Mniejsze dotacje dla Polaków na Słowacji

Dotacje dla polskiej mniejszości narodowej na Słowacji zostaną w tym roku obcięte o połowę, do 40 tys. euro. Jak powiadomiły media i działacze polonijni, propozycję przegłosowała wbrew protestom Polaków Rada ds. Mniejszości Narodowych.

Przedstawiciel polskiej mniejszości w radzie Czesław Sobek uważa, że głosowanie w tej sprawie 29 stycznia odbyło się niezgodnie z procedurą.

– „Najpierw większość delegatów zaakceptowała moją propozycję, aby w ogóle nie głosować nad nowym projektem podziału środków ze względu na jego dyskryminacyjny charakter. Ale po przerwie przedstawiciel mniejszości węgierskiej zaproponował powtórne głosowanie i tym razem rządowy projekt został przegłosowany” – powiedział działacz. 

– „Co więcej, po przegłosowaniu mojego wniosku przedstawicielka rządu słowackiego w radzie zagroziła, że w takim przypadku o rozdziale środków zadecydują słowaccy urzędnicy i że Urząd Rady Ministrów nie ma obowiązku wspierania finansowego mniejszości, więc może się stać tak, że w 2013 roku dotacji w ogóle nie będzie” – dodał Sobek.

– „Przedstawiciel mniejszości serbskiej stwierdził oficjalnie, że taka sytuacja jest niezgodna z konstytucją i stanowi naruszenie praw człowieka” – zauważył działacz. 

Kontrowersyjny projekt podziału środków, opracowany przez szefa rady, pełnomocnika rządu ds. mniejszości Laszlo Nagya, przewiduje obniżenie w stosunku do ub. roku dofinansowania działalności dla 10 mniejszości narodowych na Słowacji z 4 mln 500 tys. euro do 4 mln. 250 tys. euro. Projekt przewiduje jednocześnie podwyżkę dotacji dla dwóch mniejszości (węgierskiej i romskiej).

Opiniotwórczy dziennik „SME” przytoczył w środę słowa Nagya, który tłumaczył, że wartość dotacji dla mniejszości powinna odpowiadać jej stanowi liczebnemu.

– „Wychodziłem z założenia, aby pieniądze na dofinansowanie mniejszości były oparte na danych pochodzących ze spisu ludności i by duże mniejszości były solidarne z pozostałymi” – powiedział pełnomocnik. 

Nagy wskazał, że mniejszość węgierska powinna otrzymać jeszcze większe dotacje, ponieważ „w przeszłości otrzymywała ich mniej”. Pytany o sytuację Polaków powiedział, że „ich liczbę zwiększają nowi emigranci, którzy nie wchodzą w skład wspólnoty”.

„To nie jest prawda” – powiedziała redaktor naczelna „Monitora Polonijnego”, wiceprezes Klubu Polskiego Małgorzata Wojcieszyńska. Dodała: „Liczba Węgrów na Słowacji zmniejszyła się w ciągu ostatnich 10 lat o 12 proc. a mimo to mniejszość ta dostała 130 tysięcy euro więcej niż w roku ubiegłym. Natomiast Polacy, których liczba w latach 2001-2011 zwiększyła się o 18 proc., otrzymali o połowę mniej pieniędzy”. Wojcieszyńska wskazuje też, że Polacy tworzą silne wspólnoty w wielu słowackich miastach: Koszycach, Trenczynie, Nitrze i Dubnicy nad Vahom.

– „Pytaliśmy delegatów węgierskich, co oznacza dla nich strata dotacji w wysokości 50 tysięcy euro. Usłyszeliśmy, że to zaledwie 1,5 procent ich dofinansowania i że zamknęliby w tej sytuacji jedno z 15 czasopism mniejszościowych. (…) Natomiast dla nas to prawdziwy dramat; jeśli rządowe dotacje zostaną zmniejszone o połowę, będziemy musieli zamknąć nasz miesięcznik, wydawany przez 17 lat, i odwołać imprezy polonijne” – wskazuje Wojcieszyńska. 

– „Słowacy tłumaczą, że na przykład Chorwaci powinni otrzymać wyższe dotacje niż Polacy, ponieważ przybyli na te tereny w XVI wieku. Ale przecież wspólna historia polsko-słowacka jest znacznie starsza. A sam Klub Polski działa na Słowacji od 19 lat” – przekonuje działaczka.

Zaznacza, że choć oficjalnie na Słowacji mieszka obecnie 80 tysięcy Polaków, to zdaniem organizacji jest ich o wiele więcej, w granicach 120 tysięcy.

O ostatecznym rozdziale dotacji rozstrzygnie szef kancelarii Urzędu Rady Ministrów Igor Federicz. Na oficjalny list Polaków kancelaria odpowiedziała, że będzie się on kierował propozycją Rady ds. Mniejszości Narodowych.

RIRM/PAP