Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej odsłonięto w Świdniku
Pomnik ofiar katastrofy smoleńskiej odsłonięto w sobotę w Świdniku (Lubelskie). Uroczystość była częścią obchodów 35. rocznicy „Lubelskiego Lipca 1980”- fali strajków na Lubelszczyźnie, poprzedzającej protesty na Wybrzeżu i powstanie Solidarności.
W katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r., w drodze na uroczystości rocznicowe do Katynia, zginęło 96 osób, w tym prezydent Lech Kaczyński, jego żona Maria i wielu wysokich urzędników państwowych i dowódców wojskowych.
– W Polsce jest też miejsce na wznoszenie pomników poświęconych ofiarom katastrofy smoleńskiej (…). One nie są przeciwko nikomu. One są po to, aby nas łączyły, jak tamta podróż połączyła ludzi z przeciwnych sobie biegunów. Tamta wspólna podróż mówi nam dzisiaj, że są sprawy, wartości, ideały, które jednoczą, są nam wspólne. Tą wartością jest nasza ojczyzna i są nasi polscy bohaterowie – powiedział ks. bp lubelski Mieczysław Cisło podczas Mszy św. poprzedzającej odsłonięcie pomnika.
Pomnik usytuowany jest w centrum Świdnika. Ma 3,8 m wysokości. Składa się z dwóch złączonych ze sobą kamiennych płyt, między którymi jest prześwit w kształcie krzyża. Na płytach widnieje wizerunek Matki Boskiej Katyńskiej (tulącej żołnierza z raną w tyle głowy), orzeł w koronie, a pod nim napisy: „Katyń 1940” i „Smoleńsk 2010” oraz nazwiska wszystkich ofiar katastrofy smoleńskiej. Pod postument pomnika wmurowano urnę z ziemią przywiezioną ze Smoleńska i Katynia.
W uroczystości wzięli udział posłowie i senatorowie PiS z Lubelszczyzny, przedstawiciele lokalnych władz, poczty sztandarowe m.in. organizacji kombatanckich, licznie zgromadzeni mieszkańcy Świdnika.
List do uczestników uroczystości skierował prezydent elekt Andrzej Duda.
– Śmierć prezydenta RP i pozostałych osób wchodzących w skład delegacji nie może pójść na marne. Musi przynieść zwielokrotnione owoce w budowaniu prawdziwie wolnej, silnej, dobrze rządzonej i niepodległej Polski – napisał.
List napisał też prezes PiS Jarosław Kaczyński. Podkreślił w nim, że odsłonięcie pomnika w Świdniku to przejmująca, ale też „dająca pocieszenie” chwila, a wspomnienie o ofiarach katastrofy smoleńskiej jest też formą doceniania ich zasług w sferze publicznej.
– Jestem głęboko przekonany, że prezydentura mojego św.p. brata otrzyma należne jej miejsce w dziejach naszego kraju. To jest jednak zajęcie dla historyków i politologów. Nam przypada inne zadanie: pielęgnowania dziedzictwa pozostawionego nam przez św.p. prezydenta Lecha Kaczyńskiego i podążanie wytyczoną przezeń drogą. Mówiąc najkrócej, naszym celem jest budowanie Polski normalnej, Polski, w której po prostu będzie się chciało żyć – napisał Kaczyński.
Uroczystości towarzyszył „milczący protest” kilkunastu mieszkańców Świdnika, którzy sprzeciwiali się lokalizacji pomnika na centralnym placu.
– Za jakiś czas ktoś będzie chciał tu urządzić jakąś imprezę, bo to jest centralne miejsce i okaże się, że ktoś nie pozwoli, bo to jest miejsce pamięci i martyrologii – mówił jeden z protestujących mieszkańców, którzy trzymali przed sobą białe arkusze papieru.
„Biel to symbol protestu. Zabrano nam głos. Uważamy, że w sprawie lokalizacji takich pomników powinno się odbyć referendum” – dodał.
Obchody 35. rocznicy Lubelskiego Lipca będą kontynuowane w niedzielę. Rozpoczną się od złożenia kwiatów przy Pomniku Wdzięczności w Lublinie. Oficjalne uroczystości – m.in wręczenie odznaczeń, pokaz filmu „Świdnik 1980” – zaplanowano w Świdniku.
Fala strajków w Lubelskiem w 1980 r., nazwana potem Lubelskiem Lipcem, rozpoczęła się od protestu 8 lipca w WSK „PZL Świdnik”. Bezpośrednim impulsem do przerwania pracy była podwyżka cen w zakładowej stołówce. Strajkujący w Świdniku robotnicy wybrali swoich przedstawicieli i rozpoczęli rozmowy z władzami. Czwartego dnia podpisali porozumienie, w którym wywalczyli m.in. podwyżki płac i gwarancje niekarania przywódców protestu.
Strajki objęły kolejne zakłady w regionie, m.in. w Kraśniku, Chełmie, Lubartowie, Puławach; w Lublinie stanął węzeł kolejowy i komunikacja miejska. W sumie zastrajkowało ponad 150 zakładów i około 50 tys. pracowników.
Robotnicy nie wyszli na ulice, ale zakładali komitety strajkowe, pertraktowali z władzami. Domagali się podwyżek płac i poprawy warunków socjalno-bytowych, ale też zmniejszenia biurokracji i likwidacji przywilejów dla rządzących; w Lokomotywowni PKP – nowych wyborów do władz związków zawodowych, a w Fabryce Samochodów Ciężarowych – wolnej prasy.
Strajki na Lubelszczyźnie trwały ponad dwa tygodnie. Wkrótce po ich wygaśnięciu rozpoczęły się protesty na Wybrzeżu, które doprowadziły do podpisania porozumień o utworzeniu niezależnych związków zawodowych.
PAP/RIRM