TK: ustawa o Sądzie Najwyższym ws. regulaminu wyboru kandydatów na I prezesa SN – częściowo niekonstytucyjna

Ustawa o Sądzie Najwyższym, w zakresie dotyczącym regulaminu wyboru kandydatów na I prezesa Sądu Najwyższego, jest częściowo niekonstytucyjna – orzekł we wtorek Trybunał Konstytucyjny z wniosku posłów Prawa i Sprawiedliwości.

Trybunał ogłosił orzeczenie po posiedzeniu niejawnym w składzie: prezes Julia Przyłębska (przewodniczący składu), Mariusz Muszyński (sprawozdawca), Leon Kieres, Justyn Piskorski i Andrzej Zielonacki. Wyrok zapadł większością głosów.

W marcu br. grupa parlamentarzystów PiS wystąpiła do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie zgodności z konstytucją ustawy o Sądzie Najwyższym i uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego z 2003 r. w sprawie regulaminu wyboru kandydatów na stanowisko I prezesa Sądu Najwyższego – na którego podstawie Zgromadzenie Ogólne SN wybiera kandydatów na I prezesa, przedstawianych następnie prezydentowi RP. Na tej podstawie prof. Małgorzata Gersdorf została w 2014 r. powołana jako I prezes SN na sześcioletnią kadencję.

Ustawa głosi, że do kompetencji Zgromadzenia Ogólnego Sądu Najwyższego należy m.in. uchwalanie regulaminu wyborów kandydatów na I prezesa – TK uznał to za niezgodne z konstytucją. Zdaniem wnioskodawców, konstytucję narusza fakt określenia zasad wyboru kandydatów w regulaminie SN – akcie wewnętrznym, wcześniej niepublikowanym – podczas gdy zagadnienie to powinno być uregulowane w ustawie.

Inna wątpliwość wnioskodawców wobec ustawy o SN to brak zobowiązania w niej ZO SN do wydania uchwały o przedstawieniu prezydentowi kandydatów na I prezesa SN. Trybunał uznał to za zgodne z konstytucją.

PiS chciał też, by Trybunał Konstytucyjny uznał za niebyłe lub nieskuteczne czynności dokonywane do tej pory przez Gersdorf jako I prezesa SN. Trybunał pozostawił ten wniosek bez rozpoznania.

„Nie ma żadnych podstaw do kwestionowania prawidłowości wyboru i powołania Gersdorf na stanowisko I prezesa Sądu Najwyższego” – uznał sam Sąd Najwyższy.

Podkreślał, że regulamin wyboru kandydatów wydano w 2003 r. na podstawie ustawy o SN z 2002 r. Dodano, że ustawa o SN reguluje liczbę kandydatów przedstawianych prezydentowi, tajność głosowania, kworum i wymaganą większość, a regulamin – tylko techniczne aspekty wyboru.

„Wniosek poselski zmierza do stworzenia ustawodawcy – a więc każdorazowej większości parlamentarnej – możliwości oddziaływania na proces wyłaniania kandydatów na I prezesa SN” – ocenił.

Prokurator Generalny poparł co do zasady wniosek posłów; wniósł też o umorzenie części sprawy. Sejm wniósł o uznanie wszystkich zaskarżonych przepisów za niezgodne z konstytucją. RPO opowiadał się za uznaniem ich za zgodne z konstytucją.

PAP/RIRM