Ministerstwo Środowiska przygotowało broszurę ws. Puszczy Białowieskiej dla uczestników sesji UNESCO w Krakowie

Ministerstwo Środowiska przygotowało dla uczestników sesji UNESCO w Krakowie broszurę dotyczącą Puszczy Białowieskiej. Publikacja, która jest udostępniana przez wiceministra środowiska Andrzeja Koniecznego, zawiera informacje o historii powstania i przyszłości białowieskiego rezerwatu.

W broszurze pod tytułem „Puszcza Białowieska – dziedzictwo kulturowe miejscowej ludności” znajduje się także list ministra środowiska prof. Jana Szyszki.

Minister środowiska przypomniał, że w przeszłości takie „skarby narodowe” jak Puszcza Białowieska i Wawel były źle traktowane.

– Chociaż nie jest to najszczęśliwsze porównanie, pokazuje, w jaki sposób Polacy traktują oba te miejsca. Wawel przekształcono w czasach zaborów w koszary i szpital armii austriackiej, zaś Puszczę Białowieską eksploatowano ponad miarę i eksterminowano jej ludność podczas obu wojen światowych XX wieku – napisał minister.

Zwracając się do uczestników 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, prof. Szyszko stawia pytania o to, czy to dziedzictwo „dzisiaj, gdy podejmowane są próby dyskredytowania dorobku polskiego leśnictwa, łowiectwa i ochrony przyrody” jest dobrze traktowane.

W broszurze, która opisuje historię powstania Puszczy Białowieskiej, podkreślono, że trwająca od lat dyskusja dotycząca sposobu zarządzania nią przeniosła się obecnie „z lokalnego podwórka na forum międzynarodowe”.

– Wypowiadają się w niej osoby, które nie były w Puszczy Białowieskiej, a znają ją jedynie z przekazów literaturowych czy medialnych. Wypowiadając się o Puszczy Białowieskiej, warto wiedzieć, jak należy ją definiować. Należy wiedzieć, czym była w przeszłości i jak wielką rolę odegrał w jej kształtowaniu człowiek. Jest to o tyle ważne, że naocznie możemy się przekonać, jak błędne decyzje prowadzą do rozpadu i zamierania lasu na dużych powierzchniach, co zmienia radykalnie krajobraz, ale także charakter siedlisk. Stwarza to zagrożenie dla utrzymania gatunków chronionych – napisano w publikacji.

Broszura zawiera także informacje o gradacji kornika drukarza jako „małego chrząszcza, który atakuje i zabija świerki”.

– Ze względu na naciski naturalistów, ówczesne władze zmniejszyły rozmiar użytkowania lasu w Puszczy, co przełożyło się na niemożność wykonania odpowiednich działań ochronnych. To z kolei doprowadziło do sytuacji, w której drzewostany świerkowe zaczęły zamierać na znacznym obszarze – odnotowano.

Przypomniano również, że reagując na to w marcu 2016 roku minister środowiska i dyrektor generalny Lasów Państwowych podpisali „Program dla Puszczy”, przewidujący między innymi wykonanie inwentaryzacji przyrodniczo-kulturowej na całym obszarze Puszczy Białowieskiej.

– W tym celu utworzono 1400 powierzchni monitoringowych, wyznaczonych w gęstej sieci co 650 metrów. Na każdej powierzchni zaplanowano szczegółowe rejestracje stanu drzewostanu i siedlisk przyrodniczych oraz gatunków związanych z tymi siedliskami: ptaków, owadów, a także innych gatunków zwierząt i roślin chronionych oraz roślin ekspansywnych – zakonotowano w broszurze.

Jak zapewniono, badania powtarzane będą co roku a ich pełne wyniki poznamy po roku 2021. Zgodnie z założeniami „Programu dla Puszczy”, 1/3 terenu zarządzanego przez nadleśnictwa Lasów Państwowych będzie pozostawiona bez jakiejkolwiek ingerencji człowieka, a na pozostałych 2/3 wdrożony zostanie plan naprawczy zmierzający do odtworzenia siedlisk przyrodniczych.

Zdaniem autorów publikacji dzięki nowym narzędziom i metodom badawczym będzie można dowiedzieć się o przeszłości i teraźniejszości Puszczy Białowieskiej, a także „bardziej świadomie i odpowiedzialnie planować jego przyszłość”.

Punkt dotyczący Puszczy Białowieskiej będzie procedowany podczas sesji UNESCO w środę, w części obrad poświęconej przeglądowi stanu zachowania 99 obiektów, które są na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Jednak – jak zapowiedział minister kultury prof. Piotr Gliński – kwestia Puszczy Białowieskiej będzie jeszcze badana przez ekipę ekspertów, a dyskusja na temat ewentualnego wpisu na listę dziedzictwa zagrożonego UNESCO odbędzie się za rok.

– W agendzie sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa dyskusji nie ma. W agendzie jest punkt dotyczący przyjęcia stanowiska UNESCO w tej kwestii i przełożenia dyskusji za rok, na następną sesję. Kwestia Puszcza Białowieskiej będzie jeszcze badana przez ekipę ekspertów. Dyskusja na temat ewentualnego wpisu na listę dziedzictwa zagrożonego odbędzie się za rok – powiedział wicepremier.

PAP/RIRM