Opolskie: W Paczkowie uczczono członków młodzieżowych organizacji wyklętych

W Zespole Szkół w Paczkowie odbyły się w środę uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej działaczom „Krucjaty” i „Utrzymania Polskości” – antykomunistycznym organizacjom młodzieżowym działającym w tej szkole po 1945 roku.

Jak powiedział PAP dr Bartosz Kuświk z opolskiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej, działające na przełomie lat 40. i 50. w Liceum Ogólnokształcącym w Paczkowie tajne organizacje „Krucjata” i „Utrzymanie Polskości” były jednymi z nielicznych struktur tego typu na tzw. Ziemiach Odzyskanych.

„Antykomunistycznych organizacji, które skupiały młodzież w latach powojennych na terenie Polski było około tysiąca. Zdecydowana większość z nich funkcjonowała na terenach byłej II Rzeczypospolitej. W województwie opolskim, do którego Polacy przyjeżdżali z różnych części kraju i różnych środowisk po zakończeniu działań wojennych, tego typu organizacji było kilka. Dzisiaj upamiętamy dwie z nich” – dodał dr Kuświk.

Pierwszą organizacją działającą w paczkowskim liceum była „Krucjata”, założona na początku 1949 roku. Jej celem było m.in. utrzymanie katolickiego charakteru szkoły oraz przeciwdziałanie propagandzie uprawianej przez działaczy komunistycznego Związku Młodzieży Polskiej. Członkowie „Krucjaty” potajemnie wieszali w szkole zdejmowane przez władze szkolne krzyże, niszczeniu gazetek ZMP, a nawet kolportowanie antykomunistycznych ulotek na terenie miasta i okolicznych miejscowościach.

Pomimo wyrzucenia ze szkoły Adama Pleśniara, który był autorem jednej z ulotek, organizacja nadal działała, a następnie nawiązała kontakt z inną grupą młodzieży działającą w środowisku szkolnym. Wspólnie postanowiono założyć organizację pod nazwą „Utrzymanie Polskości”. W maju 1951 roku Urząd Bezpieczeństwa rozpoczął aresztowania członków tej organizacji. Jej członkowie stanęli przed sądem pod zarzutem prowadzenia działalności mającej na celu usunięcia przemocą organów zwierzchnich narodu i zmiany ustroju państwa.

Podczas procesu w listopadzie 1951 roku członkom nielegalnych organizacji wymierzono kary od półtora do pięciu lat pozbawienia wolności, argumentując łagodny wyrok kary m.in. młodym wiekiem podsądnych, którzy odbywali kary w więzieniach dla dorosłych oraz zakładzie karnym dla młodocianych w Jaworznie.

Uroczystości w Paczkowie były częścią ogólnopolskiej akcji Instytutu Pamięci Narodowej, dzięki której w jedenastu miastach Polski w środę upamiętniono działaczy młodzieżowych organizacji podziemia antykomunistycznego. Według IPN, w latach 1944-56, w Polsce działało około tysiąca tego typu struktur skupiających blisko 11 tysięcy członków.

PAP/RIRM