Środowa Audiencja Generalna

Drodzy bracia i siostry!

W ostatnim czasie wielokrotnie przypominałem o konieczności dla każdego
chrześcijanina znalezienia czasu dla Pana Boga, na modlitwę pośród wielu
codziennych zajęć. Sam Pan daje nam wiele okazji, abyśmy o Nim pamiętali.
Dzisiaj chciałbym zatrzymać się na chwilę przy jednej z dróg, które mogą nas
doprowadzić do Boga i pomóc w spotkaniu się z Nim. Jest nim droga ekspresji
artystycznych, część tej "via pulchritudinis" tzn. drogi piękna, o której
wielokrotnie mówiłem, a której całą głębię człowiek powinien odnaleźć na nowo.

 

 

Może przytrafiło się wam kiedyś przed jakąś rzeźbą, obrazem, przed strofami
wiersza lub wobec utworu muzycznego doświadczyć we własnym wnętrzu głębokiego
poruszenia, uczucia radości, tzn. klarownie dostrzec coś więcej niż samą
materię, kawałek marmuru czy brązu, namalowane płótno, zbiór liter czy sumę
dźwięków, ale coś, co przemawia, co zdolne jest dotknąć serca, przekazać jakieś
przesłanie, unieść duszę. Dzieło sztuki jest owocem twórczej zdolności bytu
ludzkiego, który stawia sobie pytania wobec widzialnej rzeczywistości, próbuje
odkryć jej głębszy sens i wyrazić go językiem form, kolorów, dźwięków. Sztuka
zdolna jest wyrazić i unaocznić potrzebę człowieka, wykraczać ponad to, co
widzialne, ukazuje pragnienie i poszukiwanie nieskończoności. Więcej, jest ona
jak te drzwi otwarte na nieskończoność, na piękno, na prawdę, które wykraczają
poza codzienność. I to dzieło sztuki potrafi otworzyć oczy umysłu i serca,
popychając nas ku górze.

Lecz istnieją także takie sposoby artystycznych ekspresji, które są
prawdziwymi drogami do Boga, Najwyższego Piękna; a nawet są pomocą we wzrastaniu
w relacji z Nim na modlitwie. Chodzi tu o dzieła, które rodzą się z wiary i
wiarę wyrażają. Z takim przykładem mamy do czynienia, gdy odwiedzamy gotycką
katedrę. Jesteśmy zafascynowani pionowymi liniami, które kierują się w górę ku
niebu i pociągają wzwyż nasze oczy oraz naszego ducha, podczas gdy sami czujemy
się mali, chociaż spragnieni pełni. Albo kiedy wchodzimy do kościoła w stylu
romańskim, spontanicznie czujemy się zachęceni do skupienia i do modlitwy.
Zauważamy, że w tych pięknych budowlach jest jakby zawarta wiara pokoleń. Także
wtedy, gdy słuchamy jakiegoś utworu muzyki sakralnej, który porusza struny
naszych serc, a wtedy nasza dusza jakby się poszerzała, co pomaga jej zwrócić
się do Boga. Przypominam sobie koncert muzyki Jana Sebastiana Bacha, w Monachium
w Bawarii, wykonany pod kierunkiem Leonarda Bernsteina. Kiedy kończył się
ostatni fragment ostatniej Kantaty, odczułem, nie przez rozumowanie, ale w głębi
serca, że to, co usłyszałem przekazało mi prawdę, prawdę o największym
kompozytorze i skłoniło mnie do dziękczynienia Panu Bogu. Obok mnie siedział
luterański biskup Monachium i spontanicznie powiedziałem mu: "Słuchając tego
rozumie się, że to jest prawda, prawdą jest wiara tak mocna i piękno, które
nieodparcie wyraża obecność prawdy o Bogu". Jakże często obrazy lub freski,
będące owocem wiary artysty, przez swoje kształty, kolory, światła, skłaniają
nasze myśli do Boga i wzmagają w nas pragnienie, aby czerpać ze Źródła
wszelkiego piękna.

Głęboko prawdziwe jest to, co napisał artysta Marc Chagall, że malarze przez
wieki zamaczali swoje pędzle w wielobarwnym alfabecie, jakim jest Biblia. Ileż
razy dzieła sztuki stawały się okazją, aby przypominać nam o Bogu, aby pomagać
nam w modlitwie, czy też w nawróceniu serca! Poeta, dramaturg i dyplomata
francuski Paul Claudel, w Bazylice Notre Dame w Paryżu w 1886 roku, słuchając
śpiewu Magnificat w czasie Mszy św. bożonarodzeniowej, doświadczył obecności
Boga. Wstąpił do kościoła nie z motywów wiary, lecz aby szukać argumentów
przeciw chrześcijanom, a łaska Boża dotknęła jego serca.

Drodzy przyjaciele, zachęcam was abyście odkryli znaczenie tej drogi również dla
waszej modlitwy, dla naszej żywej więzi z Bogiem. W miastach i wioskach na w
całym świecie znajdują się dzieła sztuki, które wyrażają wiarę i wzywają nas do
więzi z Bogiem. Niech więc odwiedzanie miejsc, gdzie znajdują się dzieła sztuki,
nie będzie tylko okazją do ubogacenia kulturowego  –  również i to – lecz niech
stanie się przede wszystkim czasem łaski, i bodźcem do wzmocnienia naszej więzi
i dialogu z Panem, aby zatrzymać się, przechodząc od zwyczajnej rzeczywistości
zewnętrznej do głębszej, i kontemplować promień piękna, który nas dotyka, który
niemal nas "rani" w naszym wnętrzu i zachęca nas, abyśmy wstępowali ku Bogu.
Kończę modlitwą Psalmu 27: "O jedno proszę Pana, tego poszukuję: bym w domu
Pańskim przebywał po wszystkie dni mego życia, abym zażywał łaskawości Pana,
stale się radował Jego świątynią" (Ps 27,4). Ufamy, że Pan wspomoże nas w
kontemplacji Jego piękna, zarówno w przyrodzie jak i w dziełach sztuki, tak
abyśmy dotknięci światłem Jego oblicza, również i my mogli stać się światłem dla
naszego bliźniego. Dziękuję.

Po polsku:

Pozdrawiam polskich pielgrzymów. Wakacyjny czas sprzyja poznawaniu dzieł
kultury i sztuki. Zachwyt nad pięknem ludzkiej twórczości może prowadzić do
kontemplacji Boga, Dawcy wszelkiego dobra i piękna, gdy wraz z podziwem dla
geniuszu człowieka odkrywamy twórcze tchnienie Ducha Świętego. Obyśmy jak
najczęściej doznawali takich uniesień! Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!

Po francusku:

Witam was z radością, drodzy pielgrzymi języka francuskiego! Wśród
artystycznych skarbów, jakie kontemplowaliście podczas waszych wizyt, są liczne
te, które wyrażają wiarę i wzywają do relacji z Bogiem. Niech te wizyty nie będą
jedynie okazją do ubogacenia kulturalnego, ale niech staną się także czasem
łaski! Niech wam pomogą umocnić waszą relację i dialog z Panem i niech prowadzą
do kontemplacji promienia Bożej piękności! Niech Bóg was błogosławi!

Po angielsku:

Mam przyjemność powitać dzisiaj pielgrzymów i turystów języka angielskiego,
zwłaszcza tych ze Szkocji i Malty. Dziś dokonujemy refleksji nad potrzebą
zbliżenia się do Boga przez doświadczenie i uznanie dla piękna sztuki. Sztuka
jest w stanie czynić widzialną naszą potrzebę wykraczającą poza to, co widzimy,
i ujawnia nasze pragnienie nieskończonego piękna, pragnienie Boga. Drodzy
przyjaciele, zapraszam was do otwarcia się na piękno. Pozwólcie, aby ono
pobudziło was do modlitwy i uwielbienia Pana. Niech Bóg Wszechmogący błogosławi
was wszystkich!

Po niemiecku:

Serdecznie pozdrawiam tutaj, w Castel Gandolfo, wszystkich pielgrzymów
niemieckojęzycznych, w szczególności zaś uczestników pielgrzymki rodzin z
diecezji Monachium-Fryzynga, z biskupem Reinhardem Marxem. Wśród różnych dróg
prowadzących nas do Boga jest również i ta, która wyraża się poprzez sztukę.
Dzieła architektury, kształcącej sztuki, muzyki bądź literatury, które z wiary
wyrastają i do niej prowadzą, zapraszają nas do zwrócenia naszych myśli ku Bogu
oraz rozpalają w nas pragnienie szukania Źródła wszelkiego piękna. W tym czasie
urlopu niech Pan obdarzy was momentami łaski, które poprowadzą was poprzez
doświadczenie piękna sztuki do Niego samego. Duch Boży niech was prowadzi na
waszych drogach.

Po hiszpańsku:

Serdecznie pozdrawiam pielgrzymów języka hiszpańskiego, a szczególnie
studentów z archidiecezji Rosario, grupy przybyłe z Santiago de Chile, a także
pozostałych wiernych z Hiszpanii, Gwatemali, Argentyny i innych krajów Ameryki
Łacińskiej. Zachęcam was, abyście szli do Boga, najwyższego Piękna, przez
kontemplację dzieł sztuki. Niech one służą nie tylko do wzrostu kultury, ale
także do umacniania dialogu ze Stworzycielem wszelkiego piękna. Niech Pan zawsze
wam towarzyszy!

Po portugalsku:

Umiłowani pielgrzymi języka portugalskiego, serdecznie witam wszystkich, a
szczególnie wiernych z diecezji Viseu. Starajcie się odkryć w sztuce religijnej
zachętę, aby umacniać waszą jedność i wasz dialog z Panem przez kontemplację
piękna, które zachęca nas do wzniesienia naszego serca do Boga. A on niech was
błogosławi! Dziękuję!

Po włosku:

Na koniec kieruję moje serdeczne pozdrowienie do pielgrzymów języka
włoskiego. Szczególnie pozdrawiam biskupów przyjaciół Wspólnoty św. Idziego i
wiernych z różnych parafii, którym towarzyszą ich pasterze, pozdrawiam
nowożeńców. Życzę wam, aby to spotkanie umocniło każdego w odnowionym
przylgnięciu do Boga, Źródła światła, nadziei i pokoju.

 

Tłumaczenie: Radio Maryja