Homilia Ojca Świętego Benedykta XVI wygłoszona podczas Nieszporów Święta Nawrócenia Św. Pawła

Drodzy bracia i siostry,

Naśladując przykład Jezusa, który w wigilię swojej Męki modlił się do Ojca za swoich uczniów, „aby wszyscy stanowili jedno” (J 17, 21), chrześcijanie nieustannie zanoszą wołanie do Boga o dar jedności. Ta prośba staje się bardziej intensywna podczas kończącego się dzisiaj Tygodnia Modlitw o jedność chrześcijan, kiedy to Kościoły i Wspólnoty kościelne medytują i modlą się wspólnie o jedność wszystkich chrześcijan. W tym roku temat przedstawiony do naszej medytacji został zaproponowany przez wspólnoty chrześcijańskie Jerozolimy, którym pragnę wyrazić moje żywe podziękowanie, poparte zapewnieniami o serdecznych uczuciach i modlitwach zarówno z mojej strony, jak i całego Kościoła. Chrześcijanie Miasta Świętego zapraszają nas do odnowienia i wzmocnienia naszego zaangażowania na rzecz odbudowy pełnej jedności, poprzez medytację nad wzorcem życia pierwszych uczniów Chrystusa, zjednoczonych w Jerozolimie: „Trwali oni – czytamy w Dziejach Apostolskich – w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach (Dz 2,42). Taki jest obraz pierwszej wspólnoty, narodzonej w Jerozolimie w dniu Pięćdziesiątnicy, wzbudzonej nauczaniem, które Apostoł Piotr, pełen Ducha Świętego skierował do wszystkich tych, którzy przybyli do Jerozolimy na święto. Ta wspólnota nie była zamknięta w sobie, ale już od momentu swoich narodzin była katolicka, powszechna, zdolna ogarniać ludy różnych języków i kultur, jak zaświadcza ta sama księga Dziejów Apostolskich. Ta wspólnota nie opierała się na jakimś pakcie zawartym przez jej członków ani nie na zwykłej zgodności wobec projektu lub ideału, ale wynikała z głębokiej komunii z Bogiem, który objawił się w swoim Synu, ze spotkania z Jezusem umarłym i zmartwychwstałym.

 

 

W krótkim streszczeniu, które kończy rozdział rozpoczęty opisem zstąpienia Ducha Świętego w dniu Pięćdziesiątnicy, ewangelista Łukasz syntetycznie przedstawia życie tej pierwszej wspólnoty. Ci, którzy przyjęli naukę przekazaną przez Piotra i zostali ochrzczeni, słuchali Słowa Bożego, przekazywanego przez Apostołów; chętnie przebywali razem, podejmując konieczne posługi, dobrowolnie i hojnie dzieląc się dobrami materialnymi; celebrując ofiarę Chrystusa na krzyżu, Jego misterium śmierci i zmartwychwstania w Eucharystii, powtarzając gest łamania chleba; nieustannie chwalili Pana i dziękowali Mu, wzywając Jego pomocy w trudnościach. Ten opis nie jest jednak zwykłym wspomnieniem przeszłości albo przedstawieniem przykładu do naśladowania lub celu do osiągnięcia. Jest on raczej potwierdzeniem obecności i działania Ducha Świętego w życiu Kościoła. Jest potwierdzeniem pełnym ufności, że Duch Święty, jednocząc wszystkich w Chrystusie, stanowi zasadę jedności Kościoła i czyni z wierzących jedno.

Nauczanie Apostołów, wspólnota braterska, łamanie chleba i modlitwa stanowią konkretne formy życia pierwszej wspólnoty chrześcijańskiej w Jerozolimie zjednoczonej dzięki działaniu Ducha Świętego, ale równocześnie stanowią istotne wyznaczniki dla wszystkich wspólnot chrześcijańskich, każdego czasu i miejsca. Innymi słowy możemy powiedzieć, że przedstawiają one także podstawowe wymiary jedności widzialnego Ciała Kościoła. Musimy być wdzięczni, ponieważ w ciągu ostatnich dziesięcioleci ruch ekumeniczny, „wzbudzony dzięki impulsowi Ducha
Świętego” (Unitatis redintegratio, 1), dokonał znaczących kroków naprzód, które umożliwiły osiągnięcie zachęcających zbieżności stanowisk i jednomyślności w wielu punktach, rozwijając między Kościołami i Wspólnotami kościelnymi relacje szacunku i wzajemnego poważania, jak również konkretnej współpracy wobec wyzwań współczesnego świata. Jednakże dobrze wiemy, że nadal jesteśmy daleko od tej jedności, o którą modlił się Chrystus i którą znajdujemy odbitą w obrazie pierwszej wspólnoty jerozolimskiej. Jedność, do której Chrystus wzywa przez swego Ducha Kościół, nie realizuje się tylko na polu struktur organizacyjnych, ale kształtuje się na poziomie o wiele głębszym, jako jedność wyrażająca się w
"wyznawaniu tej samej wiary, we wspólnym sprawowaniu kultu Bożego i w braterskiej zgodności Bożej rodziny” (tamże, 2)

Staranie o przywrócenie jedności między podzielonymi chrześcijanami nie może się więc sprowadzać tylko do uznania wzajemnych różnic i do osiągnięcia pokojowego współistnienia. Tym, czego pragniemy, jest osiągnięcie tej jedności, o jaką modlił się sam Chrystus, a która z natury swej wyraża się w komunii wiary, sakramentów i posługi kapłańskiej. Droga ku takiej jedności winna być uważana za imperatyw moralny, za odpowiedź na osobiste powołanie Pana. Z tego względu należy przezwyciężać wszelką pokusę rezygnacji i pesymizmu, które są brakiem zaufania wobec mocy Ducha Świętego. Naszym obowiązkiem jest kontynuować z pasją podjętą drogę prowadzącą do celu za pośrednictwem poważnego i skrupulatnego dialogu dla pogłębienia wspólnego dziedzictwa teologicznego, liturgicznego i duchowego; przez wzajemne poznanie, przez formację ekumeniczną nowych pokoleń, a nade wszystko poprzez nawrócenie serca i modlitwę. Jak bowiem oznajmił Sobór Watykański II, „ten święty plan pojednania wszystkich chrześcijan w jedności jednego i jedynego Kościoła Chrystusowego [przekracza ludzkie siły i zdolności. Dlatego nadzieję pokłada całkowicie w modlitwie Chrystusa za kościół, w miłości Ojca ku nam oraz w mocy Ducha Świętego” (tamże, 24).

Na tej drodze poszukiwania pełnej widzialnej jedności między wszystkimi chrześcijanami towarzyszy nam i wspiera nas Apostoł Paweł, którego dzisiaj uroczyście wspominamy w święto jego nawrócenia. On to, zanim ukazał mu się Zmartwychwstały na drodze do Damaszku, mówiąc: „Ja jestem Jezus, którego ty prześladujesz” (Dz 9, 5), był jednym z najbardziej zaciekłych wrogów pierwszych wspólnot chrześcijańskich. Ewangelista Łukasz pisze o nim jako jednym z tych, którzy skazali na śmierć Szczepana, kiedy to wybuchło gwałtowne prześladowanie chrześcijan w Jerozolimie (por. Dz 8, 1). Szaweł wyruszył ze Świętego Miasta, aby objąć prześladowaniem chrześcijan aż w samej Syrii, dokąd powrócił po swoim nawróceniu, dołączając do Apostoła Barnaby, który dawał świadectwo autentyczności jego spotkania z Panem. Odtąd Paweł został uznany nie tylko za członka Kościoła, ale również za głosiciela Ewangelii wraz z innymi Apostołami, otrzymując tak jak oni objawienie Zmartwychwstałego Pana i szczególne powołanie do bycia „wybranym narzędziem”, aby zanieść Jego imię do wszystkich narodów. Paweł podczas swych długich podróży misyjnych, pielgrzymując przez miasta i różne rejony, nigdy nie zapomniał o związku komunii z Kościołem w Jerozolimie. Zbiórka na rzecz chrześcijan tejże wspólnoty, którzy bardzo szybko potrzebowali wsparcia, zajęła ważne miejsce pośród trosk Pawła, który uważał ją nie tylko za dzieło charytatywne, ale za znak i dowód jedności i komunii pomiędzy Kościołami przez niego założonymi a tą pierwszą Wspólnotą ze Świętego Miasta.

W tym klimacie intensywnej modlitwy pragnę skierować moje serdeczne pozdrowienia do wszystkich tu obecnych: do Kardynała Franceska Monterisiego, Archiprezbitera tej Bazyliki, do Kardynała Kurta Kocha, Przewodniczącego Papieskiej Rady do spraw promocji Jedności Chrześcijan, do innych kardynałów, Braci w biskupstwie i kapłaństwie, do mnichów benedyktyńskich tej starożytnej wspólnoty, do zakonników i zakonnic, do świeckich, którzy reprezentują całą wspólnotę diecezjalną Rzymu. W szczególny sposób pragnę pozdrowić Braci i Siostry z innych Kościołów i Wspólnot kościelnych, reprezentowanych tutaj tego wieczoru. Wśród nich bardzo miło mi jest skierować słowa pozdrowień do członków Międzynarodowej Komisji Mieszanej do spraw dialogu teologicznego między Kościołem Katolickim a Starożytnymi Kościołami Wschodnimi, której spotkanie odbywać się będzie tutaj, w Rzymie, w najbliższych dniach. Polecamy Panu dobre owoce waszego spotkania, aby mogło ono stanowić krok naprzód w stronę tak upragnionej jedności.

Szczególne pozdrowienie chciałbym również skierować do przedstawicieli Związku Luterańsko-Ewangelickiego Kościoła Niemieckiego, którzy przybyli do Rzymu pod przewodnictwem Biskupa z Bawarii.

Drodzy bracia i siostry! Ufni we wstawiennictwo Dziewicy Maryi, Matki Chrystusa i Matki Kościoła, prośmy więc o dar jedności. Zjednoczeni z Maryją, która w Dniu Zesłania Ducha Świętego obecna była w Wieczerniku wraz z Apostołami, zwracamy się do Boga źródła wszelkiego daru, aby dzisiaj ponowił dla nas cud Zesłania Ducha Świętego, a wszyscy chrześcijanie pod przewodnictwem Ducha Świętego doszli do pełnej jedności w Chrystusie.

 

Tłumaczenie Radio Maryja