UE: Komisja sprawiedliwości PE za powołaniem Prokuratury Europejskiej

Komisja sprawiedliwości Parlamentu Europejskiego opowiedziała się w czwartek za ustanowieniem Prokuratury Europejskiej, która ma być uprawniona do prowadzenia dochodzeń i ścigania przestępstw mających wpływ na budżet UE i oszustw związanych z VAT.

W czerwcu 20 państw unijnych zawarło porozumienie w tej sprawie. Wśród krajów, które opowiedziały się za powołaniem Prokuratury Europejskiej, nie było Polski. Polskie władze nie kwestionowały samej idei powołania tego organu, ale uprawnienia, jakie ma on otrzymać.

Czwartkowe głosowanie w PE to kolejny krok do wzmocnionej współpracy państw unijnych w tej sprawie. Prokuratura ma prowadzić dochodzenia w sprawach przestępstw przeciwko budżetowi UE i oszustw związanych z podatkiem VAT, w tym nadużyć z udziałem środków unijnych na kwotę ponad 10 tys. euro i transgranicznych oszustw związanych z VAT na kwotę ponad 10 mln euro.

Biuro Prokuratury Europejskiej (z ang. European Public Prosecutor’s Office – EPPO) ma też umożliwiać szybką wymianę informacji, skoordynowane śledztwa policyjne, szybkie zajęcie i zamrażanie majątku, a także aresztowanie podejrzanych. Ma współpracować z Eurojustem (Europejską Jednostką Współpracy Sądowej) oraz Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF).

Powołanie Prokuratury Europejskiej, zajmującej się ściganiem przestępstw na szkodę interesów finansowych UE, zapisano w Traktacie z Lizbony z 2009 r. Silna Prokuratura Europejska miała specjalizować się w zwalczaniu takich przestępstw, jak korupcja, nadużycia w wykorzystywaniu funduszy UE lub oszustwa związane z podatkiem VAT w całej Unii.

Projekt rozporządzenia w tej sprawie został przedstawiony przez Komisję Europejską w 2013 r. Rządy państw unijnych długo nie były w stanie się porozumieć.

Stworzeniu Prokuratury Europejskiej w obecnej formie od początku przeciwna była Polska. Zastrzeżenia polskich władz dotyczą m.in. proponowanych uprawnień Prokuratury dotyczących zwalczania oszustw związanych z VAT.

Jak wynika z wyliczeń KE, co roku budżety państw w całej Europie tracą co najmniej 50 mld euro dochodów z podatku VAT z powodu transgranicznych oszustw. Obchodząc przepisy krajowe i uciekając przed postępowaniami karnymi, transgraniczna przestępczość zorganizowana osiąga zyski sięgające miliardów euro rocznie. Poza obszarem podatku VAT, w 2015 r. państwa członkowskie wykryły i zgłosiły Komisji nieprawidłowości związane z nadużyciami finansowymi na kwotę około 638 mln euro.

Prokuratorzy krajowi mają ograniczone możliwości zwalczania transgranicznej przestępczości finansowej prowadzonej na szeroką skalę. Nowy unijny organ będzie mógł prowadzić szybkie dochodzenia w całej Europie oraz wymianę informacji w czasie rzeczywistym. Będzie to przełom w dotychczasowych działaniach.

Głosowanie całego PE w tej sprawie odbędzie się 5 października w Strasburgu. Europosłowie muszą wyrazić zgodę zanim Rada UE formalnie zatwierdzi regulację w tej sprawie. Oczekuje się, że minie co najmniej trzy lata zanim Prokuratura Europejska zacznie działać.

Państwa UE, które zamierzają współpracować w ramach EPPO to: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Hiszpania i Słowenia. Biuro Prokuratury Europejskiej ma mieć siedzibę w Luksemburgu.

PAP/RIRM