Obchody rocznicy Grudnia ’70
W poniedziałek w Gdańsku, a we wtorek w Gdyni i Szczecinie zaplanowano obchody 43. rocznicy Grudnia ’70. We wszystkich miastach odbędą się msze św. w intencji zabitych. W Gdyni otwarta zostanie wystawa rocznicowa, a w Szczecinie odbędzie się gra miejska.
Gdańskie obchody, organizowane przez miejscową Solidarność, rozpoczną się w poniedziałek rano od złożenia wieńców i kwiatów pod pomnikiem Poległych Stoczniowców. W uroczystości wezmą udział m.in. pracownicy Stoczni Gdańskiej SA oraz uczniowie pomorskich szkół.
W poniedziałek w Gdańsku zaplanowano też w historycznej sali BHP spotkanie, którego częścią będzie m.in. dyskusja o wspomnieniach i pracy fotografów z okresu stanu wojennego w Gdańsku oraz promocja najnowszego albumu IPN „Gdańsk w stanie wojennym 1981-1983”. Po spotkaniu przewidziano zapalenie zniczy pod tablicą upamiętniającą Ofiary Grudnia ’70 znajdującą się na budynku, gdzie niegdyś miał swoją siedzibę Komitet Wojewódzki PZPR.
Znicze staną też na znajdującym się nieopodal skwerze – w miejscu zamordowania Antoniego Browarczyka – pierwszej śmiertelnej ofiary stanu wojennego w Gdańsku, który 17 grudnia 1981 roku został zastrzelony przez MO podczas demonstracji związanej z rocznicą Grudnia ’70. Kolejnym punktem gdańskich obchodów będzie msza św. w kościele św. Brygidy, po której zaplanowano przejście pod Pomnik Poległych Stoczniowców, gdzie złożone zostaną wieńce i odczytany apel poległych.
W Gdyni obchody będą miały miejsce we wtorek. O godz. 6.00 rano pod Pomnikiem Ofiar Grudnia 1970, nieopodal stacji Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia, gdzie padły pierwsze strzały, odbędzie się apel poległych i zostaną złożone wieńce i wiązanki kwiatów. Druga część gdyńskich uroczystości będzie miała miejsce po południu i rozpocznie się mszą w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa, której uczestnicy przejdą później pod Pomnik Ofiar Grudnia ’70 przed Urzędem Miasta, gdzie złożone zostaną kwiaty i odczytany apel poległych. W pobliżu pomnika czynna będzie przygotowana przez Biuro Edukacji Publicznej gdańskiego oddziału IPN oraz gdańską ASP plenerowa wystawa pt. „Grudzień 1970 w Gdyni”.
Szczecińskie obchody rocznicy wydarzeń grudniowych rozpoczną się we wtorek kwadrans przed południem przy Tablicy poległych w grudniu 1970 r. przed bramą główną miejscowej stoczni. Zaplanowano m.in. przemówienia, modlitwę Anioł Pański, składanie kwiatów. Wystąpi m.in. przedstawiciel Stowarzyszenia Grudzień 70. Przemówienie wygłoszą przewodniczący zachodniopomorskiej „S” Mieczysław Jurek i prezydenta Szczecina Piotr Krzystek. Punktualnie o 12. zawyją syreny stoczniowe.
Uroczystości zakończy wieczorna Msza św. w szczecińskiej katedrze w intencji poległych w grudniu 1970 r. oraz wszystkich ludzi pracy. Szczeciński oddział IPN w rocznicę rewolty grudniowej w Szczecinie zaplanował też adresowaną do uczniów szkół ponadgimnazjalnych grę miejską „Gdzie jest Janek Kowalski?”. Janek to fikcyjna postać, której życiorys oparty został na epizodach życia Stefana Stawickiego, ucznia Zespołu Szkół Budowy Okrętów w Szczecinie i ofiary tamtych wydarzeń. Gracze pójdą szlakiem najważniejszych miejsc związanych z Grudniem ’70 w Szczecinie.
W grudniu 1970 r., w proteście przeciw podwyżkom cen wprowadzonym przez władze PRL, przez Wybrzeże przetoczyła się fala strajków i demonstracji. W Gdańsku i Szczecinie protestujący podpalili gmachy Komitetów Wojewódzkich PZPR. Aby stłumić protesty, władze zezwoliły milicji i wojsku na użycie broni. Według oficjalnych danych, w grudniu 1970 r. na ulicach Gdańska, Gdyni, Szczecina i Elbląga od kul milicji i wojska zginęły 44 osoby (w tym 18 w Gdyni, a 16 w Szczecinie), a ponad 1160 zostało rannych.
PAP