Stalowa Wola: Wystawa „Matejko” na 100. rocznicę odzyskania niepodległości

Około 70 dzieł jednego z najbardziej znanych polskich malarzy – Jana Matejki – oraz liczne reprodukcje jego prac pokazuje od piątku Muzeum Regionalne w Stalowej Woli. Wystawą „Matejko” placówka inauguruje obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Jak powiedziała PAP koordynatorka ekspozycji w stalowowolskim muzeum Magdalena Kołtunowicz, wystawa prezentuje ponad 90 prac, w tym około 70 dzieł Jana Matejki: obrazów olejnych, szkiców rysunkowych, w tym dzieła bardzo rzadko pokazywane, a także reprodukcje drzeworytnicze i litograficzne jego prac.

Ekspozycję podzielono na siedem tematycznych przestrzeni: Warsztat, Historia, Religia, Polichromia Mariacka, Pomnik Adama Mickiewicza w Krakowie, Portrety, Recepcja, „które sygnalizują fenomen Matejki”.

Zdaniem koordynatorki, wśród prezentowanych dzieł szczególną uwagę zwracają szkice z 1865 r., przedstawiające „Zygmunta Augusta w ogrodzie wieleńskim” i „Otrucie księcia Janusza”, a także obraz olejny na tekturze „Wyrok na Matejkę” z 1867 r., olejne na płótnie „Maćko Borkowic” z 1873 r. czy olejne na desce – „Władysław Łokietek zrywający układy z Krzyżakami w Brześciu” z 1879 r. i „Zabójstwo Andrzeja Tęczyńskiego w kościele franciszkanów w Krakowie” z 1879 r.

Na wystawie można zobaczyć też m.in. studium postaci do obrazu „Batory pod Pskowem” z około 1870 r., a także dzieła bardzo rzadko pokazywane. Wśród nich m.in. przedstawienie Matki Bożej ze Skarbca z klasztoru Paulinów na Jasnej Górze, unikatowy zbiór szkiców do albumu „Ubiory w Polsce” z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, oraz portret Jana Kochanowskiego z ramą zaprojektowaną przez samego Matejkę z PAU.

Magdalena Kołtunowicz wyjawiła, że pracę tę artysta osobiście podarował Polskiej Akademii Umiejętności i od tego czasu nie opuszczała ona jej murów.

Wystawę zamyka prezentacja twórczości czterech rektorów krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki – obecnie sprawującego tę funkcję, prof. Stanisława Tabisza i byłych: Jana Pamuły, Stanisława Rodzińskiego i Adam Wsiołkowskiego.

Wystawa „Matejko” została przygotowana także z okazji 180. rocznicy urodzin artysty i 125. rocznicy jego śmierci oraz w jubileusz 200-lecia Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie.

W stalowowolskim muzeum będzie ją można oglądać do 10 czerwca.

Zaprezentowane na wystawie dzieła pochodzą z: Akademii Umiejętności w Krakowie, Muzeum im. dr. Stanisława Fischera w Bochni, Klasztoru Ojców Paulinów na Jasnej Górze, Muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzega, Muzeum Lubelskiego w Lublinie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowego w Rzeszowie, Muzeum Okręgowego w Tarnowie, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Ziemi Przemyskiej w Przemyślu, Zamku Królewskiego w Warszawie oraz kolekcji prywatnych.

***

Jan Matejko (1938–1893) to jeden z najważniejszych polskich artystów. Malował przede wszystkim kompozycje historyczne, w tym wielki cykl historyczny: „Bitwa pod Grunwaldem”, „Kazanie Skargi”, „Hołd pruski”, „Kościuszko pod Racławicami”, „Batory pod Pskowem”, „Sobieski pod Wiedniem”, „Zamoyski pod Byczyną” oraz wiele innych kompozycji ukazujących różne epizody polskiej historii. Malował także portrety znanych osobistości i rodziny. Jest autorem polichromii w krakowskiej Bazylice Mariackiej.

W 1873 r. został dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych. Regularnie wystawiał swoje prace na Salonach Paryskich, zdobywał medale i wszedł w tzw. obieg oficjalnej sztuki.

Jego uczniami byli m.in. Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer i Jacek Malczewski. 28 września 1979 r. Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie przyjęła imię Jana Matejki.

Jego dzieła były przedmiotem licznych reprodukcji; powstawały litografie, drzeworyty, fotografie. Według jego obrazów przedstawiano historię Polski.

PAP/RIRM