Ofiary krępowano
Odkryliśmy szczątki więźnia, którego ręce zostały dodatkowo skrępowane przed egzekucją – informują badacze prowadzący prace ekshumacyjne na warszawskich Powązkach.
W sumie od poniedziałku odnaleźliśmy 10 więźniów i odkryliśmy również pierwszy w tym roku grób zbiorowy – mówi prof. Krzysztof Szwagrzyk, historyk IPN, kierujący ekipą ekshumacyjną na warszawskich Powązkach Wojskowych.
– W sobotę odnaleźliśmy szczątki pochowane stosunkowo płytko, na głębokości 1,20 metra, jedna z ofiar była pochowana na brzuchu, jedna na boku z rękami związanymi z tyłu, dodatkowe skrępowanie to wyjątkowa sytuacja – opowiada prof. Szwagrzyk.
– Wśród tych trzech odnalezionych osób są szczątki człowieka odnalezione i częściowo odkryte rok temu. Są to groby pojedyncze, mamy potwierdzenie, że to są pochówki więzienne, żadne inne – dodaje.
Historyk zaznacza, że badacze znaleźli w obrębie muru kończącego cmentarz pochówki inne niż więzienne. Stało się to podczas badań sondażowych, których celem było określenie granic między polem więziennym a pozostałą częścią.
Profesor Szwagrzyk podkreśla, że badaczom udało się wyznaczyć już dwie z linii granicznych.
– Mamy dwa graniczne odcinki pola więziennego, jest to dla nas znaczący postęp w pracach ekshumacyjnych, pozostały nam do wyznaczenia dwa pozostałe. Myślę, że to nastąpi w przyszłym tygodniu – ocenia badacz. – Ta druga granica, którą wyznaczyliśmy w sobotę, przebiega dokładnie wzdłuż chodnika, który był przy kwaterze. Podczas pierwszego tygodnia prac, zaplanowanych na blisko miesiąc, udało się odkryć szczątki kilkunastu osób.
– W ciągu tego tygodnia udało się najważniejsze – rozebrać asfaltową alejkę, gdzie stał pomnik, chodnik i rozpocząć tam prace. Odkryliśmy szczątki kilkunastu osób – informuje prof. Szwagrzyk.
Spoczywają one w pojedynczych jamach, z wyjątkiem trzech osób odkrytych w grobie zbiorowym. Noszą one ślady egzekucji metodą katyńską, strzałem w potylicę z bliskiej odległości.
– Kończymy chodnik i wchodzimy na najważniejszy dla nas obszar, pod alejkę asfaltową, wreszcie będzie możliwość pracy na większej powierzchni – szerokości ok. 7 m i długość 20 m, stwarza nam to wyjątkową możliwość do badań, bardzo na to liczymy – przedstawia badacz plany na najbliższy tydzień.
13 maja IPN rozpoczął II etap badań na Powązkach w Warszawie mający na celu poszukiwania szczątków ofiar terroru komunistycznego z lat 1948-1956. Badacze, wśród których są archeolodzy, lekarze medycyny sądowej i genetycy, zamierzają wydobyć ok. 200 zamordowanych przez UB osób.
– Będziemy mieli wówczas przeszukane całe dawne pole więzienne, na którym w latach 1948-1956 pochowano kilkuset więźniów z okresu stalinowskiego – zapowiadał przy rozpoczęciu prac prof. Szwagrzyk.
Zenon Baranowski