członki. Z tego względu został podjęty przez symbolikę biblijną i liturgiczną, aby wyrazić działanie Ducha Świętego, który konsekruje i przenika ochrzczonych, upiększając ich charyzmatami. Sakrament jest udzielany przez namaszczenie krzyżmem na czole, dokonanym przez biskupa wraz z nałożeniem rąk i poprzez słowa: „Przyjmij znamię daru Ducha Świętego”[2]. Duch Święty jest udzielonym niewidzialnym darem, a krzyżmo jest jego widocznym znamieniem. Na obraz Chrystusa, który nosi na sobie pieczęć Ojca (J 6,27), również chrześcijanie są naznaczeni pieczęcią, która mówi do kogo należą, na czyją służbę oddali się na zawsze (por. Katechizm Kościoła Katolickiego, 1295-1296 ). Św. Paweł wyjaśnia: „Tym zaś, który umacnia nas wespół z wami w Chrystusie, i który nas namaścił, jest Bóg. On też wycisnął na nas pieczęć i zostawił zadatek Ducha w sercach naszych” (2 Kor 1,21-22; por. Ef 1,13).
Otrzymując na czole znak krzyża wonnym olejem bierzmowany otrzymuje zatem niezatarte duchowe znamię, „charakter”, który doskonalej upodabnia go do Chrystusa i daje mu łaskę do rozsiewania między ludźmi swej „miłej wonności” (por. 2 Kor 2,15).
Posłuchajmy ponownie zachęty świętego Ambrożego dla nowo bierzmowanych: „Przypomnij sobie, że otrzymałeś duchowy znak […] i zachowaj to, co otrzymałeś. Naznaczył cię Bóg Ojciec, umocnił cię Chrystus Pan i «dał zadatek» Ducha w «sercach waszych» (De mysteriis 7,42: CSEL 73,106; por. Katechizm Kościoła Katolickiego, 1303). Duch Święty jest darem niezasłużonym, który należy przyjąć z wdzięcznością, czyniąc miejsce dla Jego niewyczerpalnej twórczości. Jest to dar, którzy należy troskliwie strzec, wspierać posłuszeństwem, dają się kształtować jak wosk Jego żarliwą miłością, aby „odzwierciedlać Jezusa Chrystusa we współczesnym świecie” (Adhort. ap. Gaudete et exsultate, 23).
[1] Oto fragment modlitwy błogosławienia krzyżma: „Błagamy Ciebie, Boże, uświęć swoim błogosławieństwem + ten olej, niech go przeniknie moc Ducha Świętego za współdziałaniem potęgi Chrystusa, Twojego Syna. Od Jego świętego imienia wzięło swą nazwę krzyżmo, którym namaszczałeś kapłanów i królów, proroków i męczenników […]Niech wszyscy ochrzczeni przeniknięci świętym namaszczeniem i uwolnieni od grzechu pierworodnego staną się Twoją świątynią i wydają woń niewinnego życia” (Błogosławieństwo olejów, n.22).
[2] Formuła „Weźmijcie Ducha Świętego!” – „dar Ducha Świętego” pojawia się w J 20,22; Dz 2,38 i 10,45-47.
Tłumaczenie: Radio watykańskie