Katowice: uroczystości 95. rocznicy powrotu Górnego Śląska do Polski

W Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach odsłonięto we wtorek tablicę upamiętniającą powstańców śląskich, działaczy narodowościowych i wszystkich tych, którzy przyczynili się do powrotu Górnego Śląska do Polski. Mija właśnie 95. rocznica tamtych wydarzeń.

20 czerwca 1922 r. Wojsko Polskie pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego przejęło część Górnego Śląska przyznaną Polsce decyzją Konferencji Ambasadorów. Ziemie te wróciły do Polski w wyniku plebiscytu i III powstania śląskiego.

Zwieńczona orłem tablica została przytwierdzona do ściany w westybulu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego.

„Pamięci powstańców śląskich oraz działaczy narodowościowych, którzy swą pracą i ofiarą krwi przyczynili się do powrotu Górnego Śląska do Macierzy oraz śląskich rodzin, które przez pokolenia – pomimo germanizacji – zachowały polską kulturę, tradycję, język i miłość do Ojczyzny – Polski. Z nich wyszli dzielni patrioci i bohaterowie, którzy wywalczyli przez wieki oczekiwane połączenie z Ojczyzną” – napisano na tablicy.

„To święto nie tylko Górnego Śląska, ale przede wszystkim też święto Rzeczypospolitej. To jest święto, które zapowiada nadchodzące obchody odzyskania niepodległości. Paradoksalnie, zaczniemy te obchody w 2018 r., ale ich zwieńczeniem będzie upamiętnienie powstań śląskich, czyli zakończenia całego procesu tworzenia, budowy odrodzonej II Rzeczypospolitej” – powiedział uczestniczący w uroczystości podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski.

Przypomniał, że prezydent Andrzej Duda podczas wizyt na Śląsku często odwołuje się do tradycji powstańczych, dzięki którym „II Rzeczpospolita została wzbogacona przez powrót Górnego Śląska do Macierzy”. Wojciech Kolarski ocenił, że tradycja powstańcza jest fundamentem sukcesu Śląska.

„Po to wracamy do przeszłości, żeby mierzyć się z wyzwaniami, które czekają nas dzisiaj i w przyszłości. Taki jest sens czerpania nauki z historii” – wskazał.

Wojewoda śląski Jarosław Wieczorek podkreślił, że tablica ma upamiętniać tych, którzy walczyli o to, by Śląsk był częścią Polski.

„Państwo polskie powinno pamiętać o ludziach, którzy pozwolili nam dziś w sposób bezpieczny myśleć o swojej przyszłości. To jest bezcenne i mam nadzieję, że tego przyszłe pokolenia nie zapomną” – mówił wojewoda śląski.

W swoim przemówieniu Jarosław Wieczorek przytoczył słowa jednego z powstańców Juliusza Chowańca, który przed 95 laty rozbijając symboliczny łańcuch powiedział: „Pękajcie okowy niewoli, Górny Śląsk jest wolny”. Jarosław Wieczorek podkreślił, że dziś trudno wyobrazić sobie ilu spośród mieszkańców stanęłoby do walki za Ojczyznę.

„Bardzo łatwo się o tym mówi, słowa przychodzą dość swobodnie, natomiast dużo trudniej przejść do czynów takich, które miały miejsce w latach 20. na terenie Górnego Śląska” – powiedział wojewoda śląski i dodał, że współczesne pokolenia mają moralny obowiązek wdzięczności za życie w wolnym, demokratycznym, niepodległym państwie.

Dr Andrzej Krzystyniak, który przedstawił rys historyczny wydarzeń sprzed 95 lat, przytoczył odezwę jednego z dowódców powstańczych: „Bądźmy Polakami, synami praojców naszych”. Jak dodał, wielu historyków zastanawia się jak to możliwe, że po tylu latach śląska ziemia zrodziła bojowników polskości – powstańców śląskich.

„Pielęgnowanie w śląskich rodzinach polskości sprawiło, że Ślązacy chwycili z broń w trzech powstaniach” – przypomniał dr Krzystyniak.

List do uczestników uroczystości przysłał prezes IPN Jarosław Szarek. Pismo odczytał dyrektor katowickiego oddziału IPN Andrzej Sznajder.

„Inicjatywa uczczenia wybitnych działaczy na rzecz polskości Śląska jest szczególnie ważna nie tylko dla IPN, ale dla całej społeczności regionu, którego związki z Polską zostały okupione wielką ofiarą” – napisał dr Szarek.

W uroczystościach, poza przedstawicielami władz, brali udział też m.in. przedstawiciele służb mundurowych, uczniowie, dyrektorzy muzeów. Po odsłonięciu tablicy można było posłuchać patriotycznych utworów wykonanych przez policyjną orkiestrę, zwiedzić gmach urzędu i zobaczyć pokaz rekonstrukcji historycznej. Pod pomnikiem Wojciecha Korfantego na pl. Sejmu Śląskiego złożono kwiaty. Uroczystości rocznicowe odbywały się też przy Pomniku Powstańców Śląskich.

PAP/RIRM