Polskie tradycje dudziarskie w drodze na listę UNESCO
Muzycy ludowi reprezentujący wszystkie odmiany polskich dud spotkają się 8 i 9 lutego w Zakopanem, aby podjąć decyzję o rozpoczęciu przygotowań do wpisania ich tradycji na listę UNESCO razem z grupami dudziarskimi z państw Europy Środkowej i Wschodniej.
Okazją do zjazdu są Dudaskie Ostatki czyli cykliczna impreza, podczas której można posłuchać tych archaicznych instrumentów.
W Polsce najsilniejsze tradycje dudziarskie są w Wielkopolsce, gdzie gra się na czterech odmianach dud, oraz na południu Polski gdzie gra się na dudach podhalańskich, orawskich, żywieckich i gajdach beskidzkich. Do wspólnego muzykowania organizatorzy zaprosili także dudziarzy z Włoch i Słowacji. W Zakopanem zagrają także najbardziej rozpoznawalni na świecie dudziarze szkoccy.
Działania zmierzające do wpisu na listę UNESCO poprzedziły wpisy poszczególnych polskich dud na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Tę drogę zapoczątkowały tradycje gry na dudach podhalańskich. Jak zapewniła dr Hanna Schreiber z Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, która pilotuje sprawy wpisów na listę dziedzictwa niematerialnego, „dalsze wspólne działania międzynarodowe będą bardziej owocne i mamy nadzieję, zakończą się sukcesem”.
„Ogromne zainteresowanie już 176 państw, które ratyfikowały konwencję UNESCO z 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego sprawia, że co roku określany jest limit wniosków do rozpatrzenia przez Zespół Ewaluacyjny. Ostateczną decyzję o wpisie na reprezentatywną listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości podejmuje Komitet Międzyrządowy, a wnioski międzynarodowe są priorytetowo traktowane przy rozpatrywaniu” – wyjaśniła Hanna Schreiber.
Wspólny wpis to także doskonała okazja do dalszej integracji w regionie, wymiany doświadczeń i nawiązania nowych znajomości w środowisku dudziarskim w naszej części Europy. Z inicjatywą rozpoczęcia tych działań wystąpili Węgrzy, którzy pełnić będą rolę koordynatora przy pisaniu wspólnego wniosku. Do wspólnego wniosku mają także dołączyć dudziarze z Czech, Słowacji oraz Bułgarii i Serbii.
Tegoroczne Dudaskie Ostatki to już 21-sze spotkanie dudziarzy pod Giewontem. W poprzednich latach, dwukrotnie na zakopiańskim koncercie dudziarzy był obecny prezydent Andrzej Duda. W tym roku wydarzenie będzie poświęcone pamięci dudziarza i bacy z Doliny Kasprowej Stanisława Gąsienicy-Byrcyna (1911-91).
W czwartek dudy zabrzmią na Krupówkach, a później na koncercie galowym w Zakopiańskim Centrum Edukacji. Wieczorem odbędzie się „Potańcówka przy dudach”, gdzie każda kapela będzie przygrywała do tańca. Na piątek w Tatrzańskim Centrum Kultury „Jutrzenka” zaplanowano seminarium, podczas którego ma zostać przedyskutowana wspólna droga dud z Europy Środkowej i Wschodniej na listę UNESCO. Wydarzenie zakończy się Mszą św. w intencji Stanisława Gąsienicy-Byrcyna i całej braci dudziarskiej w zabytkowym kościele na zakopiańskiej Harendzie, gdzie na obrazie w bocznym ołtarzu widnieje dudziarz przygrywający w stajence narodzonemu Jezusowi.
Wydarzenie organizuje Urząd Miasta Zakopane.
PAP/RIRM