Szczecin: IPN odnowił nagrobek „Sprawiedliwej wśród Narodów świata” Leokadii Krajewskiej

Nagrobek Leokadii Krajewskiej, uhonorowanej tytułem „Sprawiedliwej wśród Narodów Świata”, odnowił szczeciński oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Kobieta wraz z bratem pomogła Żydówce Ewie Turzyńskiej-Traunstein i jej synowi uciec z niemieckiej obławy podczas okupacji.

„Ponad 50 „Sprawiedliwych” po wojnie zamieszkało na terenie Szczecina i obecnego województwa zachodniopomorskiego. Ponad połowa odznaczonych związana była z Kresami Wschodnimi II Rzeczypospolitej. Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie chce otaczać opieką groby „Sprawiedliwych” w naszym regionie i przypominać o bohaterskich czynach tych osób, które pomagały przeżyć Żydom, obywatelom Rzeczypospolitej, w czasie okupacji niemieckiej” – powiedział PAP dyrektor szczecińskiego oddziału IPN Paweł Skubisz.

Dodał, że o historii Leokadii Krajewskiej i jej brata Edmunda IPN dowiedział się w 2013 r. w związku z uroczystością nadania rodzeństwu tytułu „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”.

„O nadanie tytułu zabiegała pani Berta Turzyński z Hajfy, która poznała historię rodziny swojego męża Leona z pamiętnika teściowej, Ewy Turzyńskiej-Traunstein. Berta Turzyński nie tylko doprowadziła do odznaczenia bohaterskiego rodzeństwa, ale i do wydania wspomnianego pamiętnika. Książka „Sądzonym mi było żyć…” ukazała się nakładem Żydowskiego Instytutu Historycznego w 2009 r.” – powiedział Paweł Skubisz.

Rodzeństwo Krajewskich pochodziło z miasteczka Rożyszcze na Wołyniu (obecnie na Ukrainie). Podczas okupacji uratowali życie Ewie Turzyńskiej-Traunstein i jej synowi Leonowi. Kiedy wyszło na jaw, że pracująca w aptece Ewa jest Żydówką, Krajewscy wzięli udział w organizacji jej ucieczki z niemieckiej obławy. Leokadia uratowała m.in. dokumenty kobiety z pożaru. Dzięki pomocy wielu osób farmaceutce i jej synowi udało się przeżyć okres okupacji.

Krajewscy po wojnie opuścili rodzinne strony i zamieszkali w Szczecinie. Tytuł „Sprawiedliwych wśród Narodów Świata” otrzymali pośmiertnie. Inskrypcja informująca o tytule pojawiła się na odnowionym nagrobku Leokadii Krajewskiej na szczecińskim Cmentarzu Centralnym.

Tytułem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”, uhonorowano niemal 27 tys. osób, z których blisko 7 tys. stanowią Polacy. W niedzielę po raz drugi obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Tego dnia minie 75 lat od zamordowania przez Niemców rodziny Ulmów z Podkarpacia oraz ukrywanych przez nich Żydów.

PAP/RIRM