Przy Sejmie odsłonięto pomnik Węgrów wspierających Powstanie Warszawskie
Pomnik ku czci węgierskich żołnierzy, którzy wspierali Polaków podczas Powstania Warszawskiego, mimo że formalnie byli sojusznikami Niemców, odsłonięto we wtorek w pobliżu Sejmu w Warszawie. W uroczystości wzięli udział m.in. wiceszef MON Węgier i prezes IPN.
„Dzisiaj do łańcucha polsko-węgierskiej przyjaźni dokładamy kolejne ogniwo – pomnik upamiętniający węgierskich żołnierzy, którzy wbrew politycznym sojuszom udzielili pomocy Polsce walczącej i żołnierzom Armii Krajowej” – powiedział podczas uroczystości prezes IPN Jarosław Szarek.
Podkreślił, że Węgrzy, którzy pomagali Polakom latem 1944 r., poszli śladem wielkiego przyjaciela Polaków – premiera Węgier Pala Telekiego, który w 1920 r. pomagał walczącej z bolszewikami Polsce.
„W 1939 r. powiedział Hitlerowi, że wbrew sojuszom prędzej wysadzi tory kolejowe, niż weźmie udział w agresji na Polskę, i że węgierski honor nie pozwala podjąć żadnej agresji wobec Polski” – dodał dr Szarek i przypomniał o węgierskiej 1 Dywizji Honwedów, która pomagając powstańcom, potwierdziła wielowiekową przyjaźń obu narodów.
„Odsłaniając ten pomnik, chcemy powiedzieć, że pamiętamy” – podkreślił prezes IPN.
Węgierski wiceminister obrony narodowej Tamas Vargha zwrócił uwagę, że pomoc węgierskich żołnierzy dla powstańców warszawskich nie była wolna od ryzyka.
„Niemieckie patrole bezwzględnie rozprawiały się z honwedami – węgierskimi żołnierzami, którzy bratali się z Polakami” – mówił Tamas Vargha.
Przypomniał też, że Węgrzy pomagając powstańcom przekazywali im m.in. materiały opatrunkowe, lekarstwa, żywność, a także amunicję i materiały wybuchowe.
Nowy monument można obejrzeć przy ul. Matejki w Warszawie; znajduje się on w pobliżu gmachu Sejmu i ambasady Kanady w Polsce.
„Pamięci Węgierskich Honwedów, którzy podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku przekazywali broń i amunicję żołnierzom Armii Krajowej, pielęgnowali rannych, pomagali polskim braciom. Z dumą wspominamy tych węgierskich bohaterów, którzy poświęcili swoje życie walcząc po stronie polskich powstańców” – głosi umieszczony na nim napis.
Podczas uroczystości, którą wspólnie zorganizowały Instytut Pamięci Narodowej i Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, odczytano również listy do uczestników uroczystości od marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego, premier Beaty Szydło i ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza. W trakcie ceremonii odegrano hymny państwowe Polski i Węgier oraz złożono wieńce. Asystę honorową zapewnili żołnierze Wojska Polskiego z Garnizonu Warszawa.
PAP/RIRM