Uroczystości na Westerplatte i w Wieluniu
O godz. 4:45 apelem pamięci rozpoczęły się na Westerplatte obchody 75. rocznicy wybuchu II wojny światowej. Uroczystości rozpoczęły się o godzinie, o której w 1939 r. nastąpił niemiecki atak na polską Wojskową Składnicę Tranzytową ulokowaną na półwyspie. Od wczoraj uroczystości trwają w Wieluniu, który był jednym z pierwszych miast zbombardowanych w czasie II wojny światowej.
W południe na placu przed pomnikiem Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku sprawowana była Msza św. w intencji poległych pocztowców. Po południu przedstawiciele IPN złożyli też kwiaty pod tablicą upamiętniającą pierwszą ofiarę II wojny światowej w Gdańsku – harcmistrza Jana Ożdżyńskiego.
Atak niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein” na polską składnicę wojskową na Westerplatte 1 września 1939 roku o godzinie 4.45 był jednym z pierwszych wydarzeń rozpoczynających II wojnę światową. Oddziały polskie pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego do 7 września 1939 r. broniły placówki przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza.
Uroczystości w Wieluniu rozpoczęły się wczoraj, m.in., odsłonięto tablicę „Pamięci Wychowanków Szkoły Powszechnej w Rychłowicach ofiar niemieckiego okupanta w okresie II wojny światowej” przy miejscowej remizie OSP. Po południu sprawowana była Msza św. odpustowa, której na odrestaurowanych fundamentach zbombardowanej wieluńskiej fary przewodniczył ks. abp senior archidiecezji częstochowskiej Stanisław Nowak. Po Eucharystii odbyło się spotkanie z kombatantami i świadkami bombardowania, a po południu w Muzeum Ziemi Wieluńskiej – międzynarodową konferencję naukową „Ludność cywilna wobec aktów terroru”. Wieczorem zaś na Placu Legionów odbędzie się koncert „Panny Wyklęte”.
Dziś uroczystości rozpoczęły się o godz. 4.40 (przed budynkiem II Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Piłsudskiego) w miejscu, gdzie we wrześniu 1939 roku mieścił się Szpital Wszystkich Świętych, na który spadły pierwsze bomby. Tradycyjnie rozległ się dźwięk syren alarmowych, a na ścianie budynku wyświetlono film z niemieckiego nalotu. W hołdzie ofiarom bombardowania odczytany został apel poległych i złożono kwiaty.
Po południu połączone samorządy Wielunia, rady powiatu oraz sejmiku województwa łódzkiego wystosowali „Apel Wieluński” do Zgromadzenia Ogólnego ONZ o ogłoszenie 1 września Międzynarodowym Dniem Pamięci Cywilnych Ofiar Konfliktów Zbrojnych i Aktów Terroryzmu.
W dokumencie podkreślono, że „1 września o godz. 4.40 samoloty Luftwaffe zbombardowały miasto niszcząc 70 proc. budynków i zabijając blisko 1200 jego mieszkańców”.
„Ten wrześniowy poranek przyniósł ze sobą nie tylko hekatombę miasta, ale też zapowiedź wszystkich okrucieństw II wojny światowej i pozostałych dramatów XX wieku” – głosi uchwała samorządu. Podkreślono w niej, że liczne miejscowości na świecie – niezależnie od epoki historycznej, prądów politycznych czy szerokości geograficznej – przeżyły podobny dramat.
Apel zostanie wysłany do władz: Hiroszimy i Nagasaki, Guerniki, Warszawy, Drezna, Nankin, Sarajewa, Madrytu, Nowego Jorku, czeskich Lidic oraz Londynu w celu poparcia wieluńskiej inicjatywy.
Rocznicowe uroczystości zakończą koncert „Projekt Grechuta” oraz widowisko multimedialne „Historia światłem malowana” na fundamentach wieluńskiej fary.
Wieluń był jednym z pierwszych miast zbombardowanych w czasie II wojny światowej. Wczesnym rankiem 1 września 1939 r. niemieckie samoloty zrzuciły na miasto 380 bomb o łącznej wadze 46 ton. Według różnych źródeł, zginęło nawet 1200 osób. Wieluń został prawie doszczętnie zniszczony.
W chwili ataku niemieckiego w Wieluniu nie stacjonowały żadne jednostki Wojska Polskiego, nie było tam również stanowisk obrony przeciwlotniczej. Zdaniem historyków niemiecki atak miał ewidentnie charakter terrorystyczny, a jego celem była ludność cywilna.
PAP/ RIRM