[TYLKO U NAS] Prof. M. Ryba: Religia katolicka była kluczowa w odzyskaniu przez Polskę niepodległości
Czynnik, który się pojawił jako kluczowy przed odzyskaniem niepodległości, w trakcie jej odzyskiwania, a także, kiedy była potrzeba, ukształtowania tej niepodległości – to religia katolicka – mówił prof. Mieczysław Ryba, historyk, wykładowca KUL i WSKSiM, w poniedziałkowych „Rozmowach niedokończonych” na antenie TV Trwam.
Goście TV Trwam dyskutowali o „Imponderabiliach w kształtowaniu niepodległości”. Imponderabilia to coś, czego nie da się zmierzyć, ale ma istotny wpływ na sytuację oraz przebieg wydarzeń, np. idee, uczucia.
Zdaniem prof. Mieczysława Ryby drugim kluczowym czynnikiem, obok religii katolickiej, była potrzeba wolności.
– A druga to jest cała ta przestrzeń umiłowania wolności, tej wolności osobistej, ale też tej wolności w aspekcie życia wspólnotowego i żaden z krajów, w którym przyszło nam żyć pod zaborami, nie dawał takiej przestrzeni wolności, jaką dawała ta Rzeczpospolita, którą w XVIII wieku utraciliśmy – powiedział historyk.
Jan Józef Kasprzyk, Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych zauważył z kolei, że „Polska przetrwała dzięki tradycji powstańczej”.
– Bo ona (tradycja powstańcza – red.) manifestowała te cechy narodu polskiego, które mieszczą się również w pojęciu „imponderabilia”: męstwo, poczucie honoru, odwaga. O tych cechach mówił wielokrotnie ten, który kontynuował tradycję powstańczą i starał się ją kontynuować, czyli Józef Piłsudski, jeden z ojców naszej niepodległości, czy twórca jednej z dróg do niepodległości. Odwaga, męstwo, podejmowanie decyzji, czasem wbrew wszelkiej nadziei to znalazło chociaż swój wyraz w czynie strzeleckim, w czynie legionowym – powiedział Jan Józef Kasprzyk.
Gościem poniedziałkowego programu był także dr hab. Przemysław Czarnek, wojewoda lubelski, który wskazywał na „gen wolności” w polskim narodzie.
– Wolność wolności nierówna, natomiast ten gen narodu polskiego, który był kształtowany przez całe 123 lata pomimo różnych, powiedzmy, obszarów państwowych, które nas objęły, on był jeden. To był gen wolności odpowiedzialnej, wolności chrześcijańskiej – stwierdził dr hab. Przemysław Czarnek.
– To religia rzymskokatolicka jako ta religia, która była panującą pośród różnych religii II Rzeczypospolitej, najwyraźniej pokazuje, to jest wolność, która przejawia się również w definicji dobra wspólnego, obecnego zarówno w Konstytucji Marcowej jak i Konstytucji Kwietniowej. Troszeczkę inaczej ukształtowanego, tu mieliśmy „dobro wspólne” tam „wspólne dobro”, tu większy akcent na zakres podmiotowy tego dobra wspólnego, tam większy akcent na zakres przedmiotowy, czyli państwo jako takie przed jednostką, ale jednak dobro wspólne – mówił dr hab. Przemysław Czarnek.
RIRM