Stanowisko MOP

Warszawa, 13 czerwca 2012 r.

Podczas 101. sesji plenarnej Międzynarodowej Organizacji Pracy, która odbyła się 7 czerwca
w Genewie, przedstawiciele trzech polskich central związkowych tj. OPZZ, „Solidarność” i Forum Związków Zawodowych zaprezentowali wspólne stanowisko dotyczące funkcjonowania dialogu społecznego w czasie ogólnoświatowego kryzysu gospodarczego.
Związkowcy zwrócili uwagę na fakt, iż mimo że dialog społeczny uznawany jest za „sine qua non” przeciwstawiania się kryzysowi gospodarczemu i -ściśle związanemu z nim -kryzysowi zatrudnienia, to ostatni rok pokazał, że np. w Polsce dialog społeczny jest mitem. Polski rząd ignoruje opinie Komisji Trójstronnej na poziomie krajowym, kierując do parlamentu projekty ustaw całkowicie odmienne od ustaleń tej komisji, bądź nie pytając komisji o opinię w ogóle. Kilka dni temu polski parlament przyjął ustawę o przedłużeniu wieku emerytalnego do 67 lat, dokładnie według projektu rządowego (mężczyznom przedłużono czas pracy o 2 lata, a kobietom o 7 lat). Ustawę przyjęto bez żadnych konsultacji społecznych, co więcej -zignorowano wniosek o referendum w tej sprawie poparty podpisami ponad 2 milionów obywateli.
Nasz sprzeciw dotyczy nie tylko naruszenia istoty dialogu społecznego, ale również całkowicie błędnych rozwiązań wyłącznie przedłużających wiek, w którym można otrzymać emeryturę. Przyjęte rozwiązania lekceważą fakt, że mamy w Polsce bezrobocie na poziomie ponad 13%, że wydłużenie wieku koniecznego do sięgnięcia emerytury nie przyczynia się do utworzenia choćby jednego miejsca pracy.
Faktycznie oznacza to, że rośnie niebezpieczeństwo zwiększenia się bezrobocia wśród ludzi młodych, które i tak jest dramatycznie wysokie (obecnie jest to blisko 30%, a niektórych regionach kraju osiąga nawet prawie 60%).
Oceniamy, że brak dialogu społecznego w Polsce spowodowany jest przede wszystkim powszechnie niskim poziomem stosowania prawa wolności związkowej oraz prawa do rokowań zbiorowych. Istnieje wiele złych praktyk na poziomie przedsiębiorstw, które mimo gwarancji prawnych praktycznie dążą do zwalczania związków zawodowych. Również stosowanie nowych, złych form zatrudnienia, zwłaszcza ludzi młodych, powodujących brak zabezpieczenia społecznego, w praktyce uniemożliwia organizowanie się pracownikom. Ponadto należy wskazać na nieustanną i powszechną propagandę antyzwiązkową oraz całkowity brak w systemie edukacyjnym informacji na temat praw pracowniczych i roli związków zawodowych.
Większość skarg kierowanych do prokuratury, dotycząca naruszania wolności związkowej jest umarzana z powodu -jak to się określa w języku prawniczym -„niskiej szkodliwości społecznej czynu”. Rodzi to dodatkowe frustracje i poczucie nieskuteczności prawa.
Związkowcy zaapelowali do Międzynarodowej Organizacji Pracy o zwrócenie baczniejszej uwagi na aspekt wolności związkowej w Polsce. Autorami stanowiska byli: Roman Michalski i Edmund Szynaka (FZZ), Tomasz Wójcik i Anna Wolańska „Solidarność”, a także Piotr Ostrowski i Bolesław Bartnik (OPZZ).