Wystawa w 70. rocznicę bitwy pod Monte Cassino
Militaria, dokumenty wojskowe, odznaczenia i pamiątki związane z działaniami bojowymi żołnierzy 2 Korpusu można oglądać w Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi na wystawie upamiętniającej 70. rocznicę bitwy pod Monte Cassino.
„W salach Oddziału Martyrologii Radogoszcz zgromadzono eksponaty obrazujące działania żołnierzy wchodzących w skład 2 Korpusu Polskiego – począwszy od formowania się korpusu na Wschodzie, poprzez walki na Półwyspie Apenińskim, po demobilizację i upamiętnienie tej formacji w latach współczesnych” – powiedział komisarz wystawy Rafał Pakuła.
W centrum zainteresowania twórców ekspozycji pozostają trzy bitwy z udziałem polskich żołnierzy, do których doszło w 1944 roku oraz najważniejsze starcie z Niemcami, które rozpoczęło się 11 maja o godz. 23 pod wzgórzem klasztoru Monte Cassino. Wygrana przez Polaków bitwa otworzyła aliantom drogę do zdobycia w czerwcu Rzymu.
Pakuła podkreślił, że wystawa utrzymana jest w „klimacie reporterskim”. Obok wojskowych dokumentów, map, szkiców i planów, zdjęć, rycin, odznaczeń i nieśmiertelników, wyeksponowano elementy autentycznego wyposażenia żołnierzy 2 Korpusu, pozyskane z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie oraz Muzeum Wojsk Lądowych w Bydgoszczy. Zwiedzający mogą obejrzeć oryginalny pistolet maszynowy Sten MKII, karabin Enfield, opinacze, kurtki battledress, hełm MKII, mapniki i kompasy oficerskie. Istotną częścią ekspozycji są relacje i wspomnienia uczestników walk.
Wśród nich fragment dzienników gen. Władysława Andersa, w którym wspomina spotkanie z gen. Oliveirem Lee. Dowiedział się na nim, że celem VIII Armii będzie zdobycie Rzymu. Dowódca 2 Korpusu otrzymał 10 minut na zdecydowanie, czy Polacy podejmą się trudnego zadania, jakim było zdobycie Monte Cassino. Jak wynika z relacji, decyzja została podjęta znacznie szybciej. Bitwa pod Monte Cassino trwała od 17 stycznia 1944 roku i składała się właściwie z czterech bitew między wojskami alianckimi a Niemcami. W szeregach aliantów walczyli Amerykanie, Brytyjczycy, Nowozelandczycy, Hindusi oraz 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa.
18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach żołnierze 2. Korpusu Polskiego zdobyli wzgórze Monte Cassino wraz ze znajdującym się na nim klasztorem. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Kilka dni po zdobyciu Monte Cassino wojska alianckie przełamały linię Gustawa na całym pasie natarcia. 4 czerwca 1944 r. do Rzymu wkroczyły oddziały amerykańskie.
PAP