Uroczystość św. Floriana – patrona strażaków
W sobotę Kościół katolicki w Polsce obchodzi uroczystość św. Floriana, który jest czczony w całej Polsce głównie jako patron strażaków. Jego figurę umieszczano bardzo często w miastach, by chronił je od pożaru.
W katedrze św. Floriana na warszawskiej Pradze tradycyjnie zostanie odprawiona uroczysta msza św. w intencji strażaków.
Św. Florian, żołnierz i męczennik, jest czczony w całej Polsce głównie jako patron strażaków; święty ma chronić podczas klęsk pożaru, powodzi i sztormów. Za swojego patrona uważają go również hutnicy, kominiarze, garncarze i piekarze. Ma to swoje źródło w XVI w., kiedy pożar strawił tę część Krakowa, w której znajduje się dzielnica Kleparz. Ocalała jedynie wystawiona na Kleparzu okazała świątynia, właśnie z relikwiami św. Floriana. Został on pierwszym patronem Krakowa.
Święty Florian był legionistą rzymskim w czasach cesarza Dioklecjana. Podczas prześladowań chrześcijan został aresztowany wraz z 40 żołnierzami i przymuszony do złożenia ofiary bogom. Wobec stanowczej odmowy wychłostano go i poddano torturom.
Przywieziono go do obozu rzymskiego w Lorch koło Wiednia. Namiestnik prowincji starał się oficera rzymskiego zmusić do odstępstwa od wiary: groźbami i obietnicami. Kiedy jednak te zawiodły, kazał go biczować, potem szarpać jego ciało żelaznymi hakami, wreszcie uwiązano kamień u jego szyi i utopiono w rzece Enns. Miało się to stać 4 maja 304 roku.
Jego ciało odnalazła Waleria i z czcią je pochowała. Nad jego grobem wystawiono z czasem klasztor i kościół benedyktynów, objęty potem przez kanoników laterańskich. Do dnia dzisiejszego jest ośrodkiem życia religijnego w Górnej Austrii. Św. Florian jest patronem archidiecezji wiedeńskiej.
W roku 1184 na prośbę księcia Kazimierza Sprawiedliwego, syna Bolesława Krzywoustego, Kraków otrzymał znaczną część relikwii św. Floriana. W delegacji odbierającej relikwie miał się znajdować także bł. Wincenty Kadłubek, późniejszy biskup krakowski. Ku ich czci wystawiono w dzielnicy miasta, zwanej Kleparz, okazałą świątynię. Kiedy w 1528 r. pożar strawił tę część Krakowa, ocalała jedynie ta świątynia.
Odtąd zaczęto św. Floriana czcić w całej Polsce jako patrona podczas klęsk pożaru, powodzi i sztormów. Kraków jeszcze dzisiaj obchodzi pamiątkę św. Floriana jako święto. Florian jest patronem Austrii i Bolonii oraz Chorzowa. W Warszawie pod wezwaniem św. Floriana jest katedra warszawsko-praska.
Relikwie św. Floriana miały zastąpić utracone relikwie św. Wojciecha i Pięciu Braci Męczenników. Kult nowego patrona Polski, św. Stanisława – kanonizowanego w 1253 roku – spowodował, że kult św. Floriana zszedł na drugi plan.
W ikonografii św. Florian przedstawiany jest jako gaszący pożar oficer rzymski z naczyniem. Czasami jako książę – bywa, że w ręku trzyma chorągiew. Jego atrybutami są: kamień młyński u szyi, kolczuga, krzyż, czerwony i biały krzyż, miecz, palma męczeńska, płonący dom, orzeł, tarcza, zbroja. Rzeźby św. Floriana można spotkać najczęściej na Górnym Śląsku. Stawiane były z reguły w celu „pilnowania” hut.
PAP/RIRM
