Podkarpackie: kozy karpackie i polskie owce górskie w sanockim skansenie

Kozy karpackie i polskie owce górskie wraz z przychówkiem można spotkać w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. „Są elementem powstającego od trzech lat w naszym skansenie sektora pasterskiego” – powiedział dyrektor placówki Jerzy Ginalski.

„Rekonstruowany sektor pasterski ma odtworzyć surowe warunki życia i pracy karpackich górali. Powstało już blisko 30 proc. planowanych obiektów” – zauważył Ginalski.

Dyrektor sanockiego skansenu podkreślił, że „trudno sobie wyobrazić takie przedsięwzięcie bez charakterystycznych niegdyś dla regionu zwierząt – kozy karpackiej i polskiej owcy górskiej”.

„Mamy kilkanaście polskich owiec górskich, w tym odmiany barwne. Na teren dzisiejszego Podkarpacia przybyły one z pasterzami wołoskimi z południowych Karpat” – przypomniał Jerzy Ginalski.

W Sanoku zwiedzający mogą zobaczyć także kozy karpackie.

„Jest to stara polska rasa, która na przełomie XIX i XX wieku licznie występowała w naszym regionie. Potem została wyparta z hodowli przez napływ ras bardziej wydajnych” – mówił dyrektor MBL.

Zaznaczył, że „hodowla tej zanikającej rasy kóz została kilka lat temu odtworzona w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Zootechniki w Odrzechowej k. Sanoka”.

„Właśnie z Odrzechowej do nas trafiły kozy” – dodał.

Sektor pasterski powstaje w zalesionej części skansenu; zajmuje ponad 1,5-hektarową śródleśną polanę. W ubiegłym roku powstały pierwsze obiekty pasterskie oraz kamienna kapliczka.

„Docelowo na polanie znajdzie się ich osiem. Będą to m.in. drewniane i kamienno-drewniane koliby, szałasy, szopy oraz poidła. Odtworzone zostaną także charakterystyczne dla karpackiego pasterstwa: koszary, czyli przenośne ogrodzenie” – wyjaśnił dyrektor.

Jerzy Ginalski zwrócił uwagę, że sektor pasterski odtwarzany jest na podstawie koncepcji sprzed ponad pół wieku, którą opracował „wybitny etnograf, znawca kultury i sztuki ludowej Karpat prof. Romana Reinfussa”.

„Korzystamy z jego opracowań, licznych fotografii archiwalnych oraz szkiców. Naszym celem jest odtworzenie surowych warunków życia i pracy karpackich górali” – podkreślił.

Powstający sektor pasterski ma uzupełnić obraz dawnych wsi bojkowskich i łemkowskich, których liczne zabytki znajdują się w skansenie.

„Pasterstwo, obok uprawy ziemi, stanowiło bowiem jedno z głównych zajęć i podstaw utrzymania ludności ruskiej, zamieszkującej przed drugą wojną światową tereny Bieszczadów i Beskidu Niskiego” – zauważył Ginalski.

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim ponad 150 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Najstarszy zabytek – chałupa z Dąbrówki k. Sanoka – pochodzi z 1681 r.

PAP/RIRM