Audiencja Generalna Ojca Świętego Franciszka

Drodzy bracia i siostry,

W minionych dniach odbyłem moją pierwszą podróż apostolską do Afryki. Dziękuję Bogu za ten wielki dar, który pozwolił mi odwiedzić trzy kraje: najpierw Kenię, potem Ugandę i wreszcie w Republikę Środkowoafrykańską. Ponownie wyrażam wdzięczność władzom cywilnym i biskupom tych państw, za przyjęcie i dziękuję wszystkim, którzy na wiele sposobów współpracowali. Dziękuję!

Kenia jest krajem, który dobrze ukazuje globalne wyzwanie naszych czasów: ochrona dzieła stworzenia, poprzez reformę modelu rozwoju, aby był sprawiedliwy, integrujący i zrównoważony. Wszystko to znajduje odzwierciedlenie w Nairobi, największym mieście Afryki Wschodniej, gdzie współistnieją bogactwo i ubóstwo, i gdzie ma swoją siedzibę odwiedzone przeze mnie Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska. W Kenii spotkałam przedstawicieli władz i dyplomatów, ale także mieszkańców dzielnicy ubogiej. Spotkałem się z przywódcami różnych wyznań chrześcijańskich i innych religii, kapłanami i osobami konsekrowanymi. Spotkałem się także z młodzieżą, z wieloma młodymi! Za każdym razem zachęcałem, by docenić wielkie  bogactwo tego kraju: bogactwo naturalne i duchowe, na które składają się zasoby ziemi, nowe pokolenia i wartości, tworzące mądrość ludu. W tym kontekście, tak dramatycznie aktualnym, z radością zaniosłem słowo nadziei Jezusa zmartwychwstałego: „Bądźcie mocni w wierze, nie lękajcie się”. Były one mottem mojej wizyty. Jest to słowo, które przeżywane jest codziennie przez wiele osób pokornych i prostych ze szlachetną godnością; słowo zaświadczone w sposób tragiczny i heroiczny przez młodych z Uniwersytetu Garissa, zabitych 2 kwietnia bieżącego roku, z powodu swojej wiary chrześcijańskiej. Ich krew jest ziarnem pokoju i braterstwa dla Kenii, dla Afryki i dla całego świata.

Moja wizyta Ugandzie odbywała się pod znakiem męczenników tego kraju, w związku z pięćdziesiątą rocznicą ich historycznej kanonizacji, dokonanej przez błogosławionego papieża Pawła VI. Z tego powodu mottem były słowa: „Będziecie moimi świadkami” (Dz 1,8). Motto, które zakłada słowa bezpośrednio poprzedzające: „Otrzymacie moc Ducha Świętego”, ponieważ to Duch Święty ożywia serce i ręce uczniów-misjonarzy. Cała wizyta w Ugandzie odbyła się w żarliwości świadectwa ożywianego Duchem Świętym. Jednoznacznym świadectwem jest posługa katechetów, którym podziękowałem i wsparłem w ich trudzie, który często angażuje także ich rodziny. Świadectwem jest miłosierdzie, o którym przekonałem się osobiście w Domu w Nalukolongo, ale w które zaangażowanych jest wiele wspólnot i stowarzyszeń posługujących ubogim, niepełnosprawnym i chorym. Świadectwem jest także to, jakie dają  ludzie młodzi, którzy pomimo trudności strzegą daru nadziei i starają się żyć zgodnie z Ewangelią, a nie według świata, idąc pod prąd. Świadkami są kapłani i osoby konsekrowane, którzy codziennie ponawiają swoje całkowite „tak” Chrystusowi i z radością poświęcają się służbie świętemu ludowi Bożemu. Całe to wielopostaciowe świadectwo, ożywiane tym samym Duchem Świętym, jest  zaczynem dla całego społeczeństwa, o czym świadczy budujące dzieło prowadzonej w Ugandzie skutecznej walki z AIDS oraz w przyjmowaniu uchodźców.

Trzecim etapem podróży była Republika Środkowoafrykańska, znajdująca się w samym sercu geograficznym kontynentu. Ta wizyta miała faktycznie pierwsze miejsce w moim zamyśle, ponieważ kraj ten próbuje wydostać się z bardzo trudnego okresu gwałtownych konfliktów i wielkiego cierpienia ludności. Dlatego chciałem, aby otworzyć właśnie tam, w Bangi, o tydzień wcześniej, Drzwi Święte Jubileuszu Miłosierdzia, jako znak wiary i nadziei dla tego ludu i symbolicznie dla wszystkich  mieszkańców Afryki najbardziej potrzebujących wyzwolenia i pocieszenia. Wezwanie Jezusa do uczniów: „Przeprawmy się na drugi brzeg” (Łk 8,2), było mottem Środkowoafrykańskiego etapu pielgrzymki. „Przejście na drugi brzeg” w sensie cywilnym oznacza pozostawienie za sobą wojny, podziałów, ubóstwa i obranie pokoju, pojednania i rozwoju. Ale zakłada to „przejście”, które zachodzi w sumieniach, postawach i intencjach osób. Na tym poziomie decydujące znaczenie ma wkład wspólnot religijnych. Dlatego spotkałem się ze wspólnotami ewagelikalnymi i muzułmańską, wspólnie się modląc i angażując się na rzecz pokoju. Z kapłanami i osobami konsekrowanymi, ale także z młodzieżą, dzieliliśmy radość słysząc, że zmartwychwstały Pan jest z nami w łodzi i to On prowadzi ją na drugi brzeg. Wreszcie podczas ostatniej Mszy św. na stadionie w Bangi, w święto apostoła Andrzeja, ponowiliśmy nasze zobowiązanie do naśladowania Jezusa, naszej nadziei, pokoju, oblicza Bożego Miłosierdzia.

Wspólnie chwalmy Pana za tę pielgrzymkę na kontynencie afrykańskim i pozwólmy się prowadzić jej słowami kluczowymi: „Bądźcie mocni w wierze, nie lękajcie się”; „Będziecie moimi świadkami”; „Przeprawmy się na drugi brzeg”.

Streszczenie katechezy w języku polskim:

W dzisiejszej katechezie Ojciec Święty przypomniał swoją pierwszą podróż apostolską do Afryki. Spotykając się z Kenijczykami zachęcał ich, by docenili bogactwo duchowe i naturalne tego kraju. Przekazał im słowo nadziei Chrystusa zmartwychwstałego: „Bądźcie mocni w wierze, nie lękajcie się”. Wizycie w Ugandzie towarzyszyło hasło: „Będziecie moimi świadkami” (Dz Ap 1,8). Ojciec Święty przypomniał, że świadkami Chrystusa są katecheci, osoby posługujące ubogim, niepełnosprawnym i chorym, młodzi, którzy starają się żyć zgodnie z Ewangelią, kapłani i osoby konsekrowane. Ich oddanie Chrystusowi i braciom powinno być zaczynem dla całego społeczeństwa. Republika Środkowoafrykańska to kraj, który próbuje wydostać się z trudnego okresu konfliktów i wielkiego cierpienia ludności. Dlatego tam – w Bangi, Ojciec Święty już wcześniej, przed oficjalnym rozpoczęciem Jubileuszu Miłosierdzia otworzył Drzwi Święte, jako znak nadziei dla wszystkich mieszkańców Afryki, najbardziej potrzebujących wyzwolenia i pocieszenia. Słowami Pana Jezusa „Przeprawmy się na drugi brzeg” (Łk 8,2), zachęcał do przerwania wojen, podziałów, podjęcia walki z ubóstwem, obrania dróg pokoju i pojednania. Niech przesłanie tej pielgrzymki inspiruje rozwój kontynentu afrykańskiego, niech prowadzi wiernych do kontemplacji oblicza Bożego Miłosierdzia.

Słowa Ojca Świętego:

Pozdrawiam serdecznie Polaków przybyłych na audiencję i tych, którzy łączą się z nami przez radio i telewizję. Dziękuję wam za modlitewne wsparcie mojej podróży apostolskiej do Afryki. Rozpoczęliśmy okres Adwentu. W kontekście Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia, który wkrótce zaczniemy, niech będzie on dla nas czasem modlitwy, szczególnej czujności i otwarcia serc dla Jezusa Miłosiernego. Na to duchowe przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia z serca wam błogosławię.

Tłumaczenie: Radio watykańskie