Łomża: z okazji 100-lecia niepodległości Polski w mieście powstają murale
Orszak księcia mazowieckiego Janusza I przedstawia pierwszy z historycznych murali, które w roku 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę powstają w Łomży (Podlaskie). Miasto w czerwcu będzie obchodzić 600-lecie nadania praw miejskich.
Na muralu gotowe jest już tło i są narysowane postacie, dzieło jest wykonane w połowie – powiedział PAP wykonujący mural znany i ceniony artysta w tej dziedzinie Rafał Roskowiński, twórca Gdańskiej Szkoły Muralu.
Prace trwają od 10 maja na ścianie przy ul. Giełczyńskiej, przy Muzeum Północno-Mazowieckim.
Jak mówi PAP projektant i wykonawca muralu Rafał Roskowiński, ze względu na upalną pogodę prace można prowadzić głównie rano i po południu, bo ściana, na której powstaje dzieło jest na tzw. wystawie południowej, upał przeszkadza więc w prowadzeniu prac, bo miejsce jest długo nasłonecznione w ciągu dnia. Mural powstaje więc partiami.
Mural z okazji 600-lecia miejskości Łomży – jak opisuje miasto – prezentuje grupę mieszczan łomżyńskich w strojach historycznych z połowy XV w. witających księcia Janusza I i jego orszak. Jest też tzw. kartusz z rokiem nadania praw miejskich i herbem Łomży. Łącznie na muralu jest ponad 20 postaci.
„Stroje inspirowane są m.in. akwarelami i szkicami Jana Matejki” – czytamy w opisie muralu, który przedstawiły władze Łomży.
Drugi mural, który powstanie w Łomży przy ul. Polowej 35, w miejscu udostępnionym przez Łomżyńską Spółdzielnię Mieszkaniową, będzie bezpośrednio nawiązywał do 100-lecia niepodległości Polski. Znajdą się na nim dwie znane w mieście postacie związane z odzyskaniem niepodległości: Leon Kaliwoda (komendant X Okręgu Polskiej Organizacji Wojskowej w Łomży) i jego ukochana Hanka Jarnuszkiewiczówna.
Kaliwoda zginął 11 listopada 1918 r., Jarnuszkiewiczówna 19 stycznia 1919 r. zastrzeliła się na jego grobie. Miała 16 lat. Daty ich śmieci są na muralu. Para, o której mówi się i pisze w rożnych publikacjach „Romeo i Julia z Łomży”, na muralu trzyma się za ręce. Jak podało w opisach muralu miasto, do portretów współczesnych wojskowych na tym muralu pozowali żołnierze z Centrum Szkolenia Informatyki i Łączności w Zegrzu.
„Duch tamtej wolnej Polski, za którą poległ Kaliwoda, płynie w żyłach ich następców, polskich współczesnych żołnierzy” – tak o muralu mówi, cytowany przez miasto, Rafał Roskowiński. Dodaje, że „miłość, heroizm” czy poświęcenie dla Ojczyzny to wartości, które przyświecają także współczesnym żołnierzom.
Trzeci mural będzie związany z postacią marszałka Józefa Piłsudskiego. Projekt „Piłsudski w Łomży” będzie połączony z warsztatami dla młodzieży, a mural młodzi ludzie stworzą wspólnie z muralistami z Fundacji RoskoARt. Przedtem odbędą zajęcia ze street-artu, które poprowadzi Rafał Roskowiński. Projekt przygotował Miejski Dom Kultury-Dom Środowisk Twórczych w Łomży, a jest finansowany jest przez Narodowe Centrum Kultury z programu Murale Polskiej Niepodległości.
Wszystkie łomżyńskie murale mają powstać do końca maja.
Rafał Roskowiński powiedział PAP, że murale cieszą się dużą popularnością wśród mieszkańców Łomży. Dodał, że mural to nie jest forma, która uczy historii, ale raczej jest inspiracją do tego, by zacząć szukać informacji o tym, o czym mural krótko informuje. Dodaje, że świadomość historyczna to ważna kwestia, która określa to kim jesteśmy.
Roskowiński dodał, że w roku odzyskania niepodległości historyczne murale będą powstawały w wielu miejscach w Polsce. On i tworzący z nim muraliści mają zaplanowane prace na cały sezon letni. Np. w czerwcu wspólnie ze studentami z Lublina będzie malował mural w Wasilkowie koło Białegostoku, projekty będą też realizowane w Legionowie czy Elblągu.
W 2017 r. w Łomży powstały cztery murale z serii „Ku Niepodległej”. Prezentują m.in. żołnierzy 33. Pułku Piechoty z bitwy z bolszewikami w 1920 r. i kapitana Mariana Raganowicza, powstanie styczniowe, autora „Flory Polskiej” Jakuba Wagę, etnografa Adama Chętnika.
PAP/RIRM