Rocznica Porozumień Jastrzębskich
W Jastrzębiu Zdroju uroczyście obchodzono 38. rocznicę podpisania Porozumień Jastrzębskich oraz 30. rocznicę strajków górniczych z 1988 roku, które utorowały drogę do przemian ustrojowych w Polsce. W uroczystościach wziął udział premier Mateusz Morawiecki.
3 września 1980 roku w Jastrzębiu Zdroju zawarto Porozumienie, które było trzecim z kolei, po gdańskim i szczecińskim, dokumentem podpisanym wówczas między władzą a strajkującymi robotnikami. Zniesiono w nim między innymi czterobrygadowy system pracy w górnictwie, oznaczający konieczność pracy siedem dni w tygodniu. Kluczowym ustaleniem była też zapowiedź wprowadzenia wszystkich wolnych sobót i niedziel.
W rocznicę tamtych wydarzeń w jastrzębskim kościele uroczystą Mszę św. sprawował biskup pomocniczy archidiecezji katowickiej ks. bp Marek Szkudło.
– Oni cierpieli, oni się narażali. Sam doskonale pamiętam cierpienie na twarzach wielu z nich, na twarzach ich bliskich. Oni nie robili kariery, nie zdobywali popularności. Oni służyli. Służyli społeczeństwu, służyli człowiekowi – podkreślał ks. bp Marek Szkudło.
To w tej jastrzębskiej kopalni 38 lat temu powstał międzyzakładowy komitet strajkowy, skupiający 56 lokalnych komitetów. Obecnie kopalnia nosi nazwę „Zofiówka” wówczas „Manifest Lipcowy”.
Postacią, która wtedy mobilizowała górników do protestów był Tadeusz Jedynak. Po zalegalizowaniu „Solidarności” stanął na czele śląskich struktur związku, w stanie wojennym był prześladowany przez reżim Jaruzelskiego – przypomina prezes IPN dr Jarosław Szarek.
– On po internowaniu zaczął działać w podziemiu. Potem zszedł do tego podziemia, opuszczając rodzinę, podpisując z imienia, nazwiska te dokumenty Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej. Potem powrócił na strajki, to wymagało odwagi – akcentował prezes IPN.
O tej odwadze pamiętają górnicy. Tablice poświęconą Tadeuszowi Jedynakowi odsłonięto dziś w kopalni „Zofiówka”. Sierpniowe protesty w kopalniach miały szerokie poparcie.
Przed pomnikiem upamiętniającym podpisanie Porozumień Jastrzębskich premier Mateusz Morawiecki podkreślił rolę tego protestu. Wspominał górników i robotników, którzy wówczas stanęli w sztafecie pokoleń w walce o wolność.
– Ludzie Sierpnia, ludzie tamtych czasów byli żołnierzami tej sztafety wolności. W tej samej sztafecie, w której brali udział kosynierzy Tadeusza Kościuszki, powstańcy listopadowi, powstańcy styczniowi, później Legioniści, później wielcy obrońcy Polski przed nawała bolszewicką – mówił premier RP.
Mateusz Morawiecki zaapelował też o realizację ideałów „Solidarności” oraz odrzucenie egoizmu narodowego i egoizmów indywidualnych dla budowania lepszej Polski.
TV Trwam News/RIRM