W. Brytania: Ambasada RP rozpoczęła serię spotkań informacyjnych ws. brexitu

Ambasada RP w Wielkiej Brytanii zainaugurowała w poniedziałek serię spotkań informacyjnych dotyczących sytuacji milionowej społeczności Polaków w tym kraju, w tym w obliczu spodziewanych konsekwencji wokół planowanego wyjścia z Unii Europejskiej.

Pierwsza sesja pytań i odpowiedzi została zorganizowana w Polskim Ośrodku Społeczno-Kulturalnym (POSK) w zachodnim Londynie, gdzie ambasador Arkady Rzegocki, konsul generalny Mateusz Stąsiek i odpowiedzialna za prawa obywatelskie Magdalena Kozak przez ponad dwie godziny odpowiadali na pytania ponad 150 osób dotyczące m.in. konieczności uzyskania statusu osoby osiedlonej po brexicie, uznawania kwalifikacji nabytych w Wielkiej Brytanii, a także szerszych kwestii konsularnych, w tym prawa rodzinnego i paszportów.

Przedstawiciele Polonii pytali również o inne sprawy dotyczące wizerunku Polski i Polaków poza granicami kraju, bieżące działania polskiej dyplomacji oraz plany promocji polskiej perspektywy historycznej, języka i kultury w Wielkiej Brytanii.

W trakcie dyskusji oprócz dyplomatów głos zabrały także szefowa czołowej organizacji wspierającej Polaków w Wielkiej Brytanii East European Resource Centre Barbara Drozdowicz oraz przewodnicząca POSK Joanna Młudzińska, które reprezentują głos polskiej społeczności m.in. w grupach roboczych pracujących z brytyjskim rządem w kontekście brexitu.

Uczestnicy debaty otrzymali również specjalną ulotkę informacyjną, która zawiera podstawowe informacje o wymogu rejestracji w związku z planowanym wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.

Docelowo ambasada RP planuje kilkanaście spotkań na terenie kraju, ale – jak tłumaczył w rozmowie z polskimi mediami ambasador Rzegocki – dyplomaci „wciąż czekają na zgłoszenia, bo chcą odpowiadać na zapotrzebowanie polskich wspólnot z różnych miejsc w całej Wielkiej Brytanii”.

W najbliższy piątek podobne wydarzenie odbędzie się w Polish Millenium House w Birmingham, a w sobotę w Klubie Orła Białego na Balham w południowym Londynie. Na tydzień przed planowaną datą brexitu, 22 marca, przedstawiciele ambasady i konsulatu wybiorą się także do Bournemouth, a oprócz tego planują także odwiedzić w następnych miesiącach m.in. Southampton, Peterborough, Bristol i Swindon.

Katarzyna Szaran ze służb prasowych ambasady RP w Londynie zapewniała, że każdorazowo „szczegółowe informacje znajdą się na naszej stronie i w mediach społecznościowych ambasady”, w tym na dedykowanej stronie www.brexit.msz.gov.pl.

Od stycznia br. trwa publiczna faza testów systemu rejestracji 3,3 miliona obywateli UE – w tym ok. miliona Polaków – mieszkających w Wielkiej Brytanii w celu zagwarantowania ich praw po brexicie.

Pełne uruchomienie systemu osiedleńczego (EU Settlement Scheme) zaplanowane jest na koniec marca br., ale już teraz swoje wnioski mogą składać chętni obywatele UE z ważnymi paszportami bądź dowodami osobistymi oraz członkowie rodzin spoza UE dysponujący biometrycznymi kartami pobytu.

Na razie do złożenia aplikacji za pośrednictwem telefonii komórkowej konieczne jest urządzenie z systemem operacyjnym Android, wyposażone w technologię NFC (komunikacji bliskiego zasięgu), ale po oficjalnym starcie systemu zamiast zeskanowania paszportu będzie można wysłać także dokument pocztą. W toku aplikacji władze będą również m.in. sprawdzać, czy wnioskodawca nie figuruje w policyjnych rejestrach przestępczości.

Obecnie złożenie wniosku wciąż wymaga także uiszczenia opłaty w wysokości 65 funtów (32,50 dla dziecka), która jednak zgodnie z zapowiedzią premier Theresy May będzie zniesiona od końca marca br. Osoby, które ją poniosły na etapie testowym mają otrzymać całkowity zwrot kosztów, ale m.in. z tego powodu wiele organizacji rekomenduje poczekanie z wypełnianiem aplikacji do oficjalnego startu systemu.

By uzyskać status osoby osiedlonej (settled status), trzeba będzie udowodnić, że przez ubiegłe pięć lat przebywało się każdego roku na terenie Zjednoczonego Królestwa co najmniej sześć miesięcy. Nie jest to natomiast konieczne przy ubieganiu się o pozwalający również na zachowanie dotychczasowych praw tzw. tymczasowy status osoby osiedlonej (pre-settled status), który po upływie pełnych pięciu lat będzie można wymienić na status osoby osiedlonej.

Osoby, które posiadają starą kartę stałego pobytu w Wielkiej Brytanii lub prawo bezterminowego przebywania na jej terytorium również będą mogły łatwo i bezpłatnie zamienić je na nowy status osoby osiedlonej.

Nieuzyskanie w wyznaczonym terminie – czyli do końca czerwca 2021 roku w razie udanej finalizacji negocjacji ws. brexitu – statusu osoby osiedlonej może grozić uznaniem dalszego pobytu na terenie Wielkiej Brytanii za nielegalny.

PAP/RIRM