Olsztyn: otwarto Muzeum Archidiecezji Warmińskiej im. ks. bp. J. Obłąka
W Olsztynie otwarto we wtorek Muzeum Archidiecezji Warmińskiej, w którym zgromadzono eksponaty stanowiące dziedzictwo warmińskiej diecezji – sztukę sakralną i religijną począwszy od XIV wieku. Wśród najcenniejszych są złoty relikwiarz św. Andrzeja i rękopis Monachomachii.
Metropolita warmiński ksiądz arcybiskup Józef Górzyński powiedział we wtorek podczas konferencji, że placówka powstała z potrzeby pokazania publiczności, tego co jest dziedzictwem warmińskiej diecezji.
„Do tej pory obiekty sakralne znajdowały się w schowkach parafialnych czy skarbcach, były niedostępne dla publiczności. Teraz możemy zobaczyć jak duże jest to bogactwo i mam nadzieję, że wzbudzi ono zainteresowanie”- podkreślił ks. abp Józef Górzyński.
Dyrektor Muzeum Archidiecezji Warmińskiej im. bp Jana Obłąka ks. Zbigniew Czernik wyjaśnił, że w placówce zgromadzono ok. pół tysiąca zabytków, które umieszczono tematycznie w salach wystawienniczych: malarstwo i rzeźba, rzemiosło artystyczne oraz obiekty ilustrujące dzieje Archidiecezji Warmińskiej.
„Zabytki zostały zmagazynowane jeszcze przez patrona muzeum ks. bp Jana Obłąka, znajdowały się w kurii, w kościele konkatedralnym św. Jakuba czy w Dobrym Mieście. Dzieła przekazały także parafie, biblioteka Hosjanum czy Archiwum Archidiecezji Warmińskiej. Obiekty są wyłączone z kultu czy liturgii, dzięki temu można nimi dysponować. Są też obiekty przekazane przez prywatnych ofiarodawców” – wyjaśnił ks. Zbigniew Czernik.
Obecny na uroczystości ks. prałat Andrzej Przekaziński, pierwszy dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, przypomniał, że muzealnictwo kościelne powstało w połowie XIX wieku, wówczas gdy Polska znajdowała się pod zaborami.
„Odegrało ono wówczas ogromną rolę, bo ratowało zabytki przez całkowitym zniszczeniem i kradzieżą. W wolnej Polsce powstało wiele muzeów kościelnych. W mojej opinii to czytelny głos o tym, że Kościół miał swój wkład kulturowy. Warmia i teren archidiecezji posiada ogromną liczbę zabytków ich ratowanie i udostępnianie publiczności jest niezwykle ważne”- podkreślił.
Wśród najcenniejszych eksponatów muzeum są: relikwiarz św. Andrzeja z XVII wieku wykonany ze złota a także księgi z zapiskami Kopernika służącymi do odmawiania liturgii godzin czy XVIII wieczny rękopis Monachomachii czyli wojny mnichów Ignacego Krasickiego.
Wśród cennych zabytków są również: kapa biskupa Krzysztofa Szembeka z XVIII wieku, w której koronował on obraz Matki Boskiej Częstochowskiej na Jasnej Górze koronami papieskimi w 1717 roku, pojemniki na oleje święte z 1631 roku, drewniana Pieta z XV wieku, pastorały bp Filipa Krementza z 1883 roku, zestaw polowy do Mszy św. z I połowy XX wieku oraz księgi Hozjusza a także matryca drukarska miedziana mapy świętej Warmii z 1755 roku Jana Fryderyka Enderscha.
Są też naczynia liturgiczne, monstrancje, zapiski parafialne z XIX i początku XX wieku oraz bicz pokutny z XVII wieku.
Patronem muzeum jest ks. bp Jan Obłąk, który był 48. ordynariuszem warmińskim (1913-88). Jako przewodniczący diecezjalnej komisji sztuki kościelnej a potem także Komisji Episkopatu przyczynił się do opracowania norm postępowania w sprawach ochrony zabytków i instrukcji wskazań konserwatorskich. W diecezji zabiegał o każdą świątynię i przydrożną kapliczkę. Marzył o stworzeniu w Olsztynie przynajmniej namiastki muzeum sztuki sakralnej, jednak za jego życia placówka taka nie powstała.
Archidiecezjalne muzeum mieści się w odrestaurowanych kamienicach przy ulicy św. Barbary w bezpośrednim sąsiedztwie katedry św. Jakuba na Starym Mieście. Budynki zostały zrewitalizowane i zaadaptowane do ekspozycji za 10 mln zł, z czego unijne dofinansowanie wyniosło 8,5 mln zł.
PAP/RIRM